Hangi yaşta hangi spor yapılmalı?
Sağlıklı olmak ve sağlıklı kalmak için 7' den 70' e hepimizin yapması gereken en önemli aktivitelerden birisi spor yapmaktır. Peki, hangi yaşta hangi spor yapılmalıdır? İster çocuk ister yetişkin olun sağlıklı bir vücuda sahip olmanın en önemli koşullarından biri spor yapmaktır.
Kişi
sporla ne kadar erken tanışırsa bunu hayatı boyunca sürdürmesi de o kadar kolay
oluyor. Çocukluk döneminde spora başlayan bireylerle, ileri yaşlarda spora
başlayan bireyler arasında fiziksel, sosyal, ruhsal ve hatta kimlik gelişimine
kadar her alanda farklılıklar gözlemlenmektedir.
Bireyde doğumdan itibaren 0-1 yaş aralığında refleksif hareketler denilen istemsiz olarak yapılan hareketler görülüyor. 1-2 yaş aralığında emekleme, oturma, ayağa kalkma gibi ilkel hareketler görülür. 2-6 yaş aralığında temel hareketler denilen hareketleri yapar. Dolayısıyla bireyin 4 yaşından itibaren spora başlaması uygun olduğu tespit edildi. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta çocukluk döneminde yapılan sporların oyuna dayalı olması gerekir. Çocuklar aşırı gayret sarf edecekleri sporlardan uzak durmalıdır.
14 yaşından önce ağırlık çalışılmamalı
Hepimizin sporda öncelik verdiğimiz çalışmalardan bir tanesi de ağırlık çalışmalarıdır. Çocukların 14 yaşından önce ağırlık çalışmalarının zararlı olabileceği tespit edildi. Çocuklar için sadece ağırlık çalışmaları değil, boks, halter, güreş, karate gibi ağır sporlardan da uzak durulması gerekiyor. Çocuklar gelişim evresinde oldukları için kuvvet antrenmanlarına dayanıklı değillerdir ve çocuklar gelişim evresinde oldukları için kuvvet antrenmanlarına dayanıklı değillerdir.
Yetişkinler kas ve kemik gelişimine yarayacak spor yapmalı
20-30 yaş aralığında genelde bireylerin kas ve kemik gelişimini tamamlamış bireylerdir. Bu yaşlarda kas ve kemikleri güçlendirmeye yönelik vücut geliştirme sporları yapmaları yetişkin bireyler için daha uygun olduğu saptandı. 30-40 yaş aralığında bireylerin genelde metabolizmalarının yavaşladığı için bireylerde kilo alımları başlar. Onun için 20-30 yaş aralığında olan bireyler hafif fitness programları, yüzme, bisiklet sürme, koşu gibi sporlar öneriliyor. Bu sporlar eklemleri de güçlendirir ve sağlamlaştırdığı da biliniyor.
40-50 yaş aralığında olan bireyler ağırlık sporu yapmamalı
40-50 yaş aralığı bireylerde kemik erimesi durumu sık sık görülebilir. Bu yaş aralığında ağırlık sporlarını önerilmiyor. Eğer ağırlık çalışılacaksa da mutlaka bir fizik tedavi uzmanı kontrolünde çalışılmalıdır. Genelde bu yaş aralığında 30-60 dakika süreli yürüyüş, bisiklet sürme, yüzme gibi sporlar öneriliyor. 50 yaş ve üzerinde ise yapılacak egzersizler mutlaka bir fizyoterapist tarafından bireye özel belirlenmeli ve kontrollü yapılmalıdır. Bu yaşlarda kesinlikle hareketsiz kalınmaması önemli bir durum haline geliyor.
Spora başlamadan önce nelere dikkat edilmelidir?
Spora başlamadan önce kesinlikle bireyin hangi spora uygun olduğu belirlenmesi gerekiyor. Bunun için bireyin fiziksel yeterlilikleri ve sağlık durumunun tercih edilen spora uygun olup olmadığı bir fizik tedavi uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Yapılacak olan spor belirlendikten sonra dikkat edilecek bir diğer nokta ise beslenmedir. Bireyin yaşına ve yapacağı fiziksel aktiviteye göre beslenme programı oluşturulması ve spordan en erken 1 saat önce hafif bir yemek yenmesi gerekiyor. Bunun yanında kesinlikle spor esnasında bol bol sıvı tüketilmelidir.