Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın, uzun bir değerlendirme
sürecinin ardından yeniden düzenlediği “Ambalaj Atıklarının Kontrolü
Yönetmeliği”, 27 Aralık 2017 günü Resmi Gazete’de yayınlandı. 1 Ocak 2018
itibarıyla yürürlüğe girecek olan yönetmelik, yürürlükte olan yönetmeliğin
yerini alacak.
Yönetmeliğin, ambalaj atıklarının diğer atıklardan ayrı
toplanması uygulamalarının daha etkin bir şekilde uygulanabilmesi amacına
yönelik değişiklikler içerdiğini belirten ÇEVKO, Çevre Koruma ve Ambalaj
Atıkları Değerlendirme Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, “Eski yönetmelik ile
farklılıkları, uygulamada oluşacak değişiklikleri ve değerlendirmelerimizi
içeren kapsamlı bir raporu, yakın zamanda üyelerimizle paylaşacağız” dedi.
Geri kazanım konusunun, sürdürülebilir çevre için önemine
vurgu yapan Mete İmer, ÇEVKO Vakfı’nın, sanayideki bilgi birikimi ve lider
rolüyle, yeni yönetmelikle ilgili uygulamalarda da öncülüğü sürdüreceğini
sözlerine ekledi.
Yetkilendirilmiş kuruluş olarak ambalajlı ürün piyasaya
süren firmaların geri kazanım yükümlülüklerini üstlendiklerini belirten İmer,
“Temsil ettiğimiz piyasaya sürenler adına, ambalaj atıklarının kaynağında ayrı
toplanması için yerel yönetimler ve lisanslı firmalarla birlikte çalışıyoruz.
Bunun yanı sıra, iletişim, bilinçlendirme ve eğitim etkinlikleri düzenliyoruz”
şeklinde konuştu.
1991 yılında kurulan ÇEVKO Vakfı, ambalaj atıklarının
ekonomik ve düzenli geri kazanımı için sanayi, yerel yönetim ve tüketicilerin
katkı ve katılımları ile sürdürülebilir bir geri kazanım sisteminin kurulmasına
katkıda bulunmak amacıyla ülkemizin ilk yetkilendirilmiş kuruluşu olma
özelliğini taşıyor.
YENİ YÖNETMELİK
NELER GETİRİYOR?
Yeni yönetmeliğin getirdiği temel değişiklikler, ana
hatları ile şöyle sıralanıyor;
Ülke genelinde plastik torba kullanımının azaltılmasına
yönelik hedefler konulmuştur ve bu torbaların 1.1.2019’dan itibaren, internet
üzerinden yapılan satışlar da dahil, tüketicilere ücretsiz temini
yasaklanmıştır. Başka bir deyişle, plastik poşetler ancak bedeli ödenerek temin
edilebilecektir.
Ambalaj atıklarının diğer atıklardan ayrı toplanması
uygulamasından belediyelerin sorumlu olduğu daha net olarak tanımlanmıştır.
Ekonomik işletmelerin yapmaları gereken bildirimler için
son tarih Mart ayı sonu olarak belirlenmiştir.
Piyasaya sürenlerin geri kazanım sorumluluğu için
tanımlanan yıllık 3000 kg.’lık eşik değer, 1000 kg olarak güncellenmiştir.
Yurtiçinde piyasaya sürülecek cam, metal, plastik,
kağıt/karton ambalajların belirli oranlarda yurtiçinde toplanan atıklardan ve/veya
bu atıklardan elde edilen hammaddelerden üretilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
Yetkilendirilmiş kuruluş bütçesinin, genel giderler
dışında kalan kısmının belirli bir oranının ekipman, araç, eğitim,
bilgilendirme faaliyetleri ile belediyelere altyapı desteği olarak aktarılması
zorunluluğu getirilmiştir.
Yüz konut ve üzeri sitelerde, site yönetimleri tarafından
ambalaj atıkları için belediye toplama sistemine uygun biriktirme
ekipmanlarının yerleştirilmesi yükümlülüğü getirilmiştir.
Geri kazanım yükümlülüklerinin yerine getirilmesindeki
hesaplama yönteminde değişiklikler yapılmıştır.
geri kazanım hedeflerinin en az %80’inin sanayi dışındaki
kaynaklardan sağlanması zorunluluğu getirilmiştir.
Piyasaya süren işletmelerin yükümlülüğünü yerine getirebilmesi
için depozito uygulaması veya yetkilendirilmiş kuruluşlarla anlaşması
seçenekleri belirlenmiş, belediyeler ile anlaşma seçeneği kaldırılmıştır.
Yetkilendirilmiş kuruluşlar ile anlaşma yapmayı tercih
eden piyasaya süren işletmeler için Haziran ayı sonu, son tarih olarak
belirlenmiştir. Örneğin, 2018 yılında yetkilendirilmiş kuruluşlarla çalışma
yöntemini tercih eden piyasaya sürenler 30.6.2018’den sonra bu amaçla sözleşme
yapamayacaklardır.
Yetkilendirilmiş kuruluş olmak için gerekli temsiliyet
payları değiştirilmiş ve yetkisi iptal edilen kuruluşlara iki yıl yeni
başvuruda bulunmama yasağı getirilmiştir.
Toplama ekipmanlarının renkleri yeniden düzenlenmiştir.
(Karışık ambalaj atığı: mavi, cam: yeşil ve/veya beyaz, kağıt: mavi, plastik:
sarı, metal: gri)
Belediyelere, evsel atık toplamak için kullandığı araç
kapasitesinin en az %20’si kadar ambalaj atığı toplama kapasitesi sahip araç
bulundurması zorunluluğu getirilmiştir.
Belediyeler tarafından hazırlanan ambalaj atıkları
yönetim planlarında ne kadar toplama hacmi oluşturulacağına, ne kadar konteyner
konulacağına dair kriterler tanımlanmıştır.
Ambalaj atığı toplama ayırma ve geri dönüşüm tesislerine
ilişkin kriterler güncellenmiş, toplama ayırma tesisleri üç sınıfa ayrılmıştır.
Önceki yönetmeliklerde de yer alan, Ambalaj Komisyonu
etkinleştirilerek, yılda en az bir kez toplanır hale getirilmiştir.
Bakanlık, gerekli hallerde yönetmelikte tüm taraflara ait
bilgi ve belgeleri yeminli mali müşavirlere inceletebilecektir.
Mevcut lisanslı toplama ayırma ve geri dönüşüm firmaları
,lisans süreleri bitene kadar faaliyetlerine devam edebileceklerdir.
YORUMLAR