Çocuklarda menisküs yırtığına dikkat!
Menisküs yırtığı denilince hemen hepimizin aklına yetişkinler ve özellikle de sporcular geliyor. Oysa yaygın inanışın aksine bu sorun sadece yetişkinleri değil, çocukları da tehdit ediyor. Çocuklarda gelişen menisküs yırtığının belirtileri yetişkinlerle hemen hemen aynı oluyor.
Dizde ağrı ve kilitlenme en sık görülen yakınmaları oluşturuyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Özgür Çetik ebeveynlerin özellikle bu iki belirtide zaman kaybetmemeleri gerektiğine dikkat çekerek “Normalde diz eklemi içinde bulunan yarım ay şeklindeki 2 adet kıkırdak yapıdan oluşan menisküslerin birçok görevi var. Bunlardan en önemlisi ise diz eklem kıkırdağının korunmasını sağlamak. Bu nedenle menisküs yırtığı zamanında tedavi edilmezse dizin eklem kıkırdağında hasar oluşabiliyor. Bunun sonucunda erken dönemde dizde ağrı ve hareket kısıtlılığı, geç dönemde de kalıcı kıkırdak hasarına bağlı genç yaşta kireçlenme problemi ortaya çıkabiliyor. Bu durum günlük hayatta zorluklar yaratabileceği gibi spor yaşantısına da ciddi tehdit oluşturabiliyor” diyor.
En önemli nedeni ağır spor temposu!
Çocuklarda 2 tip menisküs yırtığı meydana geliyor. Birincisi son yıllarda sportif faaliyetlerin artması sonucu görülen erişkin tip menisküs yırtığı. Prof. Dr. Özgür Çetik ağır spor temposunun çocuklarda menisküs yırtığının en önemli sebebini oluşturduğunu söylüyor. Çocuklarda 10 yaşından sonra profesyonel düzeyde spora geçiş artıyor. Bu nedenle erişkin tip menisküs yırtığı bu yaşlardan sonra daha sık görülüyor. Antrenmanlarda diz çevresi güçlendirici egzersizler yaptırılması ve spora uygun ayakkabı giyilmesi sakatlanma riskini düşürüyor. “Diskoid menisküs” olarak adlandırılan ikinci tip ise menisküslerin doğuştan yapısal olarak hatalı gelişmeleri sonucu kolayca yırtılabilmeleri nedeniyle gelişiyor. Yarım ay şeklindeki menisküslerin yük taşıma kapasiteleri oldukça yüksek oluyor. Menisküslerin anne karnında yarım ay halini almaları gerekiyor. Eğer anne karnında bu şekli almazlarsa, dairesel, bir başka deyişle disk şeklinde oluşuyorlar. Bu şekilleriyle yük taşıma kapasiteleri yarım ay şekline göre daha az olduğu için de kolayca yırtılabiliyorlar. Bu tip menisküs yırtıkları genellikle 10 yaşından küçük çocuklarda daha sık ortaya çıkıyor.
Diz çöktüğünde ağrıdan yakınıyorsa…
Erişkin tip menisküs yırtığı ağrı ve dizde kilitlenme şikâyetiyle ortaya çıkıyor. Diskoid menisküs yırtığı ise her zaman şikâyete yol açmıyor, bazen başka bir sebeple çekilen diz MR’ında görülebiliyor. Prof. Dr. Özgür Çetik diskoid menisküsün bazen yırtılmadan da şikâyet yapabildiğini vurgulayarak, “Dizden ses gelmesi ve ağrı en sık görülen şikayetler. Yırtıldıktan sonra ağrı daha fazla ön plana çıkıyor. Özellikle diz çökme hareketi sırasında dizde devam eden ve düzelmeyen ağrı varsa çocuğun mutlaka muayene olması gerekiyor” diyor.
Ağrı geçmiyorsa çözüm cerrahi
Herhangi bir şikayete yol açmayan bazı tipteki menisküs yırtıkları ameliyat gerektirmeden takip edilebiliyor. “Ancak menisküs yırtığı çoğunlukla yakınmaya neden olduğu için tedavisi çoğunlukla cerrahi oluyor.” diyen Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Özgür Çetik sözlerine şöyle devam ediyor: “ Menisküs yırtığı günümüzde artroskopi denilen kapalı ameliyat yöntemiyle tedavi ediliyor. Çoğunlukla menisküsün yırtık kısmı çıkarılırken, bazı durumlarda yırtığın dikilmesi yöntemine de başvurulabiliyor. Menisküslerin bütün olarak korunabilmeleri diz ekleminin uzun süreli sağlıklı kalması için önemli, bu nedenle onarılmaya uygun yırtıklarda menisküs dikişi yöntemi tercih ediliyor. Ameliyatın ardından ağrı, dizde kitlenme gibi sorunlar ortadan kalkıyor ve çocuk spor hayatına devam edebiliyor. Ayrıca ileri yaşlarda dizde oluşması muhtemel kıkırdak hasarının da önüne geçilebiliyor”