Acıbadem Mobil Sağlık Doktoru Hazal Akgün, “Acil
durumlarda sağlık ekipleri gelinceye dek yapılan müdahaleler doğru olmadığı
zaman kişiye maalesef daha fazla zarar verilebiliyor hatta ölümle
sonuçlanabiliyor. Hızlı ve doğru ilk yardım uygulamaları ise hayat kurtarıyor.
Bunun için ilk yardım eğitimi almayı ihmal etmeyin” diyor. Dr. Hazal Akgün, her
yıl Eylül ayının 2. Cumartesi, farkındalık yaratmak amacıyla kutlanan Dünya İlk
Yardım Günü kapsamında, en sık karşılaşılan kazalar ve sağlık sorunlarında ilk
yardım uygulamalarını anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Bayılma
Hasta ya da yaralıyı sırt üstü yatırın ve ayaklarını 30
cm yukarı kaldırın. Solunum yolu açıklığını kontrol edin, üzerini sıkan
giysilerini gevşetin. Kusuyorsa başını yan pozisyonda tutun. Hastanın bilinci
açık değilse derhal ambulans çağırın.
Bunları yapmayın:
Ayılması için tokat atmak, sarsmak, su dökmek, alkol ya
da kolonya koklatmak gibi hareketlerden kaçının.
Yanık
Derhal ambulans çağırın ve yanık bölgesini tazyiksiz akan
su altında tutun. Şişliğe karşı saat, yüzük, bilezik vb takıları çıkarın. Yanan
bölge genişse veya derinse, olası bir şok tablosunu önlemek için 1 litre suya 1
çay kaşığı tuz katıp içirin ya da maden suyu içirin.
Bunları yapmayın:
Yanan yere diş macunu, yoğurt, işe yarayacağını
düşündüğünüz kremler vb sürmeyin. Aksi halde yanan bölge enfeksiyon kaparak
daha fazla zarar görebilir. Sıcak gibi aşırı soğuk da yanığa sebep olacağından
yanık bölgesine doğrudan buz uygulamayın.
Kalp Krizi
Acıbadem Mobil Sağlık Doktoru Hazal Akgün, “Hastayı
derhal en yakın sağlık kuruluşuna götürün veya ambulans çağırın. Ambulans
gelinceye kadar hareketsiz kalmasını sağlayın. Giysilerini gevşetin ve
sakinleştirin. Bilinci açıksa hastayı ‘yarı oturur’ pozisyonda (sırta yer ile
45 derece açı oluşturacak şekilde pozisyon verin) bekletin. Ortam havadar
değilse camları açın. Bilinç kapalı, nabız alınamıyor veya solunum durmuşsa;
sadece ilkyardımcı sertifikası olan kişiler temel yaşam desteğine başlayabilir!
Doğru yapılmayan müdahaleler kişiye daha fazla zarar verebiliyor hatta ölüme
yol açabiliyor. Doğru ve hızlı ilk yardım uygulamaları ise hayat kurtarıyor.
İlk yardım eğitimi almayı ihmal etmeyin” diyor.
Bunları yapmayın:
Hastayı sırt üstü yatırmayın, efor harcatmayın,
öksürtmeye çalışmayın. Kalp krizinde ilk yardım rehberlerinde öksürtmenin yeri
yoktur. Çünkü öksürtme, kalp krizi şüpheli hasta için kanama vb. istenmeyen
sonuçlar doğurabilir.
Havale
Yüksek ateşte çocukların her zaman havale geçirme riski
olduğu bilinmeli. Çocuğun koltuk altını, kasıklarını, el bileğinin içleri gibi
eklemlerini ılık suyla ıslatılmış bezle silin. Hastayı ılık suyla ıslatılmış
havlu ya da çarşafa sarın. Ateş bu yöntemle düşmüyorsa oda sıcaklığında küvete
sokun ve duş almasını sağlayın. Ateş düşmezse tıbbi yardım isteyin.
Bunları yapmayın:
Çocuğu çok soğuk suyun altına tutmayın. Titrediği veya
üşüdüğünü söylediği için ateşli çocukları sıkı giydirmek, kalın örtülerle
örtmek ölümcül sonuçlar doğurabilir!
Zehirlenme
Sindirim yolu ile zehirlenmede sadece ağız zehirli
maddeyle temas etmişse su ile çalkalayın. Zehirli madde el ile temas etmişse
sabunlu suyla yıkayın. Acil ambulans çağırın. Solunum yolu ile zehirlenmede,
cam, kapı vb açarak ortamı havalandırın ya da hastayı temiz havaya çıkarın.
Rahat nefes alabilmesi için yarı oturur pozisyonda tutun. Acil ambulans
çağırın.
Bunları yapmayın:
Özellikle yakıcı maddenin alındığı ve hasta, yaralının ne
yiyip ne içtiğinin bilinmediği durumlarda hastayı kusturmayın. Kimyasal
maddelerde kusturma geçtiği yollarda tahribat yaratabiliyor.
Kan şekerinin
düşmesi
Acıbadem Mobil Sağlık Doktoru Hazal Akgün, “Kan şekerinin
ani düşmesi sonucu kişide terleme, hızlı nabız, titreme, yorgunluk, bulantı ve
aniden acıkma hissi ortaya çıkar. Kan şekeri çok düşük olan hastalarda bilinçte
alkol almış gibi değişiklikler olabilir. Böyle birini gördüğümüzde bu durumu aklımıza
getirmemiz gerekir. Hastanın bilinci yerindeyse şekerli su verin. 15-20
dakikada düzelmezse sırt üstü yatırarak ayaklarını 30 cm. kaldırın ve ambulans
çağırın. Kan şekeri düşük hastanın 2 adet kesme şeker yemesi hayat kurtarıcı
olabiliyor” diyor.
Bunları yapmayın:
Hastanın bilinci yutamayacak kadar veya komutlarınıza yanıt
veremeyecek kadar karışık ya da kapalı ise ağız yoluyla bir şey vermeye
çalışmayın. Derhal ambulans çağırın.
Boğaza bir şey
kaçması
Bilinci açıksa da kapalıysa da hemen mutlaka ambulans
çağırın. Bu arada kişi nefes alabiliyorsa ve bilinci açıksa öksürtün. Sırtına
iki kürek kemiği arasına 5-7 kez vurun. Cisim çıkmadıysa arkadan sarılıp
gövdesini kavrayın. Bir elinizi yumruk yaparak, başparmak çıkıntısını midenin
üst kısmına, göğüs kemiğinin altına yerleştirin. Diğer elinizle, yumruk yapılan
elinizi kavrayın. Kuvvetle arkaya ve yukarı doğru bastırın. Cisim çıkıncaya
kadar tekrarlayın. Bilinç kapalıysa ambulans gelene kadar temel yaşam desteği
uygulaması yapın. Temel yaşam desteği uygulamasını sadece ilkyardımcı
sertifikası olan kişiler yapabilir!
Bunları yapmayın:
Kişinin boğazına kaçan cismi elinizle çıkarmaya
çalışmayın. Aksi takdirde cismi daha ileri itip solunum yollarını kapatmanıza
neden olabilir.
YORUMLAR