Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Klinik
Psikolog Esma Uygun, yaklaşan LGS ve YKS sınavlarına hazırlanan adayların kaygı
düzeylerinin yükseldiğini kaydetti.
NORMAL SEVİYEDE
YAŞANAN KAYGI SAĞLIKLIDIR
Sınav zamanlarında ortaya çıkan kaygıyı, ‘aşırı sıkıntı
ve endişeye yol açan psikolojik bir durum’ olarak tanımlayan Uygun, “Çoğu insan
sınavlardan önce kaygı ve korku yaşar. Aslında, normal seviyede yaşanan kaygı
kişiyi korur ve sağlıklı bir duygudur. Kişileri psikolojik ve fizyolojik olarak
uyanık tutar ve daha iyi iş çıkarmak için yardımcı olur. Ancak kaygı ve
korkunun aşırı düzeyde yaşanması, kişinin günlük yaşantısını olumsuz
etkileyerek performansının da azalmasına ve bozulmasına neden olur. Kaygıyı
yönetmek için adayın kendisine uygun bir motivasyon bulması, korkuya
dönüştürmeden olumlu bir yöne yönlendirmesi, boş vakitlerinde sevdiği
aktivitelere yönlenmesi ve bir hobi edinmesi gerekir” dedi.
SINAV KAYGISI
BİRÇOK SEMPTOMA YOL AÇIYOR
Sınav kaygısının adaylarda çeşitli seviyelerde fiziksel,
bilişsel, davranışsal ve duygusal semptomlara neden olduğunu söyleyen Uygun,
sözlerine şöyle devam etti:
“Fiziksel olarak kişide kalp çarpıntısı, nefes alış
verişte farklılıklar, havadan bağımsız terleme veya üşütme, odaklanmada güçlük,
baş ağrısı, uykuya dalmada güçlük, aşırı yorgun hissetme, yeme düzeninde
değişimler, titreme, ağızda kuruluk ve bulantı gibi sorunlara yol açıyor.
Bilişsel ve davranışsal olarak ise kişi kaygı ve korku yaratan durumdan kaçınma
davranışı sergileyebilir. Bu tür kişiler genellikle kendilerini eleştirir ve
hedefe olan içsel motivasyonlarına zarar verirler. Negatif olarak kişinin
kendini eleştirmesi bedenini, duygulanımını ve zihninden geçen düşünceleri
etkiler ve düşünce hatalarına yol açar. Örneğin sınav kaygısı yaşayan kişinin
‘sınavda kontrolümü kaybedeceğim ve başarısız olacağım’ veya ‘bu sınav çok zor
ve kesin yapamayacağım’ gibi negatif düşünce hataları, daha fazla
kaygılanmasına ve duruma karşı kontrolünü kaybetmesine neden olur. Bu negatif
düşünce kalıpları çaresizlik hissine yol açarak motivasyon ve konsantrasyonu
etkiler. Ayrıca sınav kaygısı yaşayan kişiler istediği performansı
sergileyemeyince kendisine yönelik kızgınlık, öfke ve çaresizlik duyguları
içinde duygusal semptomlar da sergileyebilirler.”
EBEVEYNLER ÇÖZÜM
ARADIKLARINI HİSSETİRMELİ
Bu dönemde çok yüksek düzeyde kaygı yaşayan ebeveynlerin
olduğunu söyleyen Uygun, “Ebeveynlerindeki bu kaygılar ve beklentiler, ayrıca
sınavla ilgili çevredeki insanların beklentileri çocuklardaki kaygı seviyesini
artırıyor. Sınav kaygısı yaşayan çocukları varsa onlarla konuşmaları gerekiyor.
Onu kaygılandıran düşüncelerin neler olduğu, ne olmasından endişelendiği, ne
tür güçlükler yaşadığı öğrenilirse faydalı bir sonuca varılabilir. Ancak tüm
çabalara rağmen sınav kaygısını çocuğun yönetemediği görülüyorsa, karamsar,
mutsuz ve sürekli heyecanlı olduğu, uykularının kaçtığı, ders çalışma
performansının düştüğü gözlemleniyorsa, çözümleme de zorluk yaşanıyorsa mutlaka
bir uzmandan danışmanlık alınmalı” dedi.
PSİKOTERAPİ İLE
AŞIRI KAYGILARDAN KURTULMAK MÜMKÜN
Klinik Psikolog Esma Uygun, adayların olumsuz sonuçlara
neden olan aşırı sınav kaygısından kurtulabilmeleri için psikoterapi seansları
uyguladıklarını söyledi: “6 seanslık psikoterapi öncesi ilk etapta bir kez Moxo
Testi uygulanıyor. Bu test ile amacımız çocuk ve gençlerin dikkatini ölçmektir.
Hafif düzeyde kaygı başarıyı getirir ancak yüksek düzeydeki kaygı başarısızlığı
getirecektir. Seansların sonunda ise uzmanlarımız tarafından uygulanacak
testler ile kaygı seviyesindeki değişim saptanıyor.”
YORUMLAR