Diyabetin Tehlikeli Sonucu Diyabetik Ayak

Diyabetik ayak, her 5 diyabet hastasından birinin hastaneye ilk başvuru sebebi...

Diyabet, vücutta insülin hormonunun azalması ve buna bağlı olarak kandaki şeker seviyesinde yükselme ile seyreden kronik bir hastalık. Kan şeker seviyesinin kontrolsüz şekilde yükseldiği ve hastalığın kontrol altına alınmadığı durumlarda, uzun dönemde başta gözler ve böbrek olmak üzere pek çok organda hasar meydana gelebiliyor. Diyabetik ayak adı verilen klinik tablo, bu hastalığın seyrinde görülebilen durumlardan bir tanesi.

Diyabet tanısı konmamış hastalar, diyabetli olduklarının farkında olmadan yüksek kan şeker seviyeleri ile yaşamlarına devam ettikleri dönemde; diyabetik ayak gelişimi nedeni ile hastaneye başvurabiliyor.

Kan şekerinin kontrolsüz şekilde yüksek seviyede olmasının öncelikle sinirlere ve küçük damarlara etki ettiğini belirten Acıbadem Fulya Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Cem Arıtürk, “Ayaklarda, ellerde (özellikle bilek bölgesi) ve daha ilerisindeki sinirlerde harabiyetin başlaması ile dokunma ve ağrı hissi ortadan kalkıyor. Diyabetik hastalarda meydana gelen kuruluk ve küçük cilt çatlaklarının yanı sıra sürekli ayakkabı travması veya küçük çarpma tarzı travmalar, bu sinir hasarı nedeni ile tam olarak hissedilemiyor. Bu nedenle, özellikle erken dönemde ufak önlemler ile önüne geçilebilecek problemler, uzun dönemde büyük sorunlara dönüşebiliyor.

Diyabetik hastalarda yine bilek seviyesi ve daha ilerisinde meydana gelen damar tıkanıklıkları, ayaklardaki beslenme sorunlarının en büyük nedeni olarak karşımıza çıkmakta. Başlangıç dönemlerinde çok ciddi sorunlara yol açmasa da hastalığın ilerlemesi ile belirtiler ortaya çıkmaya başlıyor. Ayaklarda kendiliğinden ortaya çıkan veya travmalarla meydana gelen yaraların iyileşmesi, damar tıkanıklığı nedeni ile daha zor bir hale geliyor. Bununla birlikte bu yaraların iltihaplanması durumunda sonunda bacağın çeşitli seviyeden kaybına dek ilerleyebilecek ciddi tıbbi süreçlerle karşı karşıya kalınabiliyor” dedi.

Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın birçok belirtisi olduğunun altını çizen Dr. Cem Arıtürk, sözlerine şöyle devam etti: “Diyabetik ayak hastalarında ilk görülen bulgular ayaklarda hissizlik, elektrik çarpması hissi ve uyuşmalar. Bununla birlikte ayaklarda üşüme en sık karşılaşılan şikayetlerden. Ağrı hissinin azalması sebebi ile travmalara maruz kalınması ve buna bağlı olarak yara oluşması ihtimali artıyor. Tüm bunların yanında ayak kaslarında esnekliğin azalması, ayakta şekil bozukluklarına ve ayakta dururken yük dağılımının bozulmasına neden oluyor. Bu süreç, ayakta oluşabilecek yaraların iyileşmesi önündeki engellerden bir diğeri.”

Ayak Bakımına Özen Göstermek Gerekiyor

Diyabetik hastaların ayak bakımlarına özen göstermesinin oluşabilecek süreçlerin engellenebilmesi için alınabilecek ilk ve en temel önlem olduğunu belirten Dr. Cem Arıtürk, “Kan şeker seviyelerinin normal sınırlarda tutulması diyabetik ayak sorunu yaşama riskini en aza indiriyor. Bu nedenle beslenme düzeninin sağlanması, ilaçların aksatılmadan kullanılması ve egzersizlerin ihmal edilmemesi her diyabet hastasının olmazsa olmazları. Ayakların kurumasının engellenmesi, ayak şekline uygun ve rahat ayakkabıların giyilmesi, gerektiği durumlarda ortopedik tabanlıklar kullanılması sorunların ortaya çıkma ihtimalini azaltıyor. Bununla birlikte ayakların günde iki kere yıkanması ve yıkandıktan sonra çok iyi bir şekilde kurulanması, oluşabilecek yaralarda iltihap gelişiminin önüne geçmek için uygulanması gereken ilk basamak işlemlerden. Ayaklarda nasır oluşumu nemli bir sürecin ilk işareti olabileceği için nasırların koparılmaması çok önemli.

Herhangi bir şekilde ayaklarda hissizlik, kuruma, çatlak gibi sorunlar başlamış ise düzenli olarak diyabetik ayak bakımı uygulayan merkezlere başvurmak gerekli. Bununla birlikte ayakta herhangi bir nedenle oluşan yara mutlaka önemsenmeli ve yine diyabetik ayak konusunda uzman bir klinikte gerekli tedaviye başlanmalı.”