Bebeklik döneminden itibaren çocukların diş sağlığına
özen göstermek çok önemli. Aksi halde gelişen diş çürükleri ve erken diş kaybı
gibi nedenlerden dolayı çocukta yetersiz beslenme, estetik kaygılar yüzünden
psikolojik sorunlar ve konuşma bozuklukları gibi önemli problemler
gelişebiliyor. Parmak emme, biberon, emzik kullanımı, ağız solunumu, atipik
yutkunma (dilin yutkunma sırasında alt veya üst ön dişlerin arasına sokulması)
gibi alışkanlıklar da tedavi edilmediklerinde çene ile yüz gelişimi olumsuz
etkilenebiliyor. Üstelik çocukluk çağında başlayan diş problemleri ihmal
edildiklerinde ileriki yaşlarda artarak devam ediyor. İşte bu yüzden çocuğun
diş sağlığı için düzenli olarak diş muayenesinden geçmesi ve dişlerin
çürümesini önlemek için gerekli tedbirlerin alınması şart. Ancak çocukların diş
sağlığıyla ilgili kulaktan kulağa yayılan hatalı bilgiler hem hatalı
alışkanlıkların sürdürülmesine hem de diş hekimine geç başvurulmasına yol
açarak çocuğun diş sağlığını ciddi boyutlarda tehdit edebiliyor. Acıbadem
International Hastanesi Pedodonti Uzmanı Dr. Ceren Güney Tolgay, çocuklarda diş
sağlığıyla ilgili doğru sanılan yanlışları anlattı, önemli bilgiler verdi.
Yanlış: Süt dişleri dökülecekleri için tedavi
edilmelerine gerek yok
Doğrusu: Süt
dişleri çiğneme, konuşma ve estetik fonksiyonlarının yanı sıra düşme zamanına
kadar kapladıkları alanı kendilerinin yerine gelecek olan kalıcı diş için
koruyor ve böylece doğal bir “yer tutucu” görevi görüyorlar. Tedavisinde geç
kalınan süt dişlerinin düşme zamanından önce kaybedilmesi durumunda, kalıcı
dişlerin çıkmasında problemler yaşanabiliyor ve çapraşıklık oluşabiliyor. Erken
kaybedilen süt dişleri nedeniyle beslenme ve konuşma bozuklukları
görülebiliyor. Bunun yanı sıra süt dişlerindeki çürük kaynaklı ağrı ve şişlik
gibi problemler, çocuğun yaşam kalitesi ile okul başarısını olumsuz yönde
etkileyebiliyor.
Yanlış: Çocuğum
şeker, çikolata yemiyor, dişleri çürümez
Doğrusu:Günlük hayatımızda tükettiğimiz ekmek ile makarna gibi karbonhidrat içeren ve
özellikle diş yüzeyine yapışma oranı yüksek olan besinler de diş çürüğü
gelişimine sebep olabiliyor. Bu nedenle çocuğunuz şekerli abur cuburları hiç
tüketmese bile diş çürüğü açısından risk taşımadığı anlamına gelmiyor.
Yanlış: Bebeğimin
süt dişleri henüz tamamlanmadı, fırçalamaya gerek yok
Doğrusu:Bebeklerde ağızda ilk dişin çıkmasıyla birlikte diş çürükleri oluşabiliyor. Hem
anne sütü hem de inek sütü, şeker (laktoz) içeriyor. Uyku sırasında ağızda
tükürük akışının da azalmasıyla birlikte, gece beslenmesiyle alınan süt ağızda
birikerek bakterilerin çoğalması ve diş çürüğü oluşumu için uygun ortam
yaratıyor. Pedodonti Uzmanı Dr. Ceren Güney Tolgay erken çocukluk çağı çürükleri ya da diğer
adıyla biberon çürüklerinin, bebeklik döneminde özellikle gece beslenmesine
bağlı olarak, genellikle üst kesici dişlerde başlayan ve çok hızlı ilerleyen
yaygın bir çürük tipini oluşturduğunu belirterek sözlerine şöyle devam ediyor:
“Bu nedenle bebeklerde ağızda ilk dişin görülmesiyle birlikte annenin parmağına
takılabilen “parmak fırçaları” ya da 0-3 yaş fırçalarıyla dişler temizlenmeye
başlanmalı. 3 yaşına kadar flor içermeyen diş macunları diş fırçasına sürüntü
şeklinde uygulanarak, 3 yaşından itibaren, çocuğun tükürmeyi de öğrenmesiyle
birlikte florlu diş macunlarıyla günde 2 kez fırçalanmalı”
Yanlış: Sallanmaya
başlayan süt dişlerine dokunursak kalıcı dişi yamuk çıkar
Doğrusu:Çocuklarda ortalama 6 yaş civarında süt dişlerinin düşerek kalıcı dişlerin
çıkmaya başladığı “karışık dişlenme dönemi” oluşuyor. Genellikle ilk olarak alt
ön dişlerin sallanmasıyla fark ediliyor. Bu aşamada, çocuğun sallanmaya
başlayan dişi yavaş yavaş parmağı ve diliyle oynatarak ve elma, salatalık gibi
sert besinleri ısırarak, dişini kendiliğinden düşürmeye çalışılması teşvik
edilmeli. Bu fizyolojik bir süreçtir ve sallanan dişe hafifçe dokunmak kalıcı
dişe herhangi bir zarar vermiyor. Bazen süt dişi henüz düşmeden, kalıcı diş süt
dişinin arkasından çıkmaya başlayabiliyor. Bu durumda süt dişi kendiliğinden
düşemeyecek gibiyse, bir diş hekimi tarafından çekilmesi gerekebiliyor.
