El yıkama ‘sabun ve su ile’ mikroplara karşı çoğumuzun sandığından çok
daha güçlü bir silahtır.
Peki el yıkama neden
önemlidir?
Kısaca açıklamak gerekirse;
Coronavirüs diğer çoğu virüs gibi zayıf bağlı lipit
(yağlı) tabakalı zarfa sahiptir. Sabun yağ yapılı zarfın yapısını bozarak
virüsü etkisiz hale getirir.
Hasta birisi öksürdüğünde veya özellikle hapşırdığında,
hava yollarından gelen damlacıklardaki virüsler ortalama iki metreye kadar
gidebilir. İnsan cildi bir virüs için ideal bir yüzeydir. Çünkü; derimizde
bulunan hücrelerdeki proteinler ve yağ asitleri virüsle etkileşime girer.
Çoğu insanın her iki ila beş dakikada bir yüzlerine
dokunduğu bilinmektedir.
Diyelim ki, üzerinde virüs parçacığı olan bir yüzeye
dokunduğunuzda, virüs cildinize yapışacak ve böylece ellerinizle yüzünüze,
özellikle gözlerinize, burun deliklerine veya ağzınıza geçerek hastalığa
yakalanabilirsiniz.
Her ne kadar deri temizliğinde sadece su çoğu zaman
yeterli olabilirken virüs bulaşmış deriyi temizlemede tek başına yeterli
değildir. Sabunlu su hem derideki kiri temizlerken hem de virüsün lipit (yağ)
bulunan zarfını bozarak etki eder.
Hemen hemen tüm dezenfektan ürünler ve kolonya yüksek
oranda alkol çözeltisi (tipik olarak% 60-80 etanol) içerir ve virüsleri benzer
bir şekilde öldürür. Ancak sabun ile irritasyon (tahriş ) çok daha azdır. Yani
öncelikle el hijyeninde sabunlu su tercih edilmeli, sabun ve suya ulaşılamadığı
durumlarda ise alkol bazlı el dezenfektanları ve kolonya kullanılmalıdır.
El yıkama sonrası nemlendirme ve yine el hijyeni için tırnakların
kısa tutulması çok önemlidir.
Peki el yıkama
nasıl ve ne ile yapıl malıdır?
Ellerimizi yıkamak için en az 20 saniye ayırmamız
gerekmektedir. Yıkama sırasında sistematik olarak önce avuç içine, daha sonra
sırası ile; el sırtına, parmakların üzerine, parmak aralarına, tırnakların
etrafına ve bileklere kadar sabunun tüm kıvrımlara girmesini sağladıktan sonra
etki etmesi için en az 20 saniye beklemek ve ardından ılık su ile durulamak yeterlidir.
Çok sıcak su ile el yıkamak derimize zarar vereceği için kaçınılmalıdır.
Peki el yıkama
için hangi tür sabun kullanıl malıdır?
Sabunun hangi tür
olduğu önemli değildir.
Islak kalan kalıp sabunların üzerinde bakterilerin
birikebildiği söylense de bilimsel çalışmalar bu bakterilerin bir sonraki
kullanıcıya aktarılmadığını bildirmektedir. Islak kalan bir sabunla el
yıkamanız gerektiğinde sabunu önce su altında durulayıp ardından kullanmak
yeterli olacaktır. Köpük sabunların çok daha kullanımı kolay olmasına rağmen
kullanıcıların sabunun elde kalım süresi olan 20 saniyeyi doldurmadığı
anlaşıldığı için likit sabunlara önceliği bulunmamaktadır. Özellikli
antibakteriyel sabunların corona virüsüne karşı ekstra bir katkıları
bulunmamaktadır.
Bu durumda; öncelikli tercih kişisel beyaz kalıp sabunlar
iken, kişisel sabunun bulunmadığı hallerde likit, köpük sabunlar
kullanılabilir.
El yıkama sonrası deri bütünlüğünün sağlanması için
ellerin mutlaka her yıkama sonrası nemlendirilmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak; ellerimizi oldukça sık ve en az 20 saniye
sabunla yıkamak, sabunun ve suyun bulunmadığı hallerde el dezenfektanları ile
temizlemek hastalığa karşı korunmada yapılabilecek basit ve etkili bir önlem
olacaktır.”
YORUMLAR