Kahramanmaraş’ta Bugün Gazetesi’nin sorularına içtenlikle
cevap veren Çinkay, OSB’nin son durumu, yatırımı, teşvikler ve birçok konuda
soruları yanıtladı.
Yıllardan bu yana doğalgaz özlemini 2016 yılında gideren
OSB’deki her firmanın 500 bin TL tasarruf ettiğini belirten Çinkay; “Yatırımın
en büyük eksisi enerji maliyetleriydi. Şu anda bu sorunu doğalgaz ile
çözdük.1980 yılından sonra nitelikli üretime başlayan Kahramanmaraş, ürettiği
ürünlerin yanı sıra kullandığı teknoloji ile de üst sıralarda. OSB’lerin düşük
enerji maliyetlerinden yararlanan, yatırımcılar, ayrıca 2016 yılında verilmeye
başlayan doğalgaz ile de üretim yapmaya başladı. Bu başta elektrik
maliyetlerinin her bir işletme için 500 bin TL kara geçmesi anlamına geliyor”
dedi.
Birçok konuda açıklamalarda bulanan Çinkay’ın röportajı
ise şöyle:
Kahramanmaraş
OSB’nin doğalgaz sorunu çözüldü mü? Doğalgaz’ın işletmelere ne gibi faydası
olacak?
1980 yılından sonra nitelikli üretime başlayan
Kahramanmaraş, ürettiği ürünlerin yanı sıra kullandığı teknoloji ile de üst
sıralarda. OSB’lerin düşük enerji maliyetlerinden yararlanan, yatırımcılar,
ayrıca 2016 yılında verilmeye başlayan doğalgaz ile de üretim yapmaya başladı.
Bu başta elektrik maliyetlerinin her bir işletme için 500 bin TL kara geçmesi
anlamına geliyor.
Kavlaklı Organize
Sanayi Bölgesinde sektörel çeşitlilik mevcut mu? Hangi sektörlerde kaç firma
faaliyet gösteriyor?
Türk özel sektörünün en fazla yatırım yapan şehri
Kahramanmaraş, 1980-2016 yılları arısında milyarlarca liralık yatırım yaptı.
Başta tekstil olmak üzere, Kağıt, Çimento, Enerji, Metal Mutfak Eşyası üretimi
ile büyük bir üretim merkezi. Son yıllarda teknik tekstil üretimine ağırlık
veren Kahramanmaraş, Türk silahlı Kuvvetlerine kurşungeçirmez kumaş bile
üretmeye başladı. Organize Sanayi Bölgemizdeki faaliyet gösteren firmalarda
tekstil, teknik tekstil, madeni mutfak eşyaları, bakalit kulp, madeni mutfak
eşyaları, alüminyum levha, alüminyum profil, mobilya, bina yalıtım malzemesi,
endüstriyel klima, endüstriyel yumuşatıcı, oluklu mukavva, bulgur, polistiren
ambalaj, yalıtım malzemesi ve WPC odun plastik kompozit panel malzeme ve
tehlikesiz atık (metal ) toplama-ayırma ve bakır disk ve fullfat soya
üretilmektedir. Bölgemizde toplam 53 firma faaliyet göstermektedir.
OSB’ nin,hükümetin
belirlediği teşvik sisemi açısından ne gibi avantajı var?
Bölgemizde yatırım yapılması durumunda;
-Firmalar için 5
yıl Emlak Vergisi Muafiyeti bulunmaktadır.
-2464 sayılı
belediye gelirleri kanununun 80’inci maddesine göre Organize Sanayi
Bölgelerinde yapılan Yapı ve Tesisler Bina İnşaat Harcı ve Yapı Kullanma İzni
Harcı’ndan müstesnadır. 4708 sayılı
Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 5’inci maddesinin beşinci fıkrası
gereğince yapı denetim kuruluşlarına ödenecek hizmet bedeli Organize Sanayi Bölgeleri onaylı sınırı
içerisinde yer alan tüm yapılar için %75 indirimli uygulanır.
