Vertigo’ya genellikle iç
kulaktan kaynaklanan problemler olmak
üzere pek çok etken yol açabiliyor. Acıbadem
Adana Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr. Feyha Kahya Aydoğan, bu
nedenle vertigonun yarattığı
şikayetlerin ancak altta yatan nedenin doğru tespit edilip tedavi edilmesiyle
giderileceğini söylüyor.
Gün içinde zaman zaman,
tansiyon düşmesi, bazı vitamin
eksiklikleri, hormonal hastalıklar ya da psikolojik nedenlere bağlı olarak
hemen hepimiz baş dönmesi sorunu yaşayabiliyoruz. Ancak, büyük çoğunlukla iç
kulak hastalıklarının neden olduğu vertigo denilen gerçek baş dönmesi tablosu
bundan çok daha farklı yaşanıyor. Kişi kendisini ya da çevresindeki nesneleri
dönüyormuş gibi hissediyor. Genellikle de baş dönmesine bulantı ve kusma da
eşlik ediyor. Denge sisteminde rol oynayan organ ve sistemlerden beyincik,
omurilik, iç kulak (labirent), gözler, eklem ve kaslarda yaşanabilecek
problemler vertigonun kaynağını oluşturuyor. Acıbadem Adana Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr.
Feyha Kahya Aydoğan, bu nedenle vertigonun tek başına hastalıktan ziyade
denge sistemindeki sorunlara işaret eden bir belirti olarak kabul edildiğine dikkat
çekiyor.
Vertigonun
nedenleri neler?
Vertigoya en sık iç
kulaktan kaynaklanan sorunlar yol açıyor. Dr. Feyha Kahya Aydoğan bu etkenleri
şöyle sıralıyor.
· Üst solunum yolu enfeksiyonları sonrası iç
kulak tutulumu
· İç kulakta dengemizi sağlayan kristallerin
fizyolojisinin bozulması
· İç kulaktaki sıvılardaki basınç değişikliği
sonucu oluşan meniere hastalığı
· İç kulaktaki denge ile ilgili sinyalleri
beyine ulaştıran sinirin iltihaplanmasına bağlı oluşan vestibüler nörinit
· Kronik orta kulak iltihaplarının iç kulağa
yayılması (labirentit)
· Menenjit veya diğer ateşli hastalıkların iç
kulağı etkilemesi
· İç kulakta veya iç kulak sinirindeki tümör
kaynaklı hastalıklar
Sebebe
göre belirtiler değişiyor
Baş dönmesi olan
hastalarda, belirtiler sebebe göre değişebiliyor. Sorunun kaynağının kulak
hastalıkları olması halinde, baş dönmesine kulak çınlaması, işitme azlığı,
kulakta basınç hissi, bulantı-kusma, kulak akıntısı ve gözlerde anormal
hareketler de eşlik edebiliyor. Nörolojik hastalıklara bağlı baş dönmelerinde, hastada
aynı zamanda baş ağrısı, felç, göz hareketlerinde anormallikler de
gözlenebiliyor. Bazı vertigo türleri ise ataklar halinde seyredebiliyor.
Örneğin; ‘meniere hastalığı’ dediğimiz iç kulak hastalığında vertigo atağının
tekrarlanacağını öngörebiliyoruz. Ama bu durum tüm vertigo türleri için geçerli
olmuyor.
Hastanın
yaşadıkları tanıyı şekillendiriyor
Tanıda en önemli unsur ayrıntılı
bir hikâye ve muayene oluyor. Baş dönmesi eğer iç kulaktaki bir hastalığa bağlı
ise genellikle kulak muayenesinde bir problem görülmüyor. Sadece orta kulak
iltihaplarının iç kulağı etkilemesine bağlı baş dönmesi varsa kulak zarında
delik ve orta kulakta iltihaplanma saptanabiliyor. Baş dönmesi gözle görülen
bir problem olmadığı için hastadan mümkün olduğunca çok bilgi alınması gerektiğini söyleyen Dr. Feyha Kahya
Aydoğan, sözlerine şöyle devam ediyor: “Çoğu hastada işitme ve denge
testlerinin yapılması gerekiyor. Bu aşamalar sonrasında tanı konulamayan
hastalarda radyolojik değerlendirmeler, hormonal ve metabolik hastalıklara ve
alerjiye yönelik testler, nörolojik değerlendirme ve nörofizyolojik incelemeler
de gerekebiliyor.
Altta
yatan nedene göre tedavi
Genel değerlendirmeler
sonrasında öncelikle altta yatan ciddi bir hastalığın olup olmadığının ortaya
konması gerekiyor. Sonrasında da tanıya göre uygun tıbbi ya da cerrahi
tedavinin seçilmesi gerektiğini söyleyen Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı
Dr. Feyha Kahya Aydoğan, “Tedavideki başlıca prensip vertigoyu ortaya çıkaran
hastalığın lokalizasyonu ve soruna neden olan hastalık durumunun bulunmasıdır.
Örneğin en sık görülen vertigo tipi olan ve halk arasında iç kulak
kristallerinin yerinden oynaması olarak bilinen 'Benign pozisyonel vertigo'
hastalığında bir uzman tarafından yapılacak testlerle tanı koyulup sonrasında
uygun manevranın yapılması baş dönmesini tedavi ediyor” diye konuşuyor.
Baş
dönmesi durumunda alınacak önlemler
· Özellikle yukarı bakmak gibi aşırı veya hızlı
kafa hareketlerinden kaçının
· Dolaşımı bozacak, nikotin, kafein ve tuz gibi
ürünlerin kullanımını azaltın
· Baş dönmenize neden olabileceği için aşını
stresten uzak durun
· Mümkün olduğunca sinirlenmemeye çalışın,
buna neden olacak durum ve ortamlarda bulunmayın
· Alerjiniz olan maddelere maruz kalmamaya
çalışın
· Baş dönmeniz olduğunda araba kullanmayın
· Size zarar verecek tehlikeli aletlerden uzak
durun
YORUMLAR