Çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde kaza
yaşanmamışsa işverenler teşvikle ödüllendiriliyor.
İşte Milliyet'ten Cem Kılıç'ın konuya dair köşe yazısı:
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hayata geçtiğinde hukuki
olarak iş sağlığı ve güvenliği açısından büyük bir adım atılmıştı. Ancak iş
sağlığı ve güvenliğinde önemli olan hukuki düzenlemeler değil, iş sağlığı ve
güvenliği bilinci ve kültürünün gelişimidir. İş sağlığı ve güvenliği bilinci ve
kültürünün gelişimi sağlanmadan hukuki çerçevenin yeterliliğinin sonuç
doğurması mümkün değildir.
Bu bilinç ve kültürün oluşması adına 2012 yılından bu
yana pek çok uygulama, proje hayata geçti. İş yerlerinin daha güvenli olması
adına pek çok adım atıldı. Bu uygulamalardan bir tanesi de, iş kazası yaşamayan
işverenlerin ödüllendirilmesi. Bu çerçevede üç yıl boyunca 10’dan fazla çalışanı
bulunan ve çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde ölümlü veya sürekli iş
göremezlik gelirinin bağlanmasına neden olan kaza yaşanmamışsa işverene prim
teşviki sağlanacak.
Hangi işyerleri
kapsamda?
Uygulama çerçevesinde prim teşvikinden çok tehlikeli
sınıfta yer alan ve 10’dan fazla çalışanı bulunan iş yerleri faydalanacak. İş
Sağlığı ve Güvenliği Kanunu iş yerlerini tehlike sınıfına göre üçe ayırıyor.
Çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli olarak iş yerleri sınıflandırılıyor.
Çok tehlikeli iş yerleri madenler, inşaat şantiyeleri gibi pek çok risk
unsurunu bulunduran iş yerleri. Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 10’dan fazla
çalışanı bulunan iş yerleri teşvikten faydalanabilecek. Tehlikeli ve az
tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için teşvik uygulaması söz konusu değil.
Türkiye genelinde birden fazla çok tehlikeli sınıfta faaliyet gösteren iş yeri
bulunan işverenlerin çalışan sayısının 10’dan fazla olup olmadığının
tespitinde, bu iş yerlerinin çalışan toplam sigortalı sayısı esas alınacak.
Dolayısıyla, birden fazla çok tehlikeli sınıfta iş yeri bulunan işverenler bu
iş yerlerinin toplam çalışan sayısı üzerinden değerlendirilecekler.
Kaza olmaması
gerekiyor
Kapsamdaki iş yerlerinin üç yıl süreyle ölümlü veya
sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanmasına neden olacak iş kazası
yaşanmaması halinde teşvikten yararlanılması mümkün. Yani çok tehlikeli sınıfta
yer alan ve 10’dan fazla çalışanı bulunan iş yerlerinden 15 Ocak 2016 ve
öncesinde faaliyete başlamış ve 2018 yılının Aralık ayına kadar ölümlü veya
sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanmasına neden olacak nitelikte iş
kazası yaşanmamış olanlar 2019 yılının ocak ayından itibaren teşvikten
yararlanmaya başlayabilecekler. Bu iş yerleri için teşvik 2019 yılının ocak
ayından itibaren başlayacak ve 3 yıl süreyle uygulanacak. İşveren gerekli
koşulların devamı halinde 3 yıllık süre boyunca teşvikten yararlanabilecek.
‘3 yıl’ hesabı
2017 başından
15 Ocak 2016 sonrasında faaliyete başlamış iş yerleri ise
teşvikten gerekli koşulları sağlamaları halinde 2020 yılının ocak ayından
itibaren yararlanmaya başlayabilecek. Yani bu durumdaki iş yerleri için 3
yıllık süre 2017 ocak ayından itibaren işlemeye başlayacak ve 2020 yılının ocak
ayından itibaren de teşvikten yararlanmak mümkün olacak. İşyerleri 2016 Ocak’a
kadar geçen süre için herhangi bir talepte bulunamayacaklar.
Teşvik miktarı ne
kadar?
Teşvikten yararlanabilecek iş yerlerinde çalışan
işçilerin teşvik süresi boyunca işsizlik sigortası primlerinin işveren
hissesinin yarısı devlet tarafından karşılanacak. 2018 yılı için asgari ücretli
bir işçinin işsizlik sigortası prim miktarının yarısı aylık 20.29 TL. Teşvikten
yararlanacak iş yerlerinde bu tutar devlet tarafından karşılanacak. İşçinin
brüt ücreti arttıkça teşvik miktarı da artacak. Teşvik kapsamında işverenin bir
işçi için yararlanacağı tutar 152.2 TL’yi bulacak.
Teşvik süresi ne
kadar?
Çok tehlikeli sınıfta yer alıp üç yıl boyunca ölümlü veya
sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen iş yeri
işverenleri, teşvikten takip eden takvim yılından itibaren üç yıl boyunca
yararlanabilecekler. Bu süre içerisinde teşvikten yararlanmayı engelleyen bir
kaza yaşanırsa bir sonraki 3 yıl için destekten yararlanılması mümkün
olmayacak.
Başvuruya gerek
bulunmuyor
Teşvik kapsamındaki iş yerlerinin teşvikten faydalanmak
için başvuru yapmaları gerekmiyor. SGK kendisine yapılan iş kazası
bildirimlerinden iş kazalarını inceleyecek ve 3 yıl süreyle ölüm veya
sigortalıya sürekli iş göremezlik ödeneği bağlanmasını gerektiren bir iş kazası
yaşanmamış iş yerlerinde teşviki otomatik olarak uygulayacak. Bu süreç
içerisinde işveren çalıştırdığı işçiler için işsizlik sigortası primi
ödemeyecek. Teşvik alırken şartlardan bir veya birkaçının ortadan kalkması
nedeniyle yararlanamaz hale gelen iş yerlerinin ise yeniden teşvikten
yararlanabilmek için başvuru yapması gerekecek.
Saklayana 5 yıl
teşvik yok
Teşvikten yararlanmak adına iş yerinde yaşanan iş
kazalarını bildirmediği tespit edilen iş yerleri 5 yıl boyunca bu teşvikten men
edilecekler. Ayrıca teşvikten yararlanırken yaşanan iş kazasını bildirmediği
veya geç bildirdiği tespit edilen iş yerlerinden yararlandırılan teşvik
tutarları gecikme faiziyle birlikte geri istenecek.
YORUMLAR