- 15/06/2012
tarihli ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Kararın
18’inci maddesine göre; Yatırımın organize sanayi bölgesinde (OSB)
gerçekleştirilmesi durumunda; 1. Büyük ölçekli yatırımlar veya bölgesel teşvik
uygulamaları kapsamında teşvik belgesi düzenlenen yatırımlar vergi indirimi ve
sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt
bölgesinde sağlanan oran ve sürelerde bu desteklerden yararlanabilir. 2. Söz
konusu madde kapsamında 6. Bölgede gerçekleştirilecek büyük ölçekli ve bölgesel
teşvik uygulamaları kapsamındaki yatırımlar için ise sigorta primi işveren
hissesi desteği, bölgede geçerli olan süreye iki yıl ilave edilmek, vergi
indirimi desteği ise bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına beş puan ilave
edilmek suretiyle uygulanır. Söz konusu Karar kapsamında yer alan desteklerin
uygulanması açısından iller, sosyoekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate
alınarak 6 bölgeye ayrılmıştır.
-KDV istisnası ;2012/3305 sayılı yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Kararın 10’uncu
maddesine göre 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunun
gereğince, teşvik belgesini haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında
yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri KDV’den istisna
edilebilir. Aynı hüküm, teşvik belgesinin veya teşvik belgesi kapsamı makine ve
teçhizatın devir işlemleri ile makine ve teçhizat listelerinde set, ünite,
takım vb. olarak belirtilen malların kısmi teslimlerinde de uygulanır.
-Gümrük Vergisi
Muafiyeti ; 2012/3305 sayılı yatırımlarda devlet yardımları hakkındaki
kararın 9’uncu maddesine göre teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malı makine
ve teçhizatın ithali, otomobil ve hafif ticari araç yatırımlarında yatırım
dönemi içerisinde kalmak kaydıyla monte edilmemiş haldeki (CDK) aksam ve
parçaların ithali, gemi ve elli metrenin üzerindeki yat inşa yatırımlarında
tekne kabuğu ithali yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergisinden muaftır.
-Sigorta Primi
İşveren Hissesi Desteği ; 2012/3305 sayılı yatırımlarda devlet yardımları
hakkındaki kararın 12’inci maddesine göre Bölgesel teşvik uygulamaları
kapsamında desteklenen yatırımlardan, tamamlama vizesi yapılmış teşvik
belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla; a) komple yeni yatırımlarda,
teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan,
b) Diğer yatırım cinslerinde, yatırımın tamamlanmasını
müteakip, yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde (mevsimsel
özellik taşıyan yatırımlara bir önceki yıla ait mevsimsel istihdam ortalamaları
dikkate alınır) Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet
belgesinde bildiren ortalama işçi sayısına teşvik belgesi kapsamında
gerçekleşen yatırımla ilave edilen, istihdam için ödenmesi gereken sigorta
primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Ekonomi Bakanlığı
bütçesinden karşılanır.
-Faiz Desteği ;
2012-3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Kararın 11’inci
maddesine göre talep edilmesi halinde, bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında
desteklerden yararlanacak yatırımlar için bankalardan kullanılacak en az bir
yıl vadeli yatırım kredilerinin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım
tutarının yüzde yetmişine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kar
payının;
a) 3. Bölgede yapılacak yatırımlar için Türk Lirası cinsi
kredilerde üç puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde bir puanı,
b) 4. Bölgede yapılacak yatırımlar için Türk Lirası cinsi
kredilerde dört puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde bir puanı,
c) 5. Bölgede yapılacak yatırımlar için Türk Lirası cinsi
kredilerde beş puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde iki puanı,
d)6. Bölgede yapılacak yatırımlar için Türk Lirası cinsi
kredilerde yedi puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde iki puanı,
e) Bölge ayrımı yapmaksızın tüm bölgelerde
gerçekleştirilecek stratejik yatırımlar, AR-GE yatırımları ve çevre yatırımları
için Türk Lirası cinsi kredilerde beş puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli
kredilerde iki puanı,
Ekonomi Bakanlığınca da uygun görülmesi halinde azami ilk
beş yıl için ödenmek kaydıyla bütçe kaynaklarından karşılanabilir.
