Lösemi hücreleri birçok organın görevini yerine
getirmesine engel oluyor
Lösemi, öncü kan hücrelerinin
kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkmaktadır. Kemik iliğinde bulunan herhangi bir
öncü kan hücresi lösemik hücreye dönüşebilmektedir. Bununla
birlikte en sık rastlanan beyaz kan hücrelerinden kaynaklanan lösemi
gelişimidir. Lösemi hücreleri hızla ve kontrolsüz çoğalmaktadır. Ayrıca ölmeleri
gereken dönemde ölmeyen bu hücreler,kemik iliğini normal kan hücrelerinin
üretimini engelleyecek şekilde işgal etmekte ve buradan kana karışmaktadır. Kan
yoluyla vücudun lenf bezleri, dalak, karaciğer, beyin, omurilik, testisler gibi
diğer organlarına da yerleşmektedirler. Kontrolsüz çoğalmaya devam eden lösemi
hücreleri bu organlarında görevlerini yerine getirmelerine engel olur.
Bağışıklık sistemiyle ilgili bazı rahatsızlıklar
lösemi riskini arttırıyor
Lösemiler öncelikle
hızlı çoğalan yani akut ve yavaş çoğalan kronik olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Çocukluk çağı lösemilerinin büyük bölümü akut lösemiler oluşturur. Erişkinlerde
görülen kanserlerin tütün, şişmanlık, hareketsizlik gibi bilinen birçok risk
faktörü olmasına rağmençocukluk çağı lösemileri için bilinen birkaç risk
faktörü mevcuttur. Genetik risk faktörleri arasında; çocuğun downsendromu,
Li-Fraumeni sendromu, nörofibromatozis, fankoniaplastik anemisi olması
sıralanabilir. Ayrıca Ataxia-Telangiectasia, Bloomsendromu, Wiskott-Aldrich
sendromu, Schwachman-Diamond sendromu gibi bağışıklık sistemini ilgilendiren
bazı problemler de çocuğun lösemiye yakalanma riskini arttırmaktadır. Bunların
yanı sıra kardeşinde lösemi varlığı olan çocuklarda lösemi görülme riskini 2-4
kat daha fazladır. Ailedeki erişkinlerde lösemi olması ise çocukta lösemi
görülme riskini etkilemez. Çocuklarda lösemi riskini arttıran çevresel
faktörler; radyasyon, kemoterapi, kimyasallara maruz kalma, bağışıklık
sistemini baskılayan ilaçların kullanımı olarak sıralanabilir.
Lösemi belirtileri çocukluk çağında görülen diğer
hastalıklara benzeyebilir
Lösemi diğer
kanserlerden farklıdır. Erken tanı ve tedavi için düzenli olarak kan incelemesi
yapılması önerilmez. Kan tablosunun bozulmasıyla birlikte belirti ve bulgular
başlar. Bu nedenle bu belirti ve bulgular açısından dikkatli olunması
gerekmektedir.Löseminin belirti ve bulguları lösemi dışında birçok sıradan
çocuk hastalığında da görülebilmektedir. Bu nedenle çocukta şüphe edilen
belirti ve bulgular olması durumunda bu konuda uzman bir hekime başvurulmalıdır. Lösemi olan çocuklarda kırmızı kan hücreleri
üretilemediği için en sık görülen belirtilerin başında halsizlik ve güçsüzlük
gelmektedir. Diğer belirtiler; üşüme, baş ağrısı, nefes darlığı ve solukluk
olarak sıralanabilir. Bu çocuklarda sağlıklı
beyaz kan hücreleri üretilemediği için enfeksiyonlara karşı dirençleri çok
düşüktür. Ayrıca kan pulcukları üretilemediği için kolay morarma ve kanamalar,
sık ve ciddi burun ve diş eti kanamaları oluşmaktadır. Lösemik hücrelerin
kemiğin ve eklemin içinde çoğalması nedeniyle sıklıkla ağrılarortaya çıkar.
Karaciğer ve dalak da bu hücreler tarafından işgal edildiğinden bu organlar
büyür ve karın şişliği oluşur. Bazı lösemiler lenf bezlerinin de büyümesine yol
açmaktadır. Bu nedenle 2 santimetre ve üzerindeki tüm lenf bezleri uzman bir
doktor tarafından incelenmelidir. Bunlar
dışında nefes darlığı, yüz ve kollarda ödem, kusma, havale, döküntü gibi çok
çeşitli yakınmalar da lösemi işareti olabilmektedir.
Lösemi tedavisinde başarının yolu deneyimli ekip ve
donanımlı merkezden geçiyor
Lösemi tedavisi bir ekip
işidirve bu konuda deneyimli uzmanlar tarafından yapılmalıdır. Tedavi
başarısını arttıran en önemli etken,çocukluk çağı lösemilerinin tedavisinde
deneyim sahibi olan bir ekip ve tam donanımlı bir merkez seçimidir. Lösemi tipi
belirlendikten sonra tedavi seçenekleri ve izlenecek yol ile ilgili hastaya ve
hasta yakınlarına bilgi verilmektedir. Bu bilgilendirmede tedavi seçenekleri
kemik iliği nakli de dahil olmak üzere tartışılmalıdır. Tedavi seçeneklerini
belirlemede en önemli unsur löseminin tipidir. Lösemide esas tedavi
kemoterapidir. Ancak yüksek riskli hastalarda kemik iliği yani kök hücre nakli
kemoterapi sonrasında uygulanabilmektedir. Kemik iliği nakli lösemide standart
veya yoğun kemoterapi ile kür olma şansı düşük olan çocuklara uygulanmaktadır.
Örneğin başlangıç tedavisine yanıt vermeyen lösemi hastaları, Philadelphia
kromozomu pozitif lösemi hastaları veya tedavisi bittikten sonra hastalığı
tekrarlayan lösemiler kemik iliği nakli olmaya aday hastalardır. Bunun dışında
lösemide hedef tedaviler, ışın tedavisi ve nadiren de olsa cerrahi tedavi
yöntemleri de kullanılabilmektedir.
YORUMLAR