Astım rahatsızlığına
sebep olan konuya değinen Karaokur, “Genetik nedenler ve çevresel
nedenler, hem ayrı hem de birlikte rol oynayabilirler. Genetik olarak
gösterilmiş şu gen denebilecek astım için tanımlanmış tek bir gen yoktur.
Astımla ilişkili olduğu gösterilen pek çok gen mevcuttur.” Dedi.
İşte Uzm. Dr. Fatih
Karaokur ile yapılan röportajın tamamı, “
Astım hastalığı
nedir? Bizim için tanımlayabilir misiniz?
Astım; hava yollarında sürekli bir aşırı hassasiyet ve
iltihap nedeniyle, hava yollarının sigara dumanı, allerjen etkenler, hava
kirliliği vb gibi birçok tetikleyicilerle zaman zaman daralması şeklinde ortaya
çıkabilen kronik bir akciğer hastalığıdır.
Astım hastalığı ne
gibi belirtiler gösterir?
Özellikle gece yattıktan sonra veya sabaha karşı saatlerde
(uyanmadan da diyebiliriz) olan kuru tarzda öksürük, efor sonrası (oyun sonrası
olabilir, koştuktan sonra, egzersiz sonrası)nefes sıkışması, hışıltı ve/veya
öksürüktür. Allerjenler (ev tozları, polenler) ile ve irritanlar ile (parfüm kokuları,
havadaki kirliliğe bağlı irritan allerjenler gibi) karşılaşma sonrası ortaya
çıkan öksürük, hışıltılı solunum ve nefes alma zorluğu yakınmaları da yine
aklımıza astım hastalığını getirmelidir. Şikayetler ara ara olarak ortaya çıkar
ve aralarda hasta çoğunlukla tamamen normaldir.
Astım hastalığına
genel olarak gösterilebilmiş sebepler nelerdir?
Genetik nedenler ve çevresel nedenler, hem ayrı hem de
birlikte rol oynayabilirler. Genetik olarak gösterilmiş şu gen denebilecek
astım için tanımlanmış tek bir gen yoktur. Astımla ilişkili olduğu gösterilen
pek çok gen mevcuttur. Bu sebeple tarama yapılıp da tespit edilen herhangi bir
genle tarama ya da ön görme söz konusu değildir. Çevresel etkenlerin en önde
gelen medeni allerjenlerdir. Bir kişinin hassasiyet gelişen bir allerjenle
tekrar tekrar karşılaşması da astıma zemin hazırlamaktadır. Hava kirliliği
mevcut astım hastalarının kliniğini kötüleştirmektedir fakat gelişiminde
oynadığı bir rolü olup olmadığı bilinmemektedir. Küçük yaşlarda geçirilen bazı
akciğer enfeksiyonlarının da astım gelişimine neden olduğu gösterilmiştir. Anne
karnında ya da doğduktan sonra sigara maruziyeti de astım gelişimiyle artık
ilişkilendirilmiştir.
Astım şikayetlerinin
görülmesinde mevsimlerin bir etkisi var mıdır?
Bu hastaların şikayetleri her mevsimde olabileceği gibi
polenlere allerjisi olan hastalarda belli mevsimlerde astımla ilgili şikayetler
artış gösterebilir. Ayrıca özellikle sonbahar ve kış mevsiminde enfeksiyonlara
yol açan mikrobik etkenler ortaya çıkar ve hastanın şikayetlerini tetikleyip,
astım atakları geçirmesine neden olabilirler.
Astımın görülmesinde
cinsiyetler arasında bir fark var mıdır?
Astım ergenlik döneminden önce erkek çocuklarda kızlara göre
2 kat daha fazla görülmektedir. Çocuklar büyüdükçe cinsiyetler arasındaki fark
azalır, hatta erişkin yaş grubunda kadınlarda astım daha sıktır.
Biraz da astım
hastalığının tedavileri ile ilgili konuşabilir miyiz?
İlk adımımız tetikleyici etkenlerden olabildiğince uzak
kalmaktır. Bu tetikleyici nedenler; hava yolunu uyaran allerjenler ve sigara ve
hava kirliliği gibi faktörlerdir. İkinci aşamamızda ise ilaç tedavisi vardır.
Astımı tedavisinde iki grup ilaç vardır. Bunlar rahatlatıcı ilaçlar ve kontrol
edici ilaçlardır. Kontrol edici ilaçları yakınmaları olmasa bile düzenli ve
sürekli kullanmaları, rahatlatıcı ilaçları ise sadece atak geçirdiği (öksürük,
nefes darlığı, hışıltılı solunum) durumlarda kullanıp, olmadığı zamanlarda
kullanmaması gerekmektedir. Kontrol edici ilaçlarla hastalık kontrolü
sağlandıktan sonra ilaç hemen kesilmemeli ve düşük dozda bir süre daha devam
edilmelidir. Neye allerjisi olduğu bilinen bazı hastalarda uzun süreli (3-5 yıl
kadar) aşı tedavileri de artık söz konusu olmaya başlamıştır.”
YORUMLAR