Devlet
teşviklerinin yatırımcılara katkısı nedir? Yeterli buluyor musunuz?
Geçmişte milli mücadele kahramanlarının; bugün de ekonomi
kahramanlarının diyarı Kahramanmaraş ekonomide birçok sektörde lider konumuyla,
Türkiye’nin örnek gösterilen şehirleri arasındadır. 80’li yıllarda başlayan
sanayileşme ve özellikle son 10 yılda, 5084 sayılı teşvik yasasında ortaya
koyduğu olağanüstü başarı herkesçe malumdur. Bu süreçte, istihdamını 3 kat,
ihracatını 4 kat artıran Kahramanmaraş, benzer kapsamda bir teşvik sistemi ile
enerji ve SGK prim desteği sağlanırsa, bundan çok daha fazlasını
gerçekleştirmeye hazırdır. Bazı temel göstergelere baktığımızda ümit verici
sonuçlara ulaşıyoruz. 2016 yılında Kahramanmaraş’ta açılan şirket sayısı 924,
kapanan şirketler ise geçen yıla göre %9 gerileyerek 248 olarak kayda
geçmiştir. Geleceğe güvenle bakmak adına yatırım teşvik müracaatlarındaki
gelişme umut verici. Geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 3 kat artış
sağlayan yatırım teşvik müracaatları 600 milyon TL’den 1,7 milyar TL’ye
ulaşmıştır. Bu da bize, gelecek yılın Kahramanmaraş için yatırım yılı olacağını
işaret ediyor.
1985 yılında;
Kalkınmada öncelikli 28 il içinde olan Kahramanmaraş, yatırımcısının
azmi sayesinde milyarlarca dolarlık üretim yaptı. 2004 yılında 5084 teşviki
alan kent, 13 yılda 6 milyar dolarlık yatırım yaptı. Devlet sürekli olarak üretime
yönelik hamleler yapıyor. Geçmişten aldığı tecrübe ile dünya klasmanına yönelik
ürünler üreten kent, 1990 yılında yüzde 228 dolaylarında yatırım miktarı ile
Türkiye birincisi olmuştu. Devletin yatırımcıya verdiği gücü her zaman
hissettik. Devlet teşviklerinin yatırımcılarımızın yatırım yapma açısından
ürettiği ürün maliyetlerini düştüğünden rekabet imkanı artmaktadır. Yatırım
yapma imkanı kolaylaştırmaktadır.
Kahramanmaraş
Sanayisinde kaç işçi istihdam ediliyor, yıllık ihracat miktarı ne kadardır?
İhracat hangi ülkelere yapılıyor?
Kahramanmaraş’ın üretim yıldızı olan Tekstil’de yaklaşık
300 işletme ’de 100 bin kişi çalışıyor. Genel rakam ise 140 bin civarında. Kahramanmaraş’ın ihracatı 2016 yılında %9,5
oranında gelişme kaydederek 850 milyon dolara yükselmiştir. Kahramanmaraş ekonomisinin
lokomotifi tekstil sektöründe ise %10,27 artış gerçekleşmiş ve tekstil
ihracatımız 586 milyon dolara ulaşmıştır. Metal sektörü yatay bir seyir
izleyerek 97,8 milyon dolar, hazır giyim %24,2 gelişme sağlayarak 61,2 milyon
dolar ve kağıt sektörü %3 artışla 43,5 milyon dolar ihracat yapmıştır. En fazla
ihracat yapılan 5 ülke ise 234 milyon dolar ile İtalya, 57 milyon dolar ile
Mısır, 45 milyon dolar ile Almanya, 50 milyon dolar ile Portekiz ve 34 milyon
dolar ile İspanya olmuştur..