Yanlış: Çocuklar
ilk diş muayenelerine dişi ağrıyınca götürülmeli
Doğrusu:Amerikan Pediatrik Diş Hekimliği Akademisi (AAPD) tarafından ilk diş
muayenesinin en geç 1 yaşından itibaren yapılması öneriliyor. Böylece bebeğin
diş gelişimi yakından takip edilebiliyor ve ebeveynlerin beslenme ile ağız
hijyeni konusunda bilgilendirilmeleri sağlanabiliyor. Pedodonti Uzmanı Dr.
Ceren Güney Tolgay 6 ayda bir yapılacak düzenli kontroller sayesinde süt
dişlerinde görülen erken çocukluk çağı çürüklerinin önlenebildiğini söylüyor.
Yanlış: Süt dişine kanal tedavisi yapılmaz, kalıcı
dişe zarar verir
Doğrusu: Süt
dişinin tedavi edilerek ağızda tutulması, hem çiğneme fonksiyonunun devam
etmesi hem de ileride o bölgeden çıkacak olan kalıcı dişin yerinin korunması
açısından önem taşıyor.Süt dişlerinde oluşan bir çürük kalıcı dişlere göre daha
hızlı ilerleyerek dişin sinirlerinin olduğu bölgeye ulaşabiliyor ve ağrı,
şişlik gibi sorunların oluşmasına neden olabiliyor. Bu gibi durumlarda dolgu
yeterli olmuyor ve dişe kanal tedavisi yapılması gerekiyor. Süt dişine yapılan
kanal tedavisi sadece o dişin sinirleri ve köküne yapılan bir tedavi. Kemiğin
içinde gelişmekte olan kalıcı diş ile süt dişinin kökleri arasında herhangi bir
bağlantı mevcut değil. Bu nedenle kalıcı dişe zarar vermiyor.
Yanlış: Diş çürüğü
bulaşıcı değildir
Doğrusu: Diş
çürüğü yapan mikroorganizmalar tükürükle bulaşabiliyor. Özellikle anne-baba
tarafından bebeğin dudaktan öpülmesi ya da bebeklerini beslerken verilen çatal,
kaşık, biberon gibi malzemelerin sıcaklığını kontrol etmek veya kirlenen
emzikleri temizlemek gibi nedenlerle kendi ağızlarına sokulması sonucu çürük
bakterileri bebeğe geçebiliyor.
Yanlış: Çocuklarda
diş ipi kullanmaya gerek yok
Doğrusu: Süt
dişleri yapı itibariyle diş aralarında besin birikimine oldukça elverişli
oluyor. Çocuklarda diş çürüklerinin sıklıkla “ara yüz bölgesi” denilen dişlerin
birbirine komşu olduğu yüzeylerde besin birikimiyle başlıyor ve her iki komşu
diş de aynı anda çürüyebiliyor. Pedodonti Uzmanı Dr. Ceren Güney Tolgay bu
nedenle çocuklarda da gerekirse ebeveyninin de yardımıyla günde 1 kez diş ipi
kullanmanın oldukça önemli olduğuna dikkat çekiyor.
YORUMLAR