Köyden şehre göç durdu

Yıllardır köy ve ilçelerden şehir merkezine yapılan göçler durma noktasına geldi. Her yıl ilçe ve kırsal mahallelerden aldığı göçle merkez nüfusu büyüyen Kahramanmaraş'ta, hükümetin kırsala sağladığı imkânlar ve sanayi tesislerinin köylere kadar giden servisleri köyden şehre göçü durdurdu.

TÜİK'in demografik istatistiklerinden edinilen bilgilere göre Kahramanmaraş’ın göç haritası, kadın-erkek nüfus sayısı ve mahallelerin yaş oranlarını ortaya çıktı. Öncelikle iki metropol ilçenin demografik istatistiklerinin dahil edildiği araştırmada çocuk nüfusunun en çok Hürriyet Mahallesinde yaşadığı, en çok yaşlı nüfusun ise Serintepe Mahallesinde yaşadığı ortaya çıktı.

Dulkadiroğlu ilçesindeki 101 mahallenin 27’sinde kadın nüfusunun öne çıktığı 2 mahallesinde ise kadın-erkek nüfusunun eşit olduğu görüldü. Onikişubat İlçesindeki 136 mahalleden32’sinde kadın nüfusu önde olurken 2 mahallesinde de kadın-erkek sayısı eşit, 100 mahallesinde ise erkek nüfus çoğunlukta.

Dulkadiroğlu ilçesinin iki mahallesinde kadın nüfusuna göre orantısız bir şekilde erkek nüfusunun egemen olduğu dikkat çekti. Karacasu Kırım mahallesindeki 2 bin 55 nüfusun bin 567’sini erkekler oluştururken sadece 488’ini kadınlar oluşturdu. Yine erkeklerin egemen olduğu bir diğer mahalle olan Aksu’da da 5 bin 254 mahalle nüfusunun 3 bin 319’unu erkekler bin 935’ini kadınlardan oluştu.

Kadınların nüfus açısından erkek nüfusuna göre orantısız bir şekildeki egemenlikleri Onikişubat İlçesine bağlı Avşar Mahallesinde göze çarptı. Avşar Mahallesinde kadın nüfusu erkeklerden neredeyse 6 kat daha büyük.

Tuik’in yaptığı araştırmaya göre köyden şehirlere göçün ise karşılıklı olduğu belirtildi. Geçen yıl boyunca köyden şehre 11 bin 981 kişi taşınırken, şehir merkezinden köylere ise 11 bin 604 kişi taşındı. Verilere göre 1927 yılındaki nüfus sayımında merkez nüfusu 26 bin olarak kayıtlara geçerken, kırsal nüfusu ise 44 bindeydi. 1970 yılına kadar kırsal nüfusun merkez nüfusundan çok olduğu Kahramanmaraş’ta 70’li yıllardan sonra ibre değişmeye başladı. Kırsalda yaşayanlar merkezi tercih etmesi nedeniyle göç dalgası başladı. 1970 yılındaki nüfus sayımında şehir merkezi nüfusu 105 bin kırsal nüfusu da 84 bin olarak kayıtlara geçti.

İşte kentin demografik yapısı

KAHRAMANMARAŞ’TA KADIN MI- ERKEK Mİ EGEMEN?

Kahramanmaraş’ta 1970’li yılların ardından başlayan kırsaldan şehir merkezine gerçekleşen göç dalgası son 47 yılın en düşük seviyesinde kaldı. 1927 yılında kırsaldaki nüfus şehir merkezi nüfusunun iki katı olurken, 1970 yılından itibaren başlayan göç dalgası 2017 yılı itibarıyla en düşük seviyede kaldı.

Hükümetin köylere verdiği destek, büyükşehrin ve ilçe belediyelerinin kırsala sağladığı imkân ve fabrika servislerinin artık en ücra köye kadar gitmesi kırsaldan şehir merkezine olan göç dalgasını durdurma noktasına getirdi. Her yıl on binlerce kişinin şehir merkezine göç ettiği Kahramanmaraş’ta 2016 yılı Tuik raporlarına göre köyden şehre ile şehirden köye taşınanların arasındaki makas iyice daraldı.

Tuik raporuna göre Kahramanmaraş’tan il dışına (tayinci memurlar dâhil) 27 bin 588 kişi taşındı. 2016 yılı sonu itibarıyla köyden şehre 11 bin 981 kişi taşındı. Şehir merkezinde istediğini bulamayan 11 bin 604 kişi ise tekrar köylerine döndü. 1970’li yıllarda başlayan köyden şehre göç dalgası ile şehirden köye başlayan göç dalgası arasındaki fark son yılların en düşük seviyesinde kaldı.

1950’li yıllarda Avrupa’ya başlayan göç hareketi de tekrar tersine dönmeye başladı. Ekonomik ve siyasi şartları öne sürerek Avrupa’ya göç eden Kahramanmaraşlılar Türkiye’nin gelişmeye başlamasıyla tekrar memleketlerine dönmeye başladı. 2016 yılında Yurt dışından Kahramanmaraş’a bin 550 kişinin kesin dönüş yaptığı rapora yansıdı.

