Acıbadem Kozyatağı Hastanesi İç Hastalıkları ve Nefroloji
Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Rıfkı Evrenkaya bağışıklık tepkisinin her aşamasının birçok mikro besinin varlığına
bağlı olduğuna dikkat çekerek, “Çinko, selenyum, demir, bakır, folik asit ve A,
B6, C, D ile E vitamini; sağlıklı hücreleri korumak için bir antioksidan olarak
çalışmak, bağışıklık hücrelerinin büyümesini ve aktivitesini desteklemek ve
antikor üretmek gibi işlevlerle bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı
oluyorlar. Yapılan çalışmalar bu vitamin ile minerallerin eksikliğinin
bağışıklık tepkilerini olumsuz yönde etkileyeceğini ortaya koyuyor” diyor.
Dolayısıyla çeşitli ve yeterli miktarda besin tüketmek, bağışıklık hücreleri de
dahil olmak üzere tüm hücrelerin sağlığı ve işlevi için çok önemli. Ancak bazı
besinler var ki içerdikleri zengin vitamin ve minerallerle kilit bir role
sahipler. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Dr.
Tevfik Rıfkı Evrenkaya bakteri ve virüslere karşı bağışıklık sistemimizi güçlü
tutmamıza katkı sağlayan 14 besini anlattı, önemli önerilerde bulundu!
Portakal
C vitamininin bağışıklık sistemimizin gelişmesine
yardımcı olduğunu artık hepimiz biliyoruz. C vitamininin, enfeksiyonlarla
savaşmada önemli bir rol üstlenen beyaz kan hücrelerinin üretimini artırdığı
düşünülüyor. İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Rıfkı
Evrenkaya limon, mandalina, portakal ve greyfurt gibi neredeyse tüm narenciye
meyvelerinin C vitamini açısından zengin besinler arasında yer aldıklarını
belirterek, “Vücudunuz C vitamini üretmediği ve depolamadığı için bu vitamini
içeren besinleri her gün düzenli olarak tüketmeniz çok önemli” diyor.
C vitamini denildiğinde aklımıza ilk olarak portakal
geliyor. Oysa yapılan çalışmalara göre; salatası, turşusu, közlemesi ve
dolmasıyla soframızda sıkça yer alan kırmızı dolmalık biber, portakaldan
neredeyse 2 kat daha fazla C vitamini içeriyor. Öyle ki 100 gram portakal 53
mg C vitamini içerirken, aynı miktarda
dolmalık biberdeki C vitamini 82 mg’a yükseliyor. Kırmızı dolmalık biber aynı
zamanda zengin bir beta karoten kaynağı. Bu nedenle kırmızı dolmalık biberi
sofranızdan eksik etmemeyi alışkanlık haline getirin.
Kivi
Kivi folat, potasyum, K vitamini ve C vitamini dahil
olmak üzere birçok temel besinden zengin bir meyve. Özellikle de C vitamini
içeriğiyle dikkat çekiyor. Portakal ve limonla kıyaslandığında, bu
narenciyelerden 2 kat daha fazla C vitaminine sahip. C vitamini içeriklerine
göre; 100 gr portakal 53 mg, aynı miktar kivi ise 92 mg C vitamini içeriyor.
Brokoli
A, C ve E vitaminlerinin yanı sıra lif ve diğer birçok
antioksidandan zengin olan brokoli, tabağınıza koyabileceğiniz en sağlıklı
sebzelerden biri. Ancak besin değerini kaybetmemesi için brokoliyi mümkün
olduğunca az pişirmelisiniz.
Sarımsak
Sarımsağın bağışıklık artırıcı özellikleri, allisin gibi
yüksek konsantrasyonda kükürt içeren bileşiklerden geliyor. Yapılan
çalışmalarda; 3 ay boyunca sarımsak takviyesi alanlarda, almayanlara göre daha
az soğuk algınlığının görüldüğü rapor edilmiş.
Ispanak
Ispanak C vitamini, antioksidanlar ve beta karotenden
oldukça zengin bir sebze. Bağışıklık sistemi için son derece önemli olan bu
içerikleri nedeniyle ıspanağı beslenme listenizden eksik etmeyin. Brokoliye
benzer şekilde, besin değerini korumak için ıspanağı da mümkün olduğunca az
pişirmeye özen gösterin.
Yoğurt, içeriğinde bakteriyel olan ve bakteriyel olmayan
unsurlar barındırıyor. Bakteriyel bölümde bağışıklığı destekleyen etkileri
kanıtlanmış olan probiyotikler bulunuyor. Yoğurtta protein, riboflavin, folik
asit ve kalsiyum da mevcut. Bu içerikler de bağışıklığa destek veriyor. Ancak
diyabet riski nedeniyle aromalı ve şeker yüklü türleri yerine, sade yoğurt
tüketmeyi alışkanlık haline getirin. Sade yoğurdu, sağlıklı meyveler ve bal ile
tatlandırabilirsiniz. Unutmayın ki yoğurt aynı zamanda harika bir D vitamini
kaynağı.
