Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) bu
yılki 16 Ekim Dünya Gıda Günü temasını “Eylemlerimiz, geleceğimiz. 2030’a kadar
tüm dünyada #SıfırAçlık hedefine ulaşmak mümkün” olarak belirledi. FAO’nun
açlık ile ilgili verilerine değinen TEMA Vakfı Kahramanmaraş İl Temsilcisi
Abdurrahman Akbolat; “Verilere bakıldığında 2014-2017 yılları arasında dünyada
aç insanların sayısının giderek arttığı görülüyor. 2017 yılında ise yaklaşık
821 milyon kişinin açlık içinde yaşadığı tespit edildi. Diğer bir deyişle her
dokuz kişiden biri açlık çekiyor ve bu insanların yüzde 60’ı kadınlardan
oluşuyor. Gıda hakkı yaşam hakkı olduğundan açlığın önlenmesi ve her bireyin
yeterli ve sağlıklı gıdaya fiziksel ve ekonomik olarak erişebilir kılınması tüm
insanlığın ortak sorumluluğudur” dedi.
Gıda israfının küresel maliyeti 2,6 trilyon dolar
Artan nüfus ile birlikte gıda ihtiyacının da arttığına
değinen TEMA Vakfı Kahramanmaraş İl Temsilcisi Abdurrahman Akbolat; gıdamızın %95’ini temin ettiğimiz toprak
varlığının tehlike altına girdiğini ifade etti. 1998-2013 yılları arasında
dünyadaki tarım alanlarının %20’sinin, mera alanlarının ise yaklaşık %25’inin
bozuluma uğradığını belirten Akbolat; “Erozyon, tuzlanma, kirlilik, yanlış
tarımsal uygulamalar, verimli tarım topraklarının ve mera alanlarının tarım
dışı amaçlara tahsisi toprak bozulumunun önde gelen nedenlerini oluşturuyor.
Üstelik iklim değişikliğiyle ilişkili yüksek sıcaklıklar, kuraklık artışları,
fırtınalar, taşkınlar gibi hava hallerinde görülen artışlar da tarımsal üretimi
olumsuz olarak etkiliyor. Üretilen gıdanın üçte biri israf oluyor, çöpe
gidiyor. Gıda israfının küresel maliyeti, çevresel ve sosyal maliyetler de
hesaba katıldığında yılda 2,6 trilyon dolara yakın bir düzeye ulaşıyor. Bugün
dünyada yaşanan savaşların ve göçlerin arkasında gıdaya erişim ve dolayısıyla
açlık sorununun yer aldığı biliniyor. Bu nedenle dünyada barışı sağlamanın yolu
toprağın sunduğu bereketi sürdürülebilir kılmaktan geçiyor” şeklinde konuştu.
Tarım arazileri ve meralar hızla kaybediliyor
Akbolat; Dünya bir yandan açlığın önüne geçmeye
çalışırken diğer yandan amaç dışı tahsislerle tarım alanları ve meralarda
azalma oluyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre tarım
arazilerinin kapladığı alan Türkiye’de 1992 yılında toplam 27,6 milyon hektar
iken, 2017 yılında 23,4 milyon hektara geriledi. 25 yılda yaklaşık 4 milyon
hektar yani yaklaşık Konya ili büyüklüğünde tarım arazisi kaybedildi. Bu da
tarım alanlarının %15 küçülmesi anlamına geliyor. 1920’lerin başında
arazilerimizin %56’sını oluşturan meraların oranı bugün %19’a geriledi ve
mevcut meralarımızın %70’inde bitki örtüsü zayıf ve verimsiz hale geldi. Öte
yandan Türkiye’de 2023 yılına kadar 6 milyon nüfus artışı olacağı tahmin ediliyor.
Sadece tahıl üretimi bile dikkate alındığında, artan nüfusun ihtiyacını
karşılamak için tarımsal üretimimizin de artması gerekecektir. Verimlilik
artışı sağlamadan sadece 1 milyon ton tahıl için yaklaşık 400 bin hektar
(yaklaşık 535 bin futbol sahası büyüklüğünde) tarım alanına daha ihtiyaç
duyulacağı düşünüldüğünde, tarım alanlarımızdaki kayıpların ne kadar kritik
olduğu görülüyor.
Alınabilecek önlemler var
Akbolat; İhtiyaçlar dikkate alındığında, tarım arazilerinin amaç dışı kullanımının önlenmesi gerekliliği ön plana çıkıyor. Bu kapsamda 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun öngördüğü şekilde Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Planları’nın hazırlanması gerekiyor. Tarımsal potansiyeli yüksek olduğu için büyük ova ilan edilen alanların tarım dışı amaçlara tahsis edilmesi önlenmelidir. Toprağın sürdürülebilir yönetimi, toprak koruma ve erozyonla mücadele tedbirleri acilen desteklenmelidir. Tarım alanları gibi meraların da amaç dışı kullanımına son verilmelidir. Hayvancılığın geliştirilmesi, biyolojik çeşitliliğin ve toprağın korunmasına hizmet edecek şekilde “sürdürülebilir mera yönetimi” hayata geçirilmelidir. Ayrıca tarımsal üretimin sürdürülebilirliği için alınacak önlemlerle üreticinin kazancı iyileştirilmeli, kırsal göçün önüne geçmeyi sağlayacak kırsal kalkınma politikaları benimsenmelidir. Tarladan tüketime tüm zincirde gıda israfını önlemek için çalışmalar gerçekleştirilmelidir.
YORUMLAR