Hürriyet’ten Noyan
Doğan'ın yazısına göre;
Ev hanımları için sigortalı olup, emekliliğe hak kazanmak
mümkün. Sadece ev hanımları değil, evde küçük el işleri yapıp, bundan gelir
elde eden kadınlar da sigorta yaptırarak, emekli olabiliyor. Nasıl mı?
Anlatayım. Ev hanımlarının emeklilik imkânından yararlanmasının birkaç yolu
var. Bunlarda biri, isteği bağlı sigortalılık. Ev hanımları Sosyal Güvenlik
Kurumu’na (SGK) başvurarak, sigortalı olabiliyor, düzenli prim ödeyerek,
emeklilik hakkını da alabiliyor. Sigortalılık süresi ise SGK’ya yapılan
başvurunun kayıtlara geçmesi ile başlıyor.
AYLIK 815 LİRA
PRİM
Ev hanımlarına
emeklilik imkanı
Peki, ev hanımları ne kadar prim ödeyecek? Ödenecek prim
için altı ve üst sınır var. En az ödenecek prim, brüt asgari ücretin yüzde
32’si kadar. En fazla ödenecek prim ise brüt asgari ücretin 6.5 katının yüzde
32’si kadar. 2019 yılında asgari ücret tutarı 2.558,40 lira. Bu çerçevede ev
hanımları aylık en az 815.6 lira; en fazla da aylık 5.321.1 lira ödeyerek
sigortalı olabilirler. Yani, bugün, asgari ücret üzerinde isteğe bağlı
sigortalı olmak isteyen ev hanımının aylık ödeyeceği sigorta primi 815.6 lira.
Bunun yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, yüzde 12’si ise
genel sağlık sigortası primidir. Buradan da anlaşılacağı üzere isteğe bağlı
sigorta yaptıranlar genel sağlık sigortası kapsamına da giriyor ve devletin
sunduğu tüm sağlık hizmetlerinden de yararlanabiliyor.
Gelelim, kritik soruya; isteğe bağlı sigortalı olan ev
hanımları ne zaman emekli olur? İsteğe bağlı sigortalılık Bağ-Kur’lu kapsamında
değerlendiriliyor ve emeklilik için de Bağ-Kur şartları uygulanıyor. Bugün
isteğe bağlı emeklilik sistemine giren bir ev hanımı, 9 bin gün prim ödemek
durumunda. Bunun bir de yaş haddi var. Bunun için de 5.400 gün prim ödeyen 61
yaş haddini doldurması gerekiyor.
EL İŞİ YAPANLAR
İÇİN DURUM FARKLI
Ev hanımı olup da evde küçük işler yapanlar da emeklilik
hakkından yararlanabiliyor. Evde üretim yapan hanımlar, ev hanımı sigortası ile
sigortalanabiliyor ki, böylece vergide esnaf muaflığından da yararlanıyor.
Düzenlemede bu imkândan yararlanacak ev hanımlarının yapacakları işler
sınırlandırılmış. Havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, örgü, dantel, nakış
işleri, turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, tığ
örgü işleri, tarhana, erişte, mantı gibi ürünlerin üretilmesi gerekiyor. Bu
ürünlerin de sadece kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca
geçici olarak belirlenen yerlerde satılması gerekiyor. Bu şartlarda ev
hanımları vergide esnaf muaflığından yararlanabiliyor ve bu sayede de ev hanımı
sigortası imkânından faydalanabiliyor.
Yapılması geren ise önce vergi dairesinden gelir vergisi
mükellefi olunmadığına dair belge alınması, ardından SGK’ya isteğe bağlı
sigortalı olmak içinde başvuruda bulunulması. Böylece Bağ-Kur kapsamında
girilmiş oluyor. Peki, ne kadar prim ödenecek? Prime esas günlük kazanç alt
sınırının –ki, 2019 yılı için asgari ücrette prime esas kazanç tutarı 2.558,40
lira, günlük de 85,28 lira- 15 katı üzerinden (asgari ücret için 1.279.2 lira)
ve takip eden her yıl için bir puan artırılarak 30 katını geçmemek üzere
sigorta primi ödenebiliyor. Primin; yüzde 20’si ölüm, emeklilik ve sakatlık
primi, yüzde 12’si de genel sağlık sigortası için ödeniyor. Bu sayede ev
hanımları devletin sunduğu tüm sağlık hizmetlerinden de yararlanmış oluyor.
Emeklilik için de 9 bin gün prim ödenmesi gerekiyor.
KİMLER
YARARLANABİLİR?
- 18 yaşını doldurmuş olmak.
- Zorunlu sigorta gerektiren işlerde çalışmamış olmak.
- Sigortalılığı nedeniyle aylık alıyor olmamak.
- Sosyal sigorta güvencesi olmaması gerekiyor.
- Ev hanımı sigortası yaptıracaklar için gelir
vergisinden muaf olduğunu belgelemek.
- Ev hanımı sigortası yaptıracaklar için kendi işinde
aktif olarak çalışmak.
- Ev hanımı sigortası yaptıracaklar için kimseye bağlı
olmadan kendi imkânları ile işi yapmak.
YORUMLAR