Ebeveynler tarafından günümüzde en çok merak edilen konular
arasında yer alan çocuk yetiştirme kuralları hakkında gazetemize
bilgilendirmelerde bulunan Urhan, çocuk yetiştirmede doğru bilinen yanlışları
şu şekilde anlattı: “Çocuklarımız anne babalarının en kıymetli varlıkları. Bu
nedenle son zamanlarda anne babalar ‘Çocuklarımızı daha iyi nasıl
yetiştirebiliriz?’sorusu üzerine daha çok düşünmeye başladılar. Anne babaların
bu çabaları gerçekten takdir edilmesi gereken bir durum. Ancak anne babalar
“Çocuklarımızı daha iyi nasıl yetiştirebiliriz?” sorusunun cevabını ararken
birçok yanlış öneri ile karşılaşmakta, hatta bu yanlış önerileri
uygulayabilmektedir.
KİMDEN TAVSİYE
ALDIĞINIZA DİKKAT EDİN
Öncelikle işin uzmanlarından, yani bu konuda eğitim almış
kişilerin; psikologların, psikiyatristlerin ve psikolojik danışmanların
önerilerine kulak vermeliyiz. Ne yazık ki ülkemizde yaşam koçu, aile koçu,
kişisel gelişim uzmanı gibi sıfatların altında, işinin ehli olmayan birçok
kişi, özellikle medya yoluyla kendini geliştirmek isteyen anne babaları yanlış
yönlendirecek tavsiyelerde bulunuyor. Bundan dolayı anne babalar çocuk yetişme
konusunda tavsiyelerin kim tarafından verildiğine dikkat etmelidirler.
ÇOCUKLUKLARINI
YAŞAYAMIYORLAR
Anne babaların çocuklarını daha iyi yetiştirmek için bu
kadar ilgili olmaları ve bu konuya emek harcamaları çok güzel bir durum. Ancak
bazı anne babalar çocuklarını birer proje olarak görmeye başladılar. Böyle
olunca çocuklar mekanik bir yapıya büründüler. O kurstan bu kursa koşan,
çocukluğunu yaşayamayan çocuklar ortaya çıktı.
‘NEDEN ORTALAMAN DAHA
YÜKSEK DEĞİL?’
Öncelikle anne babaların çocuklarını başarı odaklı değil,
süreç odaklı değerlendirmeleri gerekiyor. Bizim toplumumuz genelde sonuca
bakarak karar verir. Ancak söz konusu bir çocuksa çocuğun sonucu elde edene
kadar geçirdiği süreç bizim için daha önemli olmalı. Örneğin çocuğunuzun
karnesinde birinci dönem matematik dersi not ortalaması 65’ti. İkinci dönem çok
çalışmasına rağmen matematik dersi not ortalaması ancak 75’e yükseltebildi. Bu
durumda çocuğu “Neden ortalaman daha yüksek değil?” diye azarlamak yerine
“İkinci dönem çalıştın ama yeterli gelmedi herhalde. Sence ne yapman gerekir?”
diye kendi kendine düşünmesine ve çözüm üretmesine yardımcı olacak yöntemlere
başvurmalıyız.
KURALSIZ ÇOCUKLAR
Son zamanlarda anne babalarda gözlemlediğimiz bir diğer
yanlış ise ‘Bizim çocuğumuz kendini kısıtlanmış hissetmesin diye biz onu özgür
yetiştiriyoruz.’ Çocuğu özgür yetiştirmek, çocuğun her sorguladığı durumu
tartışabilmek çok güzel bir durum. Ancak kural olmadan yetişen çocuklar, küçük
yaşlarda çok sorun oluşturmasalar bile, yaşları büyüdükçe sınırsız istekleri
nedeniyle anne babaları çok zor durumda bırakabilirler. O yüzden her çocuk anne
baba tarafından konulmuş kurallar çerçevesinde büyütülmelidir. Yalnız burada
önemli bir nokta var. Anne babalar ne çok katı kurallar koyup çocuklarını
sıkmalı, ne de hiç kural koymayıp kuralsızca çocukların büyümesine neden
olmalı. Anne babalık bu anlamda tam bir denge işi.
SORUMSUZ ÇOCUKLAR
Yine son zamanlarda çocuklarının özellikle ders ve akademik
başarıları artsın diye anne babalar çocuklarının sorumluluklarını da kendileri
yerine getirir hale geldiler. Çocuklar ilkokula başladıklarında, anne baba
çocuğu okula götürüp getiriyor, günün sonunda o günün ödevlerini öğretmene
soruyor, akşam eve gider gitmez çocuğun ödevini ne zaman yapacağını planlıyor.
Ama aslında bakacak olursak sözünü ettiğimiz bu durumlar çocuğun sorumlulukları
olması gerekirken, anne baba, çocuk yerine neredeyse bütün sorumluluğu
üstlenmiş durumda. Bu durum çocuğun da işine geliyor. Ancak anne baba çocuk
ortaokula geçtiğinde ergenlikle birlikte çocuğun üzerindeki anne baba etkisi
azalıyor. Ortaokula kadar hiçbir okul sorumluluğunu yerine getirmemiş bir
çocuğun o zamandan sonra sorumluluk sahibi olması çok düşük bir ihtimal. Bu ve
buna benzer sorunlar yaşamamak için küçük yaşlardan itibaren çocuğa yaşıyla
orantılı olarak gerek evde yapılan işlerde, gerekse okulla ilgili konularda
sorumluluk verilmesi gerekiyor. Ancak burada çocuğa verilen sorumluluğun
yaşıyla orantılı olması çok önemli.
ÇOCUKLARIN YÖNETTİĞİ
AİLELER
Anne babalık gerçekten bir denge işi. Demokratik bir ailede
herkesin söz hakkı olması gerektiği doğrudur. Ancak bazı kararlar anne baba
tarafından verilmelidir. Örneğin ailece gidilecek bir tatilde çocukların fikri
alınmalı ama son karar çocukların isteklerine göz önünde bulundurularak anne
baba tarafından verilmelidir. Çocuklar yaşlarından büyük sorumluluk gerektirecek
karar almamalıdırlar. Bu kararları onların yerine anne babaları almalıdır.
ANNE BABALAR
ÇOCUKLARINA ÖRNEK OLMALI
Bütün anne babaların amacı çocuğuna olumlu bir şeyler
öğretebilmektir. Çocuklar için en önemli öğrenme kaynağı anne babalarıdır. Anne
babalar, çocuklarının hangi davranışları kazanmasını istiyorsa, o davranışları
sergileyerek çocuklarına örnek olmalılar. Anne baba, çocuğunda görmek
istemediği davranışları kendileri sergilerse, çocukların bu davranışlardan
vazgeçmesini beklemek anlamsız olur.
ANNE BABALAR TUTARLI
OLMALI
Anne babalar gerekli olduğuna inandığı kuralları,
çocuklarının ısrar ve yalvarmalarıyla değiştirmemelidir. Kuralların devamlılığı
olmalıdır, aksi takdirde çocuklar anne babanın koyduğu kuralları hiç ciddiye
almaz. Gerektiği durumlarda anne baba kendi koyduğu kuralları çocuğu ile
konuşarak değiştirebilmelidir. Ama anne baba kuralı neden değiştirdiğini
çocuğuna açıklamalı.
YORUMLAR