Kronik hastalığı olanlar, doktor kontrolünde oruç tutmalı
Ramazan ayının sıcak havalara denk gelmesi, uzun açlık süreci ile sıvı kaybının artması riskini de beraberinde getiriyor. Uzayan açlık dönemlerinde metabolizma hızının yavaşlamasıyla; halsizlik, mide boşalmasında yavaşlama ve şeker düşüklüğü gibi durumların meydana geldiğini belirten Uzm. Dr. Güzin Oğuz, kronik hastalığı olan kişilerin Ramazan öncesinde doktor kontrollerini yaptırması gerektiğine dikkat çekti.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Dâhiliye Uzmanı Dr. Güzin Oğuz, Ramazan ayına sayılı günler kala, önemli uyarılarda bulundu.
“Ülkemizde ortalama yaşam süresinin 78 yıla çıkması ve 'geriatrik popülasyon' olarak adlandırılan 65 yaş üstündeki kişilerin oranının yüzde 8.5'a yükselmesi nedeniyle kronik hastalıkların sayısı giderek artmaktadır” diyen Uzm. Dr. Güzin Oğuz,
“Çocuklar, hamileler, yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar uzun süreli açlığa ve sıvı kaybına karşı daha duyarlıdırlar. Yaz orucu gibi uzamış açlık dönemlerinde metabolik hızımız yavaşlayacağı için halsizlik, mide boşalmasında yavaşlama, şeker düşüklüğü olmakta; bu durum ise kronik hastalığı olanları olumsuz etkilemektedir” şeklinde konuştu.
Kronik hastalığı olanlar, doktor kontrolünde oruç tutmalı
Kronik hastalığı olanların düzenli olarak doktor kontrolüne gitmeleri gerektiğini belirten Uzm. Dr. Güzin Oğuz,
“Kontrollerin ramazan öncesi dönemde yeniden yapılarak gözden geçirilmelidir. Kronik tiroid gibi bazı hastalıkları olanlar hekimlerinin kontrolünde, ilaçlarını sahur vaktinde aldıkları takdirde oruç tutabilirler. Uzun süreli açlık ve susuzluğun sorun oluşturmayacağı kronik hastalıklarda oruç tutulabilir” şeklinde konuştu.
Hangi hastalar doktorlarının izni ile oruç tutabilir?
Uzm. Dr. Güzin Oğuz, doktorlarının izniyle oruç tutabilecek hastalar hakkında şu bilgileri verdi:
-“İnsülin veya kan şekerini düşürücü özelliği olan ilaç (oral antidiyabetik) kullanan diyabet hastaları,
-Ağır kalp yetmezliği olanlar,
-Hamileler,
-Kan şekeri sıklıkla normalin altına düşenler,
-Mide veya onikiparmak bağırsağında aktif ülseri olanlar,
-Kronik karaciğer ve kronik böbrek hastalıkları olanlar,
-Tedavisi zor ya da ciddi bir hastalık sebebiyle bir ameliyat geçirmiş ve mutlaka düzenli beslenilmesi gereken hastalar,
-Mevcut bir hastalığın oruç sebebiyle daha ağırlaşabileceği ya da sıhhatin bozulacağından endişe edilen hastalıkları (ateşli hastalıklar) olanların oruç tutmamaları, oruç tutmaya dair ısrarları mevcutsa mutlaka takip eden hekimlerinden gerekli onayı almaları gerekir.”
Mide-bağırsak problemi olanlar nasıl beslenmeli?
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Dâhiliye Uzmanı Dr. Güzin Oğuz, “Mide-bağırsak problemi olan hastaların büyük bir kısmı iftarı açtıktan sonra veya ramazan ayı sonlarına doğru mide şikâyetleri ile sağlık kuruluşlarına başvurmak zorunda kalıyor. Hızlı yemek, yemek sırasında bol su içimi, mideyi gerecek şekilde çok yemek mide-bağırsak şikâyetlerinin artmasına neden oluyor” diyerek, önerilerini şöyle sıraladı:
• “Yemek sırasında aşırı su içmeyin. Su içimini saatlere yayın.
• Lifli, sulu, zeytinyağlı, sebzeli Akdeniz diyeti tipi beslenin.
• Hızlı yemeyin, besinleri iyi çiğnemeden yutmayın, yemekten sonra hemen yatmayın.
• Aşırı yağlı, baharatlı yiyecekler ve şerbetli tatlılardan kaçının.
• Karnınızda şişkinlik ve gaz varsa; süt, süt ürünleri ve glutenden fakir beslenin.”
Diyabet hastalığı olanlar, dikkat!
