Osteoartrit (kireçlenme) eklem kıkırdağının harabiyeti ile seyreden hareket sistemi hastalığıdır. Gonartroz ise diz ekleminde görülen şekline verilen isimdir. Diz ekleminin kireçlenmesi gündelik yaşam aktivitelerini ciddi şekilde etkiler ve özür teşkil ederek yaşam konforunu azaltır.
Gonartroz sıklıkla 45 yaş üzeri yani orta ve ileri yaş grubunda görülmektedir.
Obezite, dizin aşırı ve zorlayıcı şekilde kullanımı, travma ve bacak kemiklerinde eğrilik gibi bazı yapısal faktörler sebep olmaktadır. Diz kireçlenmesinde özellikle aktivite ile artan ve gece ağrıları, diz ekleminden ses gelmesi, bacaklarda içe doğru eğilme ve diz ekleminde hareketin kısıtlanması önemli şikayetlerdendir.
Hastalığın teşhisi fizik muayene ve radyolojik yöntemler kullanılarak rahatlıkla koyulabilmektedir. Çoğunlukla çekilen röntgenler teşhisi koymada yeterli olmakla birlikte Mr görüntülemesinden de yararlanılabilmektedir. Mr özellikle dizde kıkırdak hasarına ek olarak bulunan menisküs ve bağ yaralanması gibi ek problemleri göstermede yardımcı bir görüntüleme yöntemidir.
Diz kireçlenmesinde tedavide birçok farklı yöntem bulunmaktadır.
Bu tedavi yöntemleri hasta için bireyselleştirilmelidir. Hastanın gündelik yaşamdan beklentileri ve aktivite seviyesine göre tedavisi planlanabilir. Tedavi yöntemlerini cerrahi ve cerrahi dışı olarak ikiye ayırabiliriz. Gündelik yaşam aktivitelerinde düzenleme, diyet, hareket sistemi egzersizleri koruyucu cerrahi dışı tedavi yöntemleridir. Kilo verilmesi diz eklemine binen yükü azaltarak eklem kıkırdağının harabiyetine yani hastalığın ilerlemesine engel olabilir ve şikayetlerin tamamen geçmesini sağlayabilir. İlaç tedavisi olarak, basit ağrı kesicilerden daha kuvvetli olan ağrı kesicilere kadar ilaçlar kullanılabilir. Diz eklemine ayrıca enjeksiyonlar yapılabilir. Diz eklemine eklem sıvısına benzer özellikte sıvı içeren ilaçlar yapılabilmektedir. Ayrıca yakın zamanda popülaritesi artmış olan PRP (trombositten zengin plazma) adı verilen, hastanın kendi kanının alınıp bazı işlemlerden sonra içinde bulunan çeşitli büyüme faktörlerinin ayrılarak hazırlandığı enjeksiyon uygulaması da yapılmaktadır.
Bu tedavi yöntemlerinden yeterince fayda sağlanmayan hastalarda cerrahi işlemler uygulanabilmektedir. Uygulanacak cerrahi işlem hastalığın derecesine ve diz ekleminde bulunan ek problem varlığına göre değişiklik göstermektedir. Artroskopik (kapalı) ameliyatlar hastalığın erken evrelerinde menisküs ve bağ yaralanmalarının eşlik ettiği durumlarda yapılmaktadır. Bu yöntem ile diz eklemine küçük kesilerden girilerek kamera ile diz eklemi gözlenmekte ve hasar olan dokulara yönelik işlemler kolaylıkla yapılmaktadır. Bacakta dizilim bozukları yani eğrilik durumları da yük dağılımını bozarak kireçlenmeye sebep olmaktadır. Kemikteki eğriliğin düzeltilmesi ileyük dağılımı da düzelmekte şikayetler azalmakta ve kireçlenmenin önüne geçilmektedir.Bazı hastalarda ise diz eklemindeki kıkırdak hasarı ileri boyutta olabilir. Bu hastalarda eklemin bir kısmında olması durumunda kısmi (yarım) protez uygulaması, tamamında olması durumunda ise tam protez uygulaması yapılarak bozuk eklem yüzeyleri çıkartılığı ve yeni yapay eklem oluşturulduğu tedavi yöntemi uygulanmaktadır. Yapılan cerrahi işlemler sonrasında hastaların şikayetlerinin giderilmesiyle gündelik yaşam aktivitelerine hızlı ve ağrısız şekilde dönüş sağlanmaktadır.
YORUMLAR