Elbistan İlçe Müdürlüğü koordinesinde gerçekleştirilen
uygulamalı demonstrasyon eğitimine İl Tarım ve Orman Müdürü Mustafa BOZKURT ve
K.S.Ü. Rektör Yardımcısı Kadir SALTALI ve çiftçiler katıldı.
Kahramanmaraş Sütçü Imam Üniversitesi (KSÜ), Ziraat
Fakültesinde laboratuvar ortamında yapılan incelemelerde, gübreyle birlikte
kullanılan gidyanın topraktaki organik madde içeriğini, mikro organizmaların
neden olduğu biyokitle ve enzim aktivitesini olumlu yönde artırdığı, Cd, Pb,
Ni, ve Zn gibi ağır metalleri ise alınabilirliğini azalttığı saptandı. Yine
aynı çalışmada gidya ve gübre uygulaması ile üreaz, fosfataz ve ß-glukosidaz
enzim aktivitelerinin arttığı, bu artışların toprak kalitesini olumlu yönde
etkilediği belirlendi. Yapılan laboratuvar çalışmalarına göre gidyanın toprağa
göre daha yüksek su tutma kapasitesine sahip olduğu, bu durumun da toprağın su
tutma kapasitesini artırarak, faydalı su miktarlarını yükselttiği rapor edildi.
Ayrıca, tarla ve sera denemelerinde toprağa bir yıl önceden uygulanan gidyanın
bitkinin dane verimi üzerine oldukça önemli bir etkisinin olduğu tespit edildi.
Kontrol uygulamasına göre, bir yıl önceden dekara 10 ve 30 ton olarak uygulanan
gidya, dane verimini sırasıyla yüzde 10,7 ve yüzde 18,8 oranında artırdığı
ortaya çıktı.
Gidya’nın yüksek oranda karbon ve humik asitler içeren
kömür düzeyine ulaşmamış doğal bir kil ve kireç karışımlı organik materyal
olduğunu söyleyen KSÜ Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Prof.
Dr. Kadir Saltalı, materyalin tarımsal amaçlı kullanımının toprağın kalitesini
artırdığını belirtti.
Gidya; yüksek oranda karbon ve humik asitler içeren,
kömür düzeyine ulaşmamış doğal bir organik materyaldir. Linyit havzalarının üst
katmanlarında bulunan ve tarımsal değeri yüksek doğal bir materyaldir.
Türkiye’de yapılan araştırmalarda; yüksek oranda karbon ve hümik asitler
içermesi, kömür düzeyine ulaşmamış doğal bir organik madde olması, bitki besin
elementleri içermesi, toksik element içeriğinin düşük olması, hümik ve fulvik
asit içeriğinin yüksek olması nedeniyle, gidyanın gübre olarak kullanım
potansiyeli üzerinde durulmuştur. Bitki verimine etkisi, gübre değeri, organik
madde içeriği ve hümin madde içeriğinin değerlendirilmesi gibi konularda
çalışmalar yapılmıştır.
Yapılan araştırmalar, Gidya’nın tarımsal verimi ciddi
oranda etkilediğini ortaya koymuştur. Gidya; bitkilerin kök gelişimini, sürgün
gelişimini artırır. Topraktaki besin elementlerinin bitki tarafından alınmasını
sağlar. Toprağın çatlamasını ve erozyonu önler. Su tutma kapasitesini artırarak
kuraklığı önler. Gidya, güneş ışınlarını emerek toprağın çabuk ısınması ile
mikro organizma faaliyetlerini artırır. Bu nedenle toprağın zararlı ve zehirli
maddelerden temizlenmesini sağlar. Topraktaki makro ve mikro elementlerin bitki
kök bölgesinden uzaklaşmasını engeller. Topraktaki minerallerin birbirini
etkileyerek yararsız formlara dönüşmesini azaltarak, bitki besin maddelerinin
alınabilirliğini artırır. Toprağa uygulanan azotun kaybolup gitmesini
engelleyerek, bitkiye kademeli bir şekilde verir. Topraktaki tuzu tamponlayarak
kök bölgesinden uzaklaştırır. Bitkideki hormon faaliyetini etkileyen azotu,
uygun bir forma dönüştürmesi neticesinde, kök ve çiçeklenmeyi artırır.
Topraktaki mikro floranın artması nedeniyle, faydalı mikro organizmaların artmasına yardımcı olur. Bitki hastalıklarına neden olan bakteri ve mantarları baskılayıcı faydalı mikroorganizmaların çoğalmasına zemin hazırlayarak, hastalık etmenlerini baskı altına alır.
YORUMLAR