Öyle ki dünyada her yıl 5 yaş altındaki yaklaşık 2,2 milyon
çocuk ishal nedeniyle hayatını kaybediyor. İshalin çocuklarda yaz mevsiminde
artış göstermesinin birkaç nedeni var. Bunlardan en önemlisi, sıcak havalarda,
enfeksiyon oluşturan virüs ile bakterilerin besinlerde kolay ve hızlı bir
şekilde üreyebilmeleri. İshale neden olan bir başka önemli etken de hijyenik
olmayan içme sularının içerdikleri mikroplar. Bunların yanı sıra çocukların
deniz ve havuzlarda yuttukları mikroplu sular da ishale yol açabiliyor. Peki
aldığımız tüm önlemlerimize rağmen çocuğumuz ishal olduğunda neler yapmalı,
nelerden kaçınmalıyız? Acıbadem Bakırköy Hastanesi Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları Uzmanı Dr. Kamuran Mutluay yaz ishalinde dikkat edilmesi gereken
noktaları anlattı, önemli bilgiler verdi.
Bol bol sıvı içirin
İshalde sıvı ve beraberinde elektrolit kaybı olduğu için tedavide
temel prensip, kaybedilenlerin yerine konulması. Bunun için çocuğunuz eğer
kusmuyorsa bol bol sıvı içirmelisiniz. Sıvı olarak su, ayran, taze sıkılmış
meyve suyu (özellikle elma ve havuç) veya şekersiz çay verebilirsiniz.
Daha fazla emzirin
Anne sütü içeriğinde bulunan bazı maddeler sayesinde
ishale karşı koruyucu ve iyileştirici özelliğe sahip. Çocuğunuz emzirme
dönemindeyse anne sütünü daha da fazla vermeye çalışın. Emzirme dönemini
geçmişse her zamanki beslenme düzenine devam edin.
İshal tozlarından faydalanın
İshalde kaybedilen sıvı ve elektrolitleri yerine koyabilmenin
en iyi yollarından biri, eczanelerde satılan ishal tozları. Bunun dışında
çocuğunuza içebileceği kadar su da içirin. Çocuğunuz suyu veya ilaçlı suyu bir
anda bol miktarda içerse kusma riski artıyor. Bu nedenle yudum yudum ve sık sık
içirmeniz daha doğru olacaktır.
Bu besinlerden yedirin
Meyve olarak muz ve şeftali, katı besinlerden de yağsız
makarna, pirinç pilavı, haşlanmış patates tüketilmesi ishal süresi ve şiddetini
azaltıyor. Ayrıca bağırsak florasını düzenleyici probiyotikler de
verebilirsiniz.
Yağlı ve şekerli gıdalardan kaçının
Dr. Kamuran Mutluay ishalin şiddetini artıracağı için
çocuğunuza yağlı ve şekerli gıdalar yedirmemeniz gerektiği uyarısında
bulunarak, “Ayrıca hazır meyve suları, şeker, çikolata ve gazlı içecekler
vermeyin. Hem ishali artırabildiği hem de hazmı zorlaştırıp gaz şikayetine
neden olabildiği için süt tüketimini de kısıtlamanızda fayda var” diyor.
Doktora danışmadan asla!
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Kamuran Mutluay
doktorunuz önermedikçe çocuğunuza kesinlikle antibiyotik vermemeniz gerektiği
uyarısında bulunuyor. Bunun nedeni ise gereksiz verilen antibiyotiklerin
bağırsak florasındaki faydalı mikropları öldürmesi, dolayısıyla yarardan çok
zarar vermesi. Ayrıca vücuttaki toksin ve zehirler bağırsaklar vasıtasıyla
atıldığı için ishal kesici ilaçları da kesinlikle kullanmayın. Eğer ishal
ilaçlarla durdurulursa bakteri ve toksin vücutta normalden fazla kalıyor ve
kana karışıp vücuda zarar verebiliyor.
Dikkat! Sıvı kaybı ishali ağırlaştırıyor
3 aydan büyük bebek ve çocuklar için 24 saatte 3'ten
fazla sulu ve miktarca daha bol dışkılama ishal olarak tanımlanıyor. 3 aydan
küçük bebeklerde ise ishal tanımı için günde 6 veya 7’den fazla bezden taşacak
gibi bol ve sulu dışkılama olması gerekiyor. “Sulu dışkı yapma, dışkılama
sıklığının ve miktarının artması ishalin en öne çıkan belirtisi” diyen Çocuk
Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Kamuran Mutluay diğer belirtileri de şöyle
sıralıyor: “Buna ek olarak bulantı, kusma, karın ağrısı ve ateş gelişebiliyor.
Huzursuzluk, sürekli ağlama bu tabloya eşlik edebiliyor. Sıvı kaybı fazla
olduğunda ağız ve dil kuruluğu, idrar ile gözyaşı miktarında azalma
görülebiliyor. Çok daha önemlisi çocuğun hayatını kaybetmesine neden
olabiliyor. Bu nedenle ishal geliştiğinde kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin
yerine konması için çocuğa bol bol sıvı verilmesi şart.”
Yaz ishalinden koruyan 7 öneri!
· Tatilde kirli deniz ve havuz suları ishale neden
olabileceği için tatil yerlerinin hijyen ve temizliğine dikkat edin.
· Çocuğunuzun her fırsatta ellerini yıkayın.
· Kaynağı bilinmeyen denetimsiz içme suları ile bu
sularla yıkanmış sebze ve meyveleri çocuğunuza yedirmeyin.
· Özellikle yaz aylarında kolay bozulan hazır
gıdaları hemen buzdolabına yerleştirin ve orada saklayın.
· Eriyip tekrar donabilen dondurma gibi gıdaları dikkatli
verin. Çünkü, dondurma erişmişse eridiği dönemde mikro organizmalar üremiş
olabilir. Marketten aldığınız hazır dondurmaların ambalajlarında şekil
bozukluğu varsa, eriyip tekrar donmuş olabilirler. Bu nedenle bu tür
dondurmaları yedirmeyin.
· Krema, mayonez ve az pişmiş gıdaları asla
vermeyin.
· Dışarıda açık olarak satılan içeceklerde kullanılan buzlar temiz olmayan sulardan yapılmışsa ishal nedeni olabilirler. Küçük çocukların buzlu içecek tüketilmesi de önerilmediğinden içeceklerinin içine buz katmayın.
YORUMLAR