Çevre ülkelerdeki savaş,
ekonomimizi ne kadar etkiliyor?
2015 yılında %4 büyüyen Türkiye ekonomisi, 2016 yılı ilk
çeyreğindeki %4.7’lik büyümesinin ardından ikinci çeyrekte %3.1 büyüme ve
üçüncü çeyrekte özellikle darbe girişimi süreciyle birlikte yaşanan finansal
dalgalanmaların da etkisiyle; yatırım ve tüketim eğiliminin bir miktar güç
kaybetmesiyle %1,8 küçülme yaşadı. 2016 yılının tamamı için %2,5 civarında
büyüme tahminimizi korumaya devam ediyoruz. Bu süreçte, yeni vizyonu ile
dünyada söz sahibi, bölgesinde güçlü bir aktör haline gelen Türkiye, bugün
FETÖ, PKK, PYD, DEAŞ gibi tehdit unsurlarının yanında ekonomide de dolar ve
faiz lobisine karşı büyük bir mücadele içerisindedir. Çevre ülkelerde yaşanan
savaşlar nedeniyle, ihracatın yönü batıya doğru kaydı. Şu anda yaklaşık 118
ülkeye ihracat yapan Kahramanmaraş, yatırımını büyütmek için var gücüyle
savaşıyor. Ortadoğu da yaşanan bu savaş bittiği takdirde imarından birçok
sektörde yine atılım yapacağız.
Kahramanmaraş
sanayicisi yeteri kadar işçi bulabiliyor mu? İşçi sorunu var mı?
İlimiz geneli istihdam ise 2016 Kasım sonu itibariyle
geçen yılın aynı ayına göre %2,5 artış göstererek 140.000 kişiye ulaşmıştır.
Kahramanmaraş’ın üretim yıldızı olan Tekstil’de yaklaşık 300 işletme ’de 100
bin kişi çalışıyor. Kentin işsizlik rakamı Türkiye ortalamasının çok çok
altında. Bunu kente yatırım yapan müteşebbis ruh sayesinde yakaladık.
İşçi sorunu bulunmaktadır. Yeterli sayıda kalifiye eleman
bulmakta firmalar zorlanmaktadır.
Kahramanmaraş’ ta
milli savunma sanayi yatırımları yapılabilir mi?
Kahramanmaraş’ta bir sanayi kültürü oluştu. Bizler
birinci kuşaklar bunu oluşturmak için çok bedel ödedik. Öncelikle Milli Savunma
Sanayi yatırımlarının yapılabilmesi için bu sektörün alt yapısının olması
lazım. Yatırımcılar kendi bilmediği sektöre yatırım yapmıyor. Fakat Milli
Savunma sanayine yatırım yapılması ilimiz açısından hem sektörel çeşitliliğin
desteklenmesi hem de kent ekonomisine katma değeri olumlu olacaktır
Kahramanmaraş
sanayisinin lokomotifi tekstil olarak sürüp gidecek mi? Yada yeni başlayan
müteşebbislere hangi alanlarda yatırım yapmasını önerirsiniz?
Kahramanmaraş 2016 yılı Aralık ayı sonuna kadar ise 850
milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Geçen yılın aynı ayına göre tekstilde
ihracatımız yüzde 10,27 oranında artış sağlamıştır. Kahramanmaraş, 2016 Aralık
ayı sonuna kadar demir ve demir dışı metallerde: 97 milyon 777 bin dolar, hazır
giyim ve konfeksiyonda 61 milyon 979 bin dolar, mobilya, kağıt ve orman
ürünlerinde 43 milyon 458 bin dolar, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamullerinde
22 milyon 641 bin dolar ihracat yapmıştır. En fazla ihracat yapılan 5 ülke ise
234 milyon dolar ile İtalya, 57 milyon dolar ile Mısır, 45 milyon ile Almanya,
50 milyon ile Portekiz ve 34 milyon dolar ile İspanya olmuştur. İlimizde şuan
lokomotif sektör Tekstil olup çelik mutfak eşyaları, dondurma, enerji,
kuyumculuk, ayakkabı sektörü ilerlemekte olup Ağır sanayide de yeni yatırımlar
yapılmaktadır.
