Memorial Ankara Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji
Bölümü’nden Prof. Dr. Hakan Özsoy, Halluks Valgus ve tedavi yöntemleri ile
ilgili bilgi verdi.
Halluks Valgus, ayak başparmağının diğer parmaklara doğru
eğilmesi ve başparmağın altındaki tarak kemiğinin de ters yönde çıkıntı yapması
ile kendini göstermektedir. Başparmağın eğiklik hastalığı olarak da bilinen
Halluks Valgus kadınlarda daha sık görülmektedir.
Ayakkabı seçimi
çok önemli
Halluks Valgusun başlıca sebebi genetik, yani ailesel
geçiştir. Annesinde ya da anneannesinde başparmak eğikliği olanlarda bu
rahatsızlığın gelişme ihtimali diğer kişilere göre daha yüksek olmaktadır.
Genetik alt yapısı olup, çok yüksek topuklu ve önü dar ayakkabı giyen
bireylerde bu hastalık daha fazla görülmektedir. Bununla birlikte düztabanlık
da Halluks Valgus riskini artırmaktadır.
En önemli belirti
ağrı ve şişliktir
Hastalarda sık görülen ve en çok şikayet konusu olan
belirti, ayak baş parmağının kök kısmındaki çıkıntının ayakkabıya sürtünmesi ve
ona bağlı olarak gelişen ağrı ile şişliktir. Sürtme sonucunda şişlik artmakta,
şişlik arttıkça daha çok sürtünme olmaktadır. Sürtünmenin gerçekleştiği noktada
bunyon adı verilen, kemiğin üzerinde büyük bir şişlik ile nasır oluşmaktadır.
Devam eden bu kısır döngü, hastanın şikayetlerini artırmaktadır.
Halluks Valgus
ayağın mekaniğini bozuyor
Başparmağın eğilmesi ile beraber ayağın mekaniğinin
bozulmaya başlaması da Halluks Valgus’un diğer bir belirtisi olmaktadır.
Normalde başparmağın altında olması gereken nasır, başparmak havaya kalktığı
için ikinci ve üçüncü parmağın altında oluşmaya başlamaktadır. Bu durum ayağın
yük taşıma şeklinin değişerek mekaniğinin bozulmasına ve yürüme sırasında ayak
ortasında da ağrı oluşmasına sebebiyet vermektedir.
Yara ve
iltihaplanma da görülebilir
Hastalığın daha ileri aşamalarında ayak başparmağı ikinci
parmağın altına girmeye başlamaktadır. Başparmak, ikinci parmağı da alttan
yukarı doğru ittiği için ileri evre hastalarda ikinci parmağın altında ve
üstünde nasırlar oluşmaktadır. Ayakkabıya sürtünme fazla olursa çok sık
olmamakla birlikte yara ve iltihaplanma da görülebilir.
Uzman yardımı
alınmalı
Hastanın ayağının görüntüsü tanı konulmasında yardımcı
olmaktadır. Bununla birlikte üzerine yük verilmiş ayağın, yere basarken çekilen
Röntgen filmi teşhise kesinlik kazandırır. Röntgen filmi ile başparmağın
birinci tarak kemiğine ya da birinci tarak kemiğinin, ikinci tarak kemiğine
olan açıları ölçülmektedir. Açı hesaplamalarının ardından uygun tedavi yöntemi
seçilmektedir.
Erken evrede
rahatlatıcı egzersizler öneriliyor
Üç evresi bulunan Halluks Valgus’un ilk evresinde hastanın
ayağında sadece görünüm olarak bir bozukluk ortaya çıkmakta, ancak şiddetli
ağrı yaşanmamaktadır. Bu durumda ameliyat önerilmezken, bazı rahatlatıcı
egzersizler planlanabilir. Bu hastaların öncelikle önü dar ve yüksek topuklu
ayakkabı giymemesi, başparmağın şekil bozukluğunun ters tarafına çekilmesini
sağlayan egzersizler yapması gerekir. Genetik geçiş çok ciddi değilse ve
parmakta hafif bir eğiklik varsa bu egzersizler hem kasları rahatlatıp ağrı
olmasını engeller, hem de durumun kötüleşmemesini sağlar.
Erken evrede ise hastalar ayrıca parmak arası silikon
makara ve ortez de kullanabilmektedir. Bu malzemeler egzersize benzer şekilde
başparmağı şekil bozukluğunun ters yönüne doğru tutarak ağrının azaltılmasını
sağlar.
Kemik çıkıntısı
basit bir ameliyatla törpülenir
Hastanın şikayetlerinin arttığı ancak başparmağın fazla
eğilmediği ve tarak kemiklerinin birbirine olan açılarının çok bozulmadığı,
sadece kemik çıkıntısının ön plana çıktığı durum Halluks Valgus’un ikinci
evresidir. Bu durumda sadece kemik çıkıntısının törpülenip, başparmağın
yamulmasına neden olan kasların gevşetildiği basit bir ameliyat yapılır.
Kemik düzeltme
ameliyatı ile Halluks Valgus’un tekrarlama riski azalır
Tarak kemiklerinin birbirine olan açıları fazla olan
hastalarda ise üçüncü basamak tedavisi olan kemik düzeltme ameliyatı
uygulanmaktadır. Yani başparmak ve tarak kemiği düzeltme operasyonu
gerçekleştirilmektedir. Hastanın tipine göre doğru ameliyat yapılması durumunda
Halluks Valgus’un tekrarlama ihtimali oldukça düşmektedir.
Hastalar özel bir
ayakkabı giyerek hastaneden çıkar
Hastalar kemik düzeltme ameliyatının ardından hastanede
bir gece kalmakta ya da aynı gün taburcu edilebilmektedir. Ameliyat sonrasında
şekil bozukluğunun derecesine göre genellikle alçı uygulaması yapılmamaktadır. Hastalar,
üçüncü haftadan itibaren ayaklarının üzerine daha sağlıklı basabilmektedir. Ameliyatın
birinci ayından sonra normal ayakkabı giyebilir, bir buçuk ay sonra da normal
yürüyüşlerine başlayabilir. Uzun ve hızlı yürüyüşler ile koşu için 4 ay, futbol
ve basketbol gibi sporların ise 6 ay beklenmesi gerekmektedir.
Yaşam konforu
artıyor
Ameliyattan sonraki hedef hastanın sağlıklı ve ağrısız
yürüyebilmesi, en az 4 ay sonra ağrısız spor yapabilmesi ve özellikle kişilerin
beğendikleri ayakkabıları rahatlıkla giyebilmesini sağlamaktır.
YORUMLAR