Acıbadem Bakırköy Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr.
Özlem Altay Yücel ateş yükseldiğinde hemen paniğe kapılmamak gerektiğine dikkat
çekerek, “Ateş vücudun bağışıklık sistemine bir yanıtıdır, bir başka deyişle
vücudumuz zararlı mikroorganizmalarla savaşmak için ateşi yükseltiyor. Yüksek
ateşin ve/veya eşlik eden havalenin beyne kalıcı zarar vermesi için altta
menenjit veya ensefalit gibi ağır bir tablo olması gerekiyor. Üst solunum yolu
enfeksiyonlarına bağlı ateşli havalelerde ise kalıcı bir hasar olmuyor” diyor. Ancak
çocukların ateşi yükseldiğinde ebeveynlerin yine de doğru müdahalede
bulunmaları çok önemli, çünkü hatalı davranışlar sonucunda hipotermi, havale ve
ilaç zehirlenmesi gibi tablolar gelişebiliyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Altay Yücel çocuklar
ateşlendiğinde ebeveynlerin kaçınmaları gereken 8 hatayı anlattı, önemli
öneriler ve uyarılarda bulundu.
Hata: Soğuk suyun
altında tutmak
Doğrusu: Ateşi
yükseldiğinde çocuğu soğuk veya buzlu suyun altında tutmak çok tehlikeli. Soğuk
suda ısı vücut içinde kalıyor ve bunun sonucunda ateş daha da yükseliyor.
Ayrıca grip veya zatürre gibi enfeksiyonlara yakalanma riski artıyor.
Dolayısıyla su ne sıcak, ne de soğuk olmalı.
Hata: Ateşi hızla
düşürmek
Doğrusu: Çocuk
Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Altay Yücel yüksek ateşi hızla
düşürmenin de doğru olmadığını belirterek, “Çünkü ateşi hızlı düşüren ilaçlar
hipotermiye, bir başka deyişle vücut ısısının aniden düşmesine yol açabiliyor.
Ayrıca fazla ilaç tüketimi ilaç zehirlenmelerini tetikleyebiliyor” diyor.
Hata: Antibiyotik
kullanmak
Doğrusu: “Her
ateşli durumda antibiyotik kullanılması doğru değil” uyarısında bulunan Çocuk
Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Altay Yücel bunun nedenini şöyle
açıklıyor: “Çünkü ateş diş çıkarma, aşı sonrası veya sıcak ortamda kalmaya
bağlı da gelişebiliyor. Ayrıca enfeksiyonların büyük bir kısmı antibiyotik
tedavisinin etkili olamadığı viral enfeksiyondan kaynaklanıyor. Bu tür
durumlarda antibiyotik tedavisi fayda etmeyeceği gibi, vücutta antibiyotik
direncinin gelişmesine ve çocuğun bağırsak florasının bozulmasına neden
olabiliyor. Bağırsak florası bozulursa hastalıklara karşı direnç azalıyor,
ileri yaşlarda otoimmün (romatizmal hastalıklar, ülseratif kolit, multipl
skleroz vs) hastalıklara yakalanma riski artıyor”
Hata: Vücudu susuz
bırakmak
Doğrusu: Dr.
Özlem Altay Yücel vücudu susuz bırakmanın da ateşin düşmesini önlediğini
hatırlatarak, “Su tüketimi veya sıvı kaybı varken damar yolundan sıvı vermek,
zararlı mikroorganizmaların azalmasına, bağışıklığın artmasına ve damarların
genişleyerek ateşin düşmesine katkı sağlıyor. Bu nedenle ateşli durumlarda
çocuklarda su tüketimi mutlaka artırılmalı” diyor.
Hata: Kalın
giydirmek
Doğrusu: Sıcak
ateşi daha da yükselterek havaleyi tetiklediği için çocuğunuzu kalın
giydirmeyin ve vücudunu sıcak tutmayın. Ateşin derecesine göre üstünü inceltin.
Örneğin üzerinde ince bir atlet-bez kalabilir. Ateş yükselip 40 dereceye
ulaşırsa tamamen soyun ve ılık duş aldırın. Ateş hafifken çocuğun titremeye
başlaması ateşin aniden yükseleceğinin habercisi oluyor. Bu durumda oda ısısını
yükseltmeyin, çünkü vücut ısısının yükselmesi nedeniyle ateşli havale riski
artıyor. Oda ısısını 22-23 derece arasında tutmaya dikkat edin.
Hata: Alkol içeren
suyla kompres yapmak
Doğrusu: “Yüksek
ateş olduğunda eklem yerlerine alkollü su veya aspirin eritilmiş suyla kompres
yapılmasını da önermiyoruz” diyen Dr. Özlem Altay Yücel sözlerine şöyle devam
ediyor: “Çünkü bu maddeler ciltten emilerek, özellikle küçük bebeklerde
zehirlenmelere yol açabiliyor. Ayrıca sirkeli suyun da yüksek ateşte iyi
geldiğine dair bir kanıt yok. Eklem yerlerine ılık suya batırılmış bezlerle
kompres yapabilirsiniz”
Hata: Hatalı ilaç
kullanmak
Doğrusu: Ateş
düşürücü olarak aspirin kullanmak da ebeveynlerin kaçınmaları gereken bir başka
önemli hatayı oluşturuyor. Bunun nedeni ise aspirinin bazı ateşli hastalıklar
sırasında Reye sendromu denilen ve karaciğer yetmezliğine (karaciğer
enzimlerinde yükseklik ve şuur kaybı) kadar gidebilen bir tabloya yol
açabilmesi. Bunun yanı sıra ibufen içeren ilaçlar da 6 ay altındaki bebeklerde
açık olan bazı kalp damarlarında kapanma yapabildiği için kullanılmamalı. Bu
ilaçlara ancak doktora danışılarak ve acil durumlarda, yani hemen doktora
gidilemeyecekse veya ateşe eşlik eden ciddi bir durum yoksa-evde 48-72 saatlik
takip sırasında başvurulabilir.
Hata: Zor
sindirilen gıdalarla beslemek
Doğrusu: Yüksek
ateşte yapılan bir başka önemli hata ise çocuğu yağlı ve zor sindirilen
gıdalarla beslemek oluyor. Vücut mikroplarla savaşırken zor sindirilen
besinleri parçalamakta güçlük çekiyor ve bu işlevini yerine getirirken metabolizmanın
hızlanması nedeniyle ateşi düşürmek zorlaşıyor. Çocuklar ateş sırasında genelde
iştahsızlık oldukları için her zaman tükettiği besinlerde ısrar etmeyin; devam
sütü, yoğurt, ayran ve çorba gibi sıvı gıdalarla besleyin.
Yüksek ateş ne
zaman tehlikeli?
Yüksek ateşte ebeveynlerin en çok
merak ettikleri konu, “ Ne zaman doktora başvurmalıyız?” oluyor. Çocuk Sağlığı
ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Altay Yücel bu soruyu şöyle yanıtlıyor: “0-1
yaş arasındaki bebeklerde fazla beklemeden mutlaka doktora başvurmak gerekiyor.
Bir yaşından sonra ise çocuğun ateşi 39 dereceyi buluyorsa veya ateşe eşlik
eden aşırı halsizlik-iştahsızlık, öksürük, ishal ve kusma gibi sıvı kaybettiren
bir durum varsa hiç beklemeden hastaneye başvurulması çok önemli”
YORUMLAR