Şuan ekonomik
savaştan söz ediliyor, sizce ekonomik savaş var mı? Tekstil tesislerinin şuanki
durumu ne aşamada?
Bunun tek bir açıklaması olabilir; bizi yıkmak, ekonomik
istikrarı sekteye uğratmak için silahını kuşanmış bir lobi ile karşı karşıya
olduğumuz çok açık. Makro ekonomiye baktığımızda; son 14 yılda Merkez Bankası
rezervlerimizin 21 milyar dolardan 120 milyar dolara ulaşmış olduğunu, faizin
%60’lardan %10’lara gerilediğini görmekteyiz. Ülkemiz ekonomisi çok güçlü bir
yapıya sahip. Her türlü zorluklar karşısında dimdik ayakta durabileceğine
inanıyoruz. Gerek devletimiz gerekse milletimiz ve iş dünyası da bu konuda
elinden gelenin fazlasını her zaman yapmıştır ve yapmaya a hazırdır.
Kahramanmaraş’ ta
tekstil ve madeni mutfak eşyası sektörünün arkasından hangi sektör gelir?
Ülkemizin metal mutfak eşyaları (tencere, tava, çaydanlık
vs.) üretiminin yaklaşık %65’ini tek başına sağlayan Kahramanmaraş’ta, 100
sanayi tesisinde 10 bin kişiye istihdam sağlanıyor. Yan sanayisiyle birlikte 20
bin kişiye ekmek kapısı olan bu sektör, 100 milyon dolara yakın ihracat
gerçekleştiriyor ve Türkiye’nin ithal ettiği yassı paslanmaz çeliğin önemli bir
bölümünü işleyerek iç ve dış pazarlara arz ediyor.
Avrupa’nın en büyük üreticilerinin olduğu
Kahramanmaraş’ta, Metal Mutfak Eşyası Sektöründe ürün yelpazesi oldukça
genişlemiştir. Çaydanlık, cezve, tencere, cam kapak, düdüklü tencere, semaver,
çatal, kaşık, bıçak, alüminyum, krom, emaye tencere, emaye çaydanlık, teflon
tencere ve teflon tava gibi ürünlerin tamamı üretilmektedir.
Kahramanmaraş metal mutfak eşyaları sektörü, 2002 yılında
3,9 milyon dolar ihracat yaparken son 13 yılda 25 kat artış kaydederek 2015
yılında 98 milyon dolar ihracat gerçekleştirilmiştir. Kahramanmaraş’ta her
ülkenin kendi mutfak kültürüne göre araç gereç üretimi yapılmaktadır. Arap,
Avrupa, Asya kültürü farklı araç gereçleri kullanıyor. Her ülkenin farklı
kültür ve tercihlerine uygun araç gereç üretmek için araştırma yapan sektör
100’den fazla ülkeye ihracat yapıyor. Rusya’nın en ücra kentlerine Afrika’nın
nokta gibi kentlerine Güney ve Latin Amerika ülkelerindeki küçücük ada ülkelere
kadar Kahramanmaraşlı metal mutfak eşya sanayicileri ihracat yapıyor.
İlimizde Tekstil ve çelik mutfak eşyaları sektörlerinin
ardından Dondurma, enerji, kuyumculuk, ayakkabı, kâğıt sektörü gelmektedir.