Kahramanmaraş’ın demografik yapısını Tuik raporlarıyla araştıran Kahramanmaraş’ta Bugün Gazetesi Dulkadiroğlu ve Onikişubat Mahallelerinin yaş ortalaması ve kadın-erkek nüfusunu da çıkarttı.

Kadın ve erkek nüfusunun Onikişubat İlçesine göre en orantısız olan yer Dulkadiroğlu ilçesi oldu. Tuik raporlarına göre; Dulkadiroğlu ilçesinin 101 mahallesinde 106 bin 967 kadın, 112 bin 581 erkek yaşıyor. Onikişubat ilçesinde ise iki cins arasındaki makas daha da dar, Kadınların sayısı 197 bin 327 iken erkeklerin sayısı 199 bin 426 olarak belirlendi.

Dulkadiroğlu İlçesindeki 101 Mahallenin 27’sinde kadın nüfusun erkeklerin nüfusundan fazla olduğu gözlendi. Dulkadiroğlundaki iki mahallede erkeklerin nüfusu kadın nüfusuna göre orantısız bir şekilde çok olduğu, Onikişubat İlçesinde ise bir köydeki kadın nüfusunun erkek nüfusuna göre orantısız bir şekilde daha çok olduğu kaydedildi.

Dulkadiroğlu ilçesine bağlı Karacasu Kırım Mahallesinde yaşayan nüfusun yüzde 76,25’ini erkek yüzde 23.75’ini kadın nüfusu oluşturdu. Aksu Mahallesinde de benzer tablo vardı, Aksu Mahallesinin toplam nüfusunun yüzde 63.17’sini erkekler, yüzde 36.83’ü de kadınlar nüfusu oluşturdu. Onikişubat ilçesine bağlı Avşar köyünde ise Dulkadiroğlu ilçesindeki erkek egemenliğinin tam tersi vardı. Avşar Köyünde yaşayan bin 366 kişinin bin 157’sinde kadınların isimleri varken, erkekler ise 209’da kaldı. Kadınlar köy nüfusunun yüzde 84.70’inde var olduğunu gösterdi. Bu üç mahallede de Kahramanmaraş’ın yüzde 49 kadın, yüzde 51 erkek ortalamasının üstünde yer aldı.

Dulkadiroğlu ilçesindeki kadın nüfusunun erkek nüfusundan çok olduğu 27 mahallesi ise şu şekilde; “Abbas, Alebeyuşağı, Çınarlı, Çiğli, Çokyaşar, Demirciler, Denizli, Divanlı, Doğanlıkarahasan, Doğukent, Eskinarlı, Fevzi Paşa Gaffarlı, Halkaçayırı, Karacasu Ferhuş, Kartal, Kayabaşı, Kocolar, Maksutuşağı, Öksüzlü, Pınarbaşı, Sarıkaya, Seyrantepe, Sivricehüyük, Sütçü İmam, Şeyhadil ve Yeni Yurt.”

Onikişubat İlçesine bağlı kadın nüfusunun erkek nüfusundan çok olduğu mahalleler ise şu şekilde; “Akif İnan, Avşar, Binevler, Boğaziçi, Ceyhan, Çakırdere, Dereboğazı, Hartlap, Haydarbey, Hayrullah, İsmailli, İstiklal, Kale, Karamanlı, Kısıklı, Maarif, Mağralı, Mimar Sinan, Necip Fazıl, Öşlü, Sadıklı, Sarıgüzel, Sarımollalı, Selçuklu, Süleymanlı, Şazibey, Şehit Abdullah Çavuş, Şehit Evliya, Tekerek, Yamaçtepe, Yeniyapan, Yirmiikigün, Yunus Emre”

Kahramanmaraş’ta Bugün Gazetesi Dulkadiroğlu ve Onikişubat İlçelerinin yaş ortalamasını da çıkarttı. İki metrepol ilçesindeki en büyük nüfus yoğunluğuna sahip Hürriyet Mahallesi 0-6, 7-14 ve 15-64 yaş aralığındaki en büyük nüfusa sahip. En yaşlı nüfus ise Hürriyet Mahallesinin yarı nüfusuna sahip Serintepe Mahallesi oldu. Serintepe Mahallesindeki yaşlı nüfus 757 olarak dikkat çekti.

Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu ilçesinde nüfusunun yüzde 14,38’ini 31 bin 565 kişi ile 0-6 yaş gurubu çocuklar, 34 bin 842 kişi ile yüzde 15.87’sini 07-14 yaş aralığı, 139 bin 440 ile yüzde 63.51’ini 14-64 yaş aralığı, yüzde 6,21’ini ise 13 bin 641 ile 65 yaş ve üstü insanlar oluşturdu.

Onikişubat ilçesinde ise durum farklı değildi. Onikişubat ilçesindeki 136 mahallede 0-6 yaş çocuklar nüfusun yüzde 14.49’unu (57 bin 507), 7-14 yaş aralığı yüzde 16.09 (63 bin 829)’unu, 15-64 yaş aralığı yüzde 63.93(253 bin 647)’ünü oluştururken yaşlılar ise 5.48’de kaldı. İki ilçe kıyaslandığında en çok yaşlı Dulkadiroğlu ilçesinde yaşarken, en gençlerin ise küçük oran farkıyla onikişubat ilçesinde yaşadıkları ortaya çıktı.