“Tip 1 diyabet hastalarının tamamı ve çoklu insülin kullanan Tip 2 diyabet hastalarının oruç tutmasının sakıncalı olduğunu kaydeden Dâhiliye Uzmanı Dr. Güzin Oğuz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ağızdan şeker ilacı kullananlar; açlık-tokluk kan şekeri seviyeleri ve son üç aylık kan şekeri ortalamaları uygun seviyelerde ise doktorlarına danışarak oruç tutabilirler. Sabah aç karnına ilaç kullanan diyabet hastalarının hipoglisemi riskinden dolayı doktor kontrolünde açlık şeker hapı değiştirilmelidir. Son dönemlerde yapılan bazı çalışmalarda insülin kullanan Tip 2 diyabet hastalarının oruç tutması ve takibi ile ilgili çalışmalar olup gerekli uygun değişikliklerle sıkı doktor kontrolü altında tutabilmeleri sağlanmaktadır. Bunun için ise mutlaka doktor başvurusu doğru uzmanların tedavi plan yönetimi, hekim-hasta uyumu çok önemlidir.
Diyabet hastalarına bazı genel tavsiyeler:
• İftar ve sahurda karbonhidrat ile yağdan zengin beslenmeyin,
• Yumurta, süt, tuzsuz peynir gibi düşük glisemik indeksi olan ve yavaş sindirildiği için tokluk hissi veren, kana yavaş salındığı için kan şekerinin düşmesini engelleyen gıdalar tüketin,
• Pide, makarna, pilav gibi kan şekerini hızlı yükseltip düşüren besinlerden kaçının,
• İftar ve sahur arasında, saatlere yayarak mutlaka en az 2 litre su için,
• İftardan sonra tatlı yeme isteği olduğunda en az 1 saat bekleyin. Şerbetli tatlılardan kaçının. Şekeri azaltılmış sütlü tatlı tercih edin.
Solunum hastalıkları olanlar, öğle sıcağında dışarı çıkmamalı
Nefes açıcı spreyler, buhar tedavileri akciğerden, sistemik dolaşıma katılamadığı için orucu bozmamaktadır. Astım, KOAH hastaları reflüye karşı önerilere uymadığında kuru öksürük ve nefes darlığı atakları artabilmektedir.
Solunum sistemi hastalıkları olanlar için bazı genel tavsiyeler:
• Öğle sıcağında evden dışarı çıkmayın, açık renkli ve geniş kıyafet giyin,
• Kendinizi yormayın. Eve gelince ılık suyla duş alın; gün içinde boyun-el bilekleri, alın ve ensenizi suyla serinletin,
• Sahur ve iftardan hemen sonra uzanmak reflüyü artırdığından hemen yatmayın,
• Hızlı ve fazla yemek reflüyü artırdığından yavaş ve lokmaları iyi çiğneyerek yiyin, midenizi suyla doldurmayın,
• Terlemeyle kaybedilen su balgamı koyulaştıracağı için iftarla sahur arasında saatlere yayarak mutlaka 2-2,5 litre su için.
Kalp ve yüksek tansiyon hastaları, ilaçlarını ihmal etmemeli!
Hipertansiyon hastalarının oruç tutması sakıncalıdır. Tansiyon hastalığı kontrol altında olanlar ve ek komplikasyonları olmayanlar, doktor kontrolünde ilaç saatleri yeniden düzenlenerek oruç tutabilirler. Eğer doktorunuz onay verdiyse, kurallara uymak kaydıyla oruç tutmanın huzuru ile tansiyon düzene bile girebiliyor.
Kalp, yüksek tansiyon hastaları için bazı tavsiyeler:
• Tansiyonunuzu gün içerisinde daha sık kontrol edin ve herhangi bir sıkıntı hissettiğinizde mutlaka sağlık kuruluşuna başvurun,
• İlacınızı içmeyi ihmal etmeyin,
• Güneşe öğle saatlerinde çıkmayın, çıkarken şapka takın,
• İftar ile sahur arasında en az 2 litre su için,
• Tuzlu peynir, tuzlu zeytin, turşu, maden suyu, beyaz ekmek gibi besinlerden kaçının.
Böbrek hastalığı olanlar, sıvı alımına dikkat etmeli
Yaz oruçları sıcaklara bağlı su kaybının çok olması ve uzun açlık ile vücuda su alımının yetersiz olması nedeniyle böbrek sağlığı açısından önemlidir. Evre 1-2-3 böbrek yetmezliği hastaları iftar sahur arası yeterli sıvı alabiliyorlarsa ve eşlik eden hastalığı yoksa böbrek fonksiyon kontrolü yakın takip edilmesi şartıyla oruç tutabilir. Ancak diyalize giren evre 5 ve diyaliz hazırlığı yapılan evre 4 hastalar oruç tutmamalıdır.
Böbrek hastaları için bazı genel tavsiyeler:
• Sıvı alımına dikkat edin, iftar ile sahur arasında saatlere yayarak en az 2 litre su için,
• Su kaybının yoğun olacağı öğle sıcaklarında dışarı çıkmamaya çalışın,
• Tuzlu yiyeceklerin tüketiminden kaçının.”