Cumhurbaşkanı geçen
ay ‘önünüze bakın, yatırımlarınızı yapın’ diyerek çağrıda bulunmuştu. Bu çağrı
sizde ne çağrışım yaptı?
Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın iş adamlarına
yatırım çağrısı sonrası Tomsuklu Tekstil İhtisas OSB ile yatırımlarımız 4’e
katlayacak. Başta da söylediğim gibi Kahramanmaraş’a fırsat verildiği zaman
yatırımı üretime, emeğe çevirmeyi çok iyi biliyor. 1960’larda çıkmaz sokak
olarak adlandırılan şehir, bugün üretimin, ARGE’nin İnavosyonun merkezi
halinde. Bunun yakalanması için 1960 yılından bu yana hizmet veriyoruz.
Türkiye’de 2015 verilerine göre 24 Milyar TL’lik iç piyasa hacmine sahibiz.
Bugün Kahramanmaraş’ta üretilen ürünler İtalya’da, Fransa’da ki ünlü moda
defilelerine yönelik. Bunun altında sürekli yatırım yapma isteği olan
Kahramanmaraşlı iş adamlarımız var. Kahramanmaraş yatırım konusunda ülkede
parmakla gösterilecek illerin başında gelmektedir. Yatırım, gerek ekonomik
anlamda, gerek sosyal anlamda ülkemizin refah seviyesini arttıracağından dolayı
bu konuda sayın cumhurbaşkanımız da gereken hassasiyet ve önemi vurgulamak istemiştir.
Kahramanmaraş
ekonomisi 2016’yı nasıl geçirdi, iş adamı olarak 2017’ den beklentileriniz
nelerdir?
2016’da bazı iç ve dış şoklar nedeniyle Orta Vadeli
Program hedeflerinden sapmalar olsa da bu yılın Türkiye için hızlı bir kalkış
ve toparlanma yılı olacak. Sanayi üretimi, kapasite kullanım oranları, yatırımlar
ile istihdamdaki artış beklentileri 2017’nin daha rahat bir yıl olacağına
işaret ediyor. Türkiye hızlı bir şekilde bu yıl zemin kazanacak ve tekrar bir
çıkış yaşayacak. Ekonomide ve diğer alanlarda reformist yaklaşım devam eder ve
anayasa referandumu ile bunlar taçlanırsa Türkiye yeni bir çağın başlangıcını
yaşayacaktır. Terörden arındırılmış komşular ve daha güçlü bir küresel politika
ile Türkiye yepyeni kapılar açacaktır. Tüm olumsuzluklara rağmen durmadan
yolumuza devam ettik. Etmek zorundayız da zaten. Çalışmadan yemek olmaz. Ülke
olarak üretim sektörüne ağırlık vermeliyiz. Katma değerli ürünler meydana
getirerek ekonomiye elimizden gelen desteği veriyoruz. Bugüne kadar hep böyle idi, bundan sonra da böyle
olması konusunda üzerimize düşeni yapmaya hazırız. Bu nedenle de 2017 yılının
daha iyi geçeceğine şüphem yok.
Kahramanmaraş
sanayicisinin birlik ve beraberliğini nasıl görüyorsunuz? Bir biri arasında
yardımlaşma oluyor mu?
İlimiz sanayicileri çeşitli vesilelerle bir araya
gelmektedirler. Bu görüşmelerde yapılan istişarelerin olumlu sonuçlarını her
zaman görmekteyiz.
Şuan gündemde yeni
anayasa paketi var. Yeni anayasa paketi ve partili cumhurbaşkanlığı sistemi
hakkında neler söylemek istersiniz?
İçerinde bulunduğumuz istikrarı korumak adına yapılacak
anayasal düzenlemelere sıcak bakıyoruz. Bir ülkede istikrar olur ise yatırım da
olur, ekonomi de düzelir, insanların refah seviyesi de artar. Bu nedenle de
herkes üzerine düşeni yapmalı.
YORUMLAR