Kişilik oluşumunda en önemli kural: Ebeveynler

Çocuklar en çok taklit ederek öğrenir diyen Uzm. Klinik Psikolog Fatih Kirişci, 'Çocuğun kişiliğinin oluşumunda anne-baba modelleri çok önemlidir' dedi.

Çocuk ve aile arasında gelişen ve çocuğun yetişme evresinde ki can alıcı noktaları gazetemize anlatan Hayat Hastanesi Uzm. Klinik Psikolog Kirişci, şu bilgeleri aktardı:  “Bir ailede mutlu çocuklar görmek istiyorsak öncelikle doğru iletişimin bilinmesi gerekiyor.  İletişim, birini dinleme ve karşılıklı konuşma sanatıdır. Çocuğun hayatında ilk iletişime girdiği kişiler kendi anne-babasıdır. Çocuğun kişiliğinin oluşumunda anne-baba modelleri çok önemlidir. Çocuklar en çok taklit ederek öğrenir. Bu yoğun süreçte çocuğun ihtiyaç duyacağı sevgi ve güven gibi temel ihtiyaçları vardır. Bu iki temel duygu çocuğun ömür boyu sürecek yaşamsal değerlerini ve kişilik özelliklerini belirleyecektir. Her anne-baba çocuğuyla iyi iletişim kurması gerektiğini bilir ancak uygulamada yetersizdir. Çocuk ilk ve temel ilişkilerini ailesiyle kurar ve kişilik temellerini iletişim kurarak öğrenir buda ileriki yaşamında diğer insanlarla nasıl iletişim kurması gerektiğini şekillendirir. Sadece bu neden bile çocuğunuzla iletişimin ne kadar önemli olduğunu gösterir. 

GÜVEN DUYGUSU AİLEDE GELİŞİR

İletişimin ilk kuralı dinlemektir. Ailesi tarafından dinlenildiğini, anlaşıldım duygusunu hisseden, duygularını rahatlıkla ifade edebildiğini gören çocuklar önem verildiğini, sevildiğini hisseder ve güven duygusu gelişir böylelikle de sağlıklı iletişimin ilk adımı atılmış olur. Aile yapısına dikkat ettiğimizde içe kapanık çocukların aile içi iletişiminin  zayıf olduğunu da  görürüz çünkü çocuk kendini ifade edememiş, duygularını paylaşma imkanı bulamamıştır bu da çocuğun kendine yönelmesine sebep olmaktadır.  Çocuklarda görülen davranım bozukluklarının en önemli nedenlerinden birisi de dinlenilmemesidir. Çalma, saldırgan davranışlar, kendine zarar verme davranışlarını sergileyebilirler çocuklar bu davranışları ile "beni dinle, duygusal sorunlar yaşıyorum" mesajını vermek isterler.

TEŞVİKLEYİCİ YAKLAŞIM

Çocuk eğitiminde öyle bir denge kurun ki çocuğunuz hem her an sizi yanında hissetsin hem de sizi hiç görmeden kendini özgür hissetsin. Bağımlı kişilik yapılarının en büyük özellikleri ailelerinin bu dengeyi kuramamasından kaynaklanır. Çocuğun başarısını övmek ve onu yüreklendirmek gerekir "aferin!, Çok güzel oluyor!, Bu kez olmamış olabilir istersen bir kez daha dene" gibi sözler çocuğu cesaretlendirmek önemlidir buda öğrenme arzusunu pekiştirir.

TAKDİR ÖDÜLDEN DAHA ÖNEMLİ

Çocuk eğitiminde etkili olabilmek ve çocukla sağlıklı iletişim kurabilmek için çocuğu anlamak ve ne istediğini bilmek gerekir. Çocuk eğitiminde takdir ve teşvik ödülden daha önemlidir. Zamanla ödülün etkisi kaybolur ancak çocuk sizin takdirinizi duymak için o davranışı tekrarlayacaktır. Ceza verilerek çocuğun olumsuz davranışlarıyla yüzleşmesine, davranışın neticelerini düşünmesine engel olursunuz. Dayakla, tehditle cezayla ya da bağırıp çağırarak çocuğunuzun olumsuz davranışına o an engel olabilirsiniz ama davranışı ortadan kaldıramazsınız. Bu gibi durumlarda çocuğa davranışı yapmadan önce beklentilerinizi açıklayın ve açıklayıcı bir dil kullanarak konuşun. Çocuğa "yapma" demek yerine o davranışı neden yapmaması gerektiğini anlatmalı ve hangi davranışını yapmasını istiyorsanız "ben" dili ile konuşarak anlatmaya çalışmalısınız.

‘MUTLU ÇOCUKLAR BİLİNÇLİ AİLELERLE SAĞLANIR’

Ben dili her kiminle olursa olsun doğru iletişimin ilk adımıdır. "Bu davranışından rahatsız oluyorum"  gibi cümleler kullanarak  uyarı, tehdit, aşağılama ve eleştiri gibi söylemlerden kaçınmış olursunuz.  Ayrıca ben dili ile sadece kendi duygularımızdan söz etmekle  kalmayıp kişi kendi hakkında yaptığı değerlendirmeyi karşısındaki kişiyle paylaşması ve sorumluluk yüklemesi de amaçlanır böylelikle karşımızdaki kişinin davranışını değiştirme olasılığımız artmış olur.