Bedensel ve zihinsel engelli birçok çocuk, erişkin hasta ve hasta yakını ömürleri boyunca çok çeşitli sorunlarla savaşmak zorunda kalmaktadır. Engellilik durumu çok hafif derecede olabileceği gibi, orta derecede veya tek başına yaşayabilmeyi imkansız hale getirecek kadar ağır da olabilmektedir.
Prof. Dr. Işın Ulukapı, ‘’Engelli hastaların çocukluktan başlayarak ağız-diş sağlığı konusunda eğitilmesi, özellikle annelerin veya çocuğa bakan kişinin bu konuda bilgili olması çok önemlidir. Beslenmede dişlere yapışan, unlu ve şekerli besinlerin az tüketilmesi ve hemen arkasından dişlerin iyi bir şekilde fırçalanması; dişler üzerinde ve aralarında hiçbir besin artığı kalmamasına özen gösterilmesi gerekir. Özellikle gece yatmadan önce diş fırçalanması çok önemlidir, ihmal edilmemelidir. Çünkü gece boyunca tükürük akımı durduğundan; çürükler çok hızla ilerler. Ayrıca şurup şeklindeki ilaçların içirilmesinden sonra da dişlerin fırça ile temizlenmesi gerekir. Çünkü çoğu şurup şeklindeki ilaç da şeker içermektedir ve diş çürüğüne sebep olabilir. Düzenli diş hekimi muayeneleri ile birçok hafif engelli hastada, ağız-diş sağlığı problemlerinin önlenmesi mümkün olabilir’’ dedi.
Fakat çoğu kez engelli bireyler ve hasta yakınları diğer sorunlarla uğraşırken ağız-diş sağlığı arka planda kalmakta ve ihmale uğramaktadır. Hastalar dişlerini fırçalayamamakta, düzenli beslenememekte ve çoğu kez püre şeklinde dişlere yapışıp kalan ve böylece çürüklerin daha kolay oluşmasına yol açan yiyecekler seçilmektedir. Bunun sonucu olarak da, dişlerde erken yaşlarda çürükler ve dişeti problemleri ortaya çıkmaktadır. Bu problemler de; ne yazık ki ilerleyerek ağrılar, abseler ortaya çıktığında fark edilmekte ve çare aranmaktadır. Bu kez de çok önemli başka bir sorunla karşılaşılmaktadır. Engelli hastalarla (özellikle ağır zihinsel engelliler, ileri derecede spastik hastalar, bazı sendromlar vb.) diş hekimi arasında normal klinik şartlarda sağlıklı bir iletişim kurmak çoğunlukla mümkün olamamaktadır.
Prof. Dr. Işın Ulukapı, ‘’Bu gibi durumlarda çözüm olarak karşımıza genel anestezi altında diş tedavisi çıkmaktadır. Genel anestezi altında tedavi kararı verilen hastalar, önce anestezi ve reanimasyon uzmanı tarafından muayene edilerek genel sağlığı ve kan tablosu uygun bulunursa; ameliyathane şartlarında uyutulmakta ve uzman diş hekimleri tarafından gerekli tüm diş tedavileri tek seansta bitirilmektedir. İşlemler bittikten sonra hastalar yaklaşık iki saat gözetim altında tutulmakta ve sonrasında evlerine gönderilmektedir.
Böylelikle hastalar hem ağız-diş sağlıklarına kavuşmakta; hem de ağrı vb. nedenlerle iyi beslenememeye bağlı ortaya çıkan gelişim sorunları, hastalıklar önlenmekte ve hastanın daha huzurlu ve uyumlu olması sağlanmaktadır’’ dedi.
YORUMLAR