Stres
Stres yaşadığınızda vücudunuz sanki tehlikede gibi tepki
verir. Beyniniz, adrenalin de dahil olmak üzere, kalp atışlarınızı hızlandıran
ve sindiriminizi yavaşlatan kimyasal maddeleri bastırır. Bu da iştahınızı
azaltabilir. Buna, savaş yanıtı da denir ve yalnızca kısa bir süre görülür.
Uzun bir süre boyunca stres altındaysanız, vücudunuz kortizol denilen hormonu
serbest bırakır ve özellikle yüksek kalorili gıdaları tüketmekten kaçınarak aç
kalırsınız.
İlaçlar
Birçok ilaç yan etki olarak iştah kaybına neden olabilir.
En yaygın olanları arasında antibiyotikler, mantar ilaçları ve kas gevşetici
maddeler bulunur. Depresyon, migren, yüksek tansiyon, KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer
Hastalığı) ve Parkinson hastalığını tedavi eden ilaçlar açlığınızı da etkiliyor
olabilir. Yemek yemekten kaçınmaya başladıysanız, aldığınız ilaçlardan herhangi
birinin buna neden olup olamayacağını doktorunuza danışın.
Soğuk algınlığı
veya grip
Hasta olduğunuzda, bağışıklık sistemi hızlı çalışmaya
başlar. Yorgun ve yemek yemeye can atan sitokinler (hayvan ve bitki
hücrelerince üretilen, hücrelerin birbirleriyle iletişimini sağlayan protein ve
peptidlerin bir grubu) denilen kimyasalları bertaraf eder. Vücudunuz size
dinlenmenizi söyleyen yoludur, böylece sizi hasta yapan şeylerle savaşacak
enerjiyi elde edebilirsiniz. Ancak biraz yemek yemeniz, bağışıklık sisteminize
katkı sağlayabilir. Araştırmalar tavuk çorbasının enflamasyona yardımcı olarak
daha iyi hissetmenizi sağladığını göstermektedir.
Gebelik
Hem kendiniz hem bebeğiniz için yemek yemeniz gerekirken
yiyemiyorsanız bunun en önemli nedeni mide bulantısı problemi yaşıyor
olmanızdır. Özellikle sabahları görülse de gün içerisinde de karşınıza
çıkabilir. Sindirimi kolay gıdalar, krakerler ya da yağsız tost gibi besinler
tercih ederek; ayrıca sağlıklı ara öğünlerle midenizin boşalmasını engelleyerek
midenizi rahatlatabilirsiniz.
Hipotiroidizm
Tiroid hormonlarınız vücudunuzun besinleri nasıl enerjiye
dönüştürdüğünü kontrol eder. Tiroid beziniz yeterince çalışmazsa vücudunuzun
işlevleri yavaşlar. Sonunda daha az enerji harcanacağı için daha az acıkır hale
gelirsiniz. Bu da çok kalori yakılmadığından kilo alımını beraberinde getirir.
Migren
İştahınızı kaybetmeniz için tek başına yeterli olabilen
sağlık problemlerinden biridir. Migren, bulantı ve kusmaya neden olabilir. Hatta
migren atağı geçtiğinde bile yemek yemek istemeyebilirsiniz.
Anemi
Vücudunuz yeterince sağlıklı kırmızı kan hücresi üretmediğinde
ortaya çıkan sağlık problemidir. Yorgunluk, zayıf hissetme ve iştah kaybıyla
kendini gösterir. Göğüs ağrısı ve baş ağrısı gibi belirtilere sahipseniz,
doktorunuz anemi olup olmadığınızı öğrenmek için kan testi isteyebilir. Varsa,
demir veya B12 vitamini takviyeleri önerebilir.
Kanser
İştah eksikliği bütün kanser türlerinin ortak yan
etkisidir. Radyasyon ve kemoterapi gibi tedaviler de bulantı, ağrı veya
dehidrasyona neden olabilir. Hatta gıdaların tadı veya kokusunu
değiştirebilirler. Yeme problemi yaşıyorsanız hekiminizle konuşarak
öğünlerinizin sayısını artırıp porsiyonları küçültebilirsiniz.
Yaşlanma
Yaşlı insanların % 30 kadarı eskisinden daha az iştah
sahibidir. Yaşlandıkça, sindiriminiz yavaşlar, bu nedenle daha uzun süreli
tokluk hissetmeye başlarsınız. Koku, zevk veya görme duyunuz da zayıflayabilir.
Bu, yiyeceklerin daha az çekici olmasını sağlayabilir. Hormonal değişiklikler,
kronik bir hastalık ve ilaçlar da açlığınızı azaltabilir.
Diyabet
Şeker hastalığınız iyi yönetilmiyorsa, yüksek kan şekeri
seviyeleri vücudunuzdaki sinirlere zarar verebilir. Bunlardan biri de mide
kaslarınızı kontrol eden vagus siniri olabilir. Bu sinir gerekli şekilde
çalışmadığı zaman, besinler gastrointestinal sisteminizden hızlı bir şekilde
geçemez. Gastroparezi (mide felci) olarak adlandırılan bu durum, iştah kaybı ve
şişkinliğe neden olur. Diyetinizdeki değişiklikler, ilaçlar veya ameliyatla
tedavi edilir.
İrratbl Bağırsak
Sendromu
Yemek yemek mide bulantısı, ishal, şişkinlik veya karın
ağrısına yol açtığında iştah azalabilir. Bu genellikle mide rahatsızlıklarında
görülür. En yaygın olanlarından biri bağırsakların kronik problemi olan irritabl
bağırsak sendromudur. Kolit ve Crohn hastalığı, aynı belirtilerin bazılarını
tetikleyen daha ciddi hastalıklardır. Bu tür sorunları yaşıyorsanız,
doktorunuza danışın.
Sarsıntı
Travmatik beyin hasarının hafif bir formu, baş dönmesi,
baş ağrısı ve mide bulantısına neden olabilir. Bazı durumlarda, koku duyunuzda
kayıplara yol açabilir. Bu da yemekleri daha az cazip hale getirebilir. Eğer
sarsıntı olduğunu düşünüyorsanız doktorunuza görünün. Yapılacak kontrolün
ardından ciddi bir durum söz konusu değilse bol bol dinlenmek kendinizi daha
çabuk toparlamanıza yardımcı olacaktır. Ciddi değilse size bol bol dinlenmek gibi
kendinizi daha hızlı hissettirmenize yardımcı olması için yapılması gerekenleri
söyleyebilir.
YORUMLAR