Badem
E vitamininden zengin olan badem güçlü bir antioksidan
olarak nitelendiriliyor. Yetişkinlerin her gün 15 mg E vitamini tüketmeleri
öneriliyor. Yaklaşık yarım fincan badem tüketmeniz, önerilen günlük gereksinimi
karşılayacaktır.
Ay çekirdeği
Fosfor, magnezyum, B6, selenyum ve E vitaminleri gibi
maddelerden zengin olan ay çekirdeği bağışıklık sistemini destekleyen önemli
besinlerden. Sağlıklı bir vücut için her gün 30 gram (yaklaşık 2 yemek kaşığı)
ay çekirdeği tüketmenizde fayda var.
Tavuk
Hasta olduğumuzda çoğumuzun aklına ilk olarak tavuk suyu
çorbası geliyor. “Tavuk suyu çorbası bu unvanını bolca içerdiği B6 vitamininden
alıyor” diyen İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Rıfkı
Evrenkaya, “B6 Vitamini, vücutta meydana gelen birçok kimyasal reaksiyonda
önemli bir rol oynuyor. Yeni ve sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin oluşumu için
de hayati önem taşıyor. Tavuk kemiklerinin kaynatılmasıyla yapılan et suyu
bağırsakların iyileşmesi ve bağışıklık için yararlı olan B6 vitamini, D vitamini
ve kobalamin gibi diğer besinleri içeriyor” diyor.
Yeşil çay
Yeşil ve siyah çaylar, bir tür antioksidan olan
flavonoidlerden oldukça zenginler. Yeşil çay aynı zamanda kateşinler de
içeriyor. Kateşinler bağışıklık fonksiyonunu geliştiriyor, ancak siyah çayın
geçtiği fermantasyon süreci birçok kateşini yok ediyor. Yeşil çay ise buharda
pişiriliyor ve fermente edilmiyor, böylece kateşinler korunuyor. Yapılan
çalışmalar, yeşil çayda bulunan çay kateşinlerinin grip ve bazı soğuk
virüslerin çoğalmasını önleyebileceğini ve bağışıklık aktivitesini
artırabileceğini göstermiş. Yeşil çayın aksine, siyah çayın fermentasyonu
sonucu ortaya çıkan theaflavinlerin bağışıklığı desteklediği ifade ediliyor.
Zencefil içeriğindeki mangan ile vücuttaki iltihabı
azaltmaya, mide bulantısını gidermeye yardımcı olabiliyor ve kronik ağrıyı
azaltabiliyor. Antienflamatuar ve anti kanser etkilerinin yanında, B6 içermesi
dolayısıyla bağışıklığı destekliyor.
Zerdeçal
Körinin temel bileşeni olan bu parlak sarı renkteki acı
baharat, hem osteoartrit hem de romatoid artrit tedavisinde yıllardır bir
anti-enflamatuar olarak kullanılıyor. Zerdeçala kendine özgü rengini veren
yüksek konsantrasyonlardaki curcumin, egzersizlere bağlı kas hasarını azaltmaya
da yardımcı olabiliyor. Zerdeçal içerdiği curcumin ile aynı zamanda bağışıklık
güçlendirici ve antiviral besin olarak da umut vaat ediyor.
Midye ve karides gibi bazı kabuklu deniz ürünleri
çinkodan zengin besinlerden. Diğer birçok vitamin ve mineral kadar ilgi
görmeseler de aslında bağışıklık hücrelerimizin çalışabilmesi için vücudumuzun
çinkoya ihtiyacı var. Günlük çinko gereksinimi yetişkin erkek için 11 mg,
yetişkin kadın için 8 mg'dır. Ancak dikkat! Vücutta çinko fazlalığı tam aksine
bir etki göstererek bağışıklık sisteminin işlevini önleyebiliyor.
Bağışıklık sisteminin güçlü savaşçıları:
Prebiyotik ve
probiyotik besinler
Bağırsaklar bağışıklık aktivitesinin ve antimikrobiyal
proteinlerin üretiminin önemli bir bölgesini oluşturuyor. Prof. Dr. Tevfik
Rıfkı Evrenkaya beslenme şeklimizin bağırsaklarımızdaki mikropları
belirlediğine dikkat çekerek, “Bol miktarda meyve, sebze, kepekli tahıllar ve
baklagiller içeren yüksek lifli bitkilerden zengin bir beslenme alışkanlığı,
faydalı mikropların çoğalmalarını ve korunmalarını destekliyorlar. Bu besinlere
prebiyotik, besledikleri mikroorganizmalara da probiyotik adı veriliyor” diyor.
Kefir, yoğurt, fermente sebzeler, lahana turşusu, soya, kombucha çayı, kimçi
(Kore turşusu) probiyotik besinlerden. Sarımsak, soğan, pırasa, kuşkonmaz,
yerelması, karahindiba, muz, deniz yosunu, fasulye ve tam tahıllar prebiyotik
besinler arasında yer alıyorlar.
YORUMLAR