Kışa veda, yaza merhaba mevsimi olan ilkbaharda kışın
griliği yok olup, güneş yüzünü göstermeye başlar ve doğa tazelenip canlanır.
Doğa canlanırken toprağın ve ağaçların yeşil, lila, sarı, kırmızı ve pembe
tonlarıyla renklendiği güzellikler başlar. İlkbahar tüm bu güzelliklerinin
yanında bazı kişiler için ise sorunlara neden oluyor.
VKV Amerikan Hastanesi Alerji ve İmmünoloji Bölümü’nden
Doç. Dr. Sacide Rana Işık, “Bahar ayları “saman nezlesi” veya “bahar nezlesi”
olarak da bilinen mevsimsel alerjik nezlenin (alerjik rinit) en fazla görüldüğü
zamanlardır. Mevsimsel alerjik nezle çoğunlukla polenlere bağlıdır. Polenler (çiçek
tozları), çiçekli bitkilerin çoğalmasına aracılık eden protein yapısında
maddelerdir. Polen taneleri gözle görülemeyecek kadar küçük olup bir polen
tozunda binlerce polen tanesi bulunabilir ve rüzgarla çok uzak yerlere kolayca
taşınabilir. Belirli mevsimlerde bitkiler uygun sıcaklık ve nem oranlarına göre
polenlerini çevreye bırakır. Bazı ağaç polenleri kış sonu ve ilkbahar mevsimi
başında, çayır-çimen ve yabani ot polenleri ilkbahar ve yaz mevsimi başında ve
yabani ot polenleri ise yaz mevsimi sonu ve sonbaharda daha yoğun olarak
bulunur. Bu polenlere karşı genetik yatkınlığı nedeniyle alerjik duyarlılık
gelişmiş kişilerde polenlerin yoğun olduğu dönemlerde alerjik hastalıkların
belirti ve bulguları da artmaktadır”.
Bahar nezlesinin çoğunlukla çocukluk ve erken erişkinlik
döneminde başladığına dikkat çeken VKV Amerikan Hastanesi Alerji ve İmmünoloji
Bölümü’nden Doç. Dr. Sacide Rana Işık, çok nadiren erişkin yaşlarda da
başlayabildiğine dikkat çekti. Dış ortam alerjeni olan polenlerin astım
gelişimi veya atağı için de risk faktörü olabildiğini aktaran Doç. Dr. Sacide
Rana Işık, bazı hastalarda alerjik nezle ile beraber veya tek başına astıma da
neden olabileceğini anlattı. Işık, “Alerjik nezle, genel olarak mevsimsel ve
yıl boyu tipleri bir arada düşünüldüğünde dünyada toplumun yaklaşık % 20-40’ını
etkilemektedir. Ülkemizde ise bu konuda yapılan araştırmalar dünya rakamlarına
göre biraz daha düşük olmakla birlikte, yıl boyu nezle yaklaşık %20
civarındayken, mevsimsel alerjik nezle sıklığı yaklaşık %10’dur” dedi.
Alerji mevsiminde
solunum yoluyla alınan polenlerin belirtileri
Bahar nezlesi (alerjik rinit) belirtileri arasında
hapşırık, burunda, damakta, boğazda ve kulakta kaşıntı, burunda akıntı,
tıkanıklık ve geniz akıntısı yakınmaları yer alıyor.
Alerjik konjuktivit belirtileri olan gözlerde kaşıntı,
sulanma, kızarıklık ve göz kapaklarında şişlik çoğunlukla alerjik nezleye eşlik
edebildikleri gibi tek başlarına da görülebiliyor.
Polenler alerjik nezle ve konjuktivit belirtileriyle
birlikte veya tek başına astım belirtilerine de neden olabiliyor. Tek başına
öksürük veya beraberinde nefes darlığı, hırıltılı-hışıltılı solunum, göğüste
baskı hissi gibi astım belirtileri de eşlik edebilir. Nadiren ciltte kaşıntı,
kurdeşen (ürtiker) de görülebilir.
Alerji mevsiminde
ne yapmalıyız ve ne gibi önlemler almalıyız?
Alerjenlerden korunarak ve uygun zamanda gerekli ilaçları
kullanarak bu hastalığı kontrol altına almak mümkündür. Polenler genellikle
sabah ve güneşin tepede olduğu öğlen saatlerinde havada yoğun olarak bulunur.
Polen alerjisi bulunan hastaların polenlerin yoğun olduğu bahar mevsiminde
sabah ve öğlen saatlerinde açık havada bulunmamaya, piknik ve benzeri açık hava
gezilerinden ve açık havada egzersizden uzak durmaya özen göstermeleri gerekir.
Polenlerin rüzgarlı ve kuru havalarda dış ortamdaki havada yoğunlukları artar.
Bahar aylarında arabada camların açık olması, toplu taşım araçlarında açık
pencerenin önünde oturulması veya rüzgarlı havada dış ortamda bulunulması
durumunda yüze hızla esen rüzgarla birlikte polenler alerjik kişinin ağız,
burun ve gözlerine dolmaktadır ve alerjik belirtilerin artmasına neden
olmaktadır. Bu nedenle araba camlarının kapalı tutulması önerilir. Yakınmaların
yoğun olduğu dönemlerde kapalı ortamlarda ve arabalarda polen filtreli
klimalardan faydalanılabilir. Çimlerin biçildiği ortamlardan uzak durulması
önerilmektedir. Polenlerin yoğun olduğu dönemlerde dış ortamda yüksek kalitede
bir maske kullanılabilir. Geniş çerçeveli güneş gözlükleri ve siperli şapkalar
da faydalı olabilir. Eve girdikten sonra sokak kıyafetlerinin hemen çıkarılıp
duş alınması, saç ve derideki polenlerin uzaklaştırılması açısından önemli bir
etkendir.
Tüm bu önlemlerle birlikte alerjik hastalığı kontrol
edici ilaçların kullanılması hastaların yaşam kalitesini artıracaktır. Alerjik
nezle ve astımı olan kişi bu şekilde alerji mevsimini sorunsuz
geçirebilecektir.
YORUMLAR