Memorial Şişli/Bahçelievler Hastaneleri Çocuk Kardiyoloji
ve Romatoloji Uzmanı Prof. Dr. Rukiye Nurten Eker Ömeroğlu, çocuklarda görülen
kalp hastalıkları ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Kalp hastalığı her
zaman belirti vermiyor
Çocuklarda kalp hastalıklarının çok önemli bir kısmı doğuştan gelmektedir.
Morarma, terleme, sık nefes alma, nefes darlığı, kilo alamama, kolay yorulma,
halsizlik, çarpıntı, göğüs ağrısı, bayılma gibi şikayetler görüldüğünde vakit
kaybedilmeden bir uzmana başvurulması önemlidir.
Bununla birlikte kalpte küçük delikler ve hafif darlıklar
görünürde hiçbir belirti vermeyebilir ancak doktor muayenesinde ortaya
çıkabilir. Oldukça nadir görülmekle birlikte; ciddi olsa bile erken çocukluk
çağında sessizce ilerleyen kalp hastalıkları görülebilmektedir. Bunların büyük
kısmı genetik geçiş gösteren kalp kası hastalıkları ve ritim bozukluklarıdır.
Anne ya da baba tarafında ani, beklenmeyen ölüm öyküsü bulunması bu hastalıklar
açısından uyarıcı olmalıdır.
Enfeksiyonlar
kalbi etkileyebilir
Doğuştan kalp hastalıkları dışında çoğu virüs ya da bakteriyel enfeksiyonlar
sonucu ortaya çıkan edinsel kalp hastalıkları da kalp kasını ve kapakçıkları
etkileyebilir. Bu nedenle geçmişte süresi uzamış yüksek ateş, eklem ağrıları ve
şişlikleri geçirmiş ya da kalp hastalığını düşündürebilecek bulgulara sahip
çocuklar riskli grupta yer almaktadır.
Ayrıntılı muayene
önemlidir
Günümüzün en önemli sağlık problemlerinden biri olan obezite hastalığı olan
çocuklar, eğer ailede erken koroner kalp hastalığı öyküsü de varsa, kalp
açısından düzenli olarak takip edilmelidir. Bu çocuklarda ayrıca insülin
direnci ve kan yağları düzeylerine de bakılmalıdır. Özetle kendi sağlık
özgeçmişinde ciddi rahatsızlıklar olan, ailede kalp hastalıkları öyküsü
bulunan, belirtilen semptomlara sahip, fiziki muayenede ilgili bulguların
saptandığı çocuklar ve fazla kilolu çocuklar kalp kontrolü yapılması gereken
gruptadır. Bu durumda ayrıntılı sağlık öyküsü alınıp, iyi bir fiziki muayene,
tansiyon ölçümü, EKG, efor ve ekokardiyografi yani EKO ile tarama yapılabilir.
Gerekirse daha ileri testler de önerilebilir.
Kalbe uygun
egzersizler yapılmalı
Çocuk sağlığında sporun önemi büyüktür. Çocuklarda spora başlama yaşı en erken
4 olmalıdır. 5-7 yaşta fiziksel gelişim ve büyüme için koşma, tırmanma, yüzme,
teneffüs aralarında vücut hareketleri, motor yeteneklerin gelişimi için de top
atma, yakalama, ayakta topa vurma çalışmaları, denge ve hız için de folklor,
dans ve ritim çalışmaları önerilebilir. 8-9 yaş grubu çocuklar için sosyal
gelişim açısından grup aktiviteleri, takım oyunları tercih edilmelidir.
İlköğretim çağında atletizm, jimnastik, yüzme ve kayma sporları uygundur.
Çocuklarda genellikle dinamik sporlar, yani oksijen
tüketiminin fazla olduğu kaslarda uzama, kısalma ile yapılan, kaslara basınç
yükü oluşturmayan egzersizler tercih edilmelidir. Koşu, voleybol, basketbol,
futbol, hokey, tenis bu grup sporlardandır. Kalp hastası çocuklarda statik
sporlar özellikle sakıncalıdır. Halter, vücut geliştirme gibi sporlar boy
uzamasını olumsuz yönde etkiler.
Spora başlamadan
önce muayene şart
Profesyonel olarak spor yapan çocuklar için aile öyküsünün alınması ve fiziki
muayenenin yanında EKG, EKO ve efor testi yapılması uygun olmaktadır.
Efor kalp hastası
çocukları zorlar
Kalp hastası bir çocukta efor çoğu zaman zorlayıcıdır. Özellikle kan akımının
önünde engellerin olduğu, doğuştan kalp hastalıkları bulunan çocuklarda efor
sırasında; göğüs ağrısı, çarpıntı, baş dönmesi, bayılma gibi durumlar
görülebilir. Ne yazık ki bazen ilk bulgu ölüm bile olabilmektedir. Bazı tip
ritim bozuklukları da efor ile tetiklenir ve benzer bulgular içerir.
Kalp problemi olan çocuklara yarışmalı sporlar
önerilmemelidir. Ancak dinamik sporlara düzenli takip ve kontrollerle izin
verilebilir. Gelişmiş ülkelerde spor alanlarında defibrilatör yapabilen
cihazlar ve onu kullanabilen eğitimli kişiler olduğu için kalp hastası
çocuklara da spor yapma şansı verilmektedir.
YORUMLAR