Kişiye özel önlem ve korunma yöntemlerine önem verilmesi gerektiğini vurgulayan Uzm. Dr. Celal Şalçini, fiziksel aktivite ve egzersizin inme riskini azalttığına dikkat çekerek, inmenin önlenmesi için kesinlikle sigara içilmemesi gerektiğinin altını çiziyor. Şalçini, inme check-up’ını da hatırlatıyor!
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Celal Şalçini, inmenin önlenmesi konusunda önemli bilgiler verdi.
“Sigara içiyorsanız içmeyene göre 2,5 kat daha fazla felç geçirme riskiniz var”
“İnmenin belli risk faktörleri vardır. Mesela en sık izlenen beyin damar tıkanıklığı için risk faktörleri; sigara içimi, hipertansiyon, diyabet, kalpte atrial fibrilasyon denen ritim bozukluğu, kan yağlarının yüksekliği, yüksek alkol alımı, depresyon, kilo yüksekliği olabilmektedir” diyen Uzm. Dr. Celal Şalçini, “Dolayısı ile kişiye özel önlemler ve korunma yöntemlerine önem vermek gerekir. Bunların her birinin beyin damar tıkanıklığı üzerinde belli oranda risk yaratması söz konusudur. Mesela sigara içiyorsanız içmeyene göre 2,5 kat fazla, diyabet var ise 1,6 kat daha fazla felç geçirme riskiniz vardır. Bu nedenle önlem risk faktörleri ile ilgilidir. Bireye göre riskleri analiz edip düzeltmek gerekir. Beyin kanamaları için ise en önemli risk faktörlerinden biri kontrolsüz hipertansiyondur” şeklinde konuştu.
Bu uyarılara dikkat!
Fiziksel aktivite ve egzersizin doğrudan ve dolaylı etkileri ile inme riskini azalttığını kaydeden Uzm. Dr. Celal Şalçini, şu uyarılarda bulundu: “Sigara kesinlikle içilmemelidir. Buna nargile de dâhildir. Alkolün tüm çeşitleri inme riskini arttırmaktadır. Şeker hastaları kendi şekerlerinin kontrolünü olabildiğinde uygun aralıklara düşürmelidirler. Şekerlerini tedavi etmeyi uzun vadeli damar sağlığına yatırım olarak düşünmeleri gerekir. Deniz ürünleri inme riskini azaltır, özellikle omega-3 içeren küçük balıklar tercih edilmelidir. Fındık, fıstık ve çerezler de esansiyel yağları ve mineralleri ile damarlara iyi gelir. Kişi obez ise mutlaka normal aralığa kilosunu indirmek için çabalamalıdır. Kolesterol risk faktörüdür; ancak sigara içmek gibi bir risk faktörüdür. Çok yüksek değerler var ise ve birinci derece akrabalarda erken yaşta felç veya kalp krizi var ise, doktor önermiş ise ilaç kullanmaktan kaçınmamalıdır. Yani aynı sigara oranında felç riskinizi arttırır. Bu nedenle diğer risk faktörlerini unutup ‘Kolesterolüm var’ demek bir anlam ifade etmez. Tüm riskler uygun şekilde azaltılmalıdır. Nihayetinde kalbe iyi gelen her besin beyne de iyi gelir. Kişi ancak damar gençliği kadar gençtir.”
İnme check-up’ı ile risk faktörleri tespit ediliyor
Uzm. Dr. Celal Şalçini, inmenin önlenmesinde inme check-up’ının önemini şöyle ifade etti:
“Check-up, belli yaş ve cinsiyette, ortaya çıktığında kişide sakatlık veya ölüm tehlikesi oluşturabilecek hastalıkların veya onların risk faktörlerinin önceden taranıp-araştırılıp, ölüm veya sakatlığı engellemek veya hastalığı erkenden teşhis edip kür etmektir. Bu açıdan bakıldığında, inme 50-60 yaşlarından sonra sık ortaya çıkmaktadır. Tabii risk faktörlerinin varlığında daha erken yaşta ortaya çıkmakta, yaş artıkça da sıklığı artmaktadır. İnme ya da felç beyini besleyen damarlardan birinin tıkanması veya yırtılması sonucu oluşan, ilgili beyin bölgesinde işlev kaybı olmasıdır. Bu yönüyle bakıldığında beyinde damar tıkanması veya kanama şeklinde kendini gösterebilmektedir. İnme sıklıkla (%85) damar tıkanıklığı ile kendini göstermekte, beyin kanamaları daha az (%15) ortaya çıkmaktadır. Dünya sağlık örgütüne göre dünyada yılda 15 milyon kişi inme geçirmektedir. Bu 40 saniyede 1 inme ya da günde 2 bin 200 inme oluyor demektir. Yılda inme geçirenlerin 5 milyonu sakat kalmakta ve 5 milyonu ölmektedir. En yaygın ölüm ve sakatlık nedenlerinden biridir. Ülkemizde de her yıl 130 bin kişi inme geçirmektedir. Gelecek 10 yılda da neredeyse her aileden birisi inme yaşamış olacaktır.
Bu bulgulardan biri varsa mutlaka inme check-up’ı yaptırın
Aşağıdaki bulgulardan biri varsa mutlaka bir nöroloji hekimine başvurup bu İnme check up’ı yaptırılmalıdır. Birçok inme hastasında, büyük bir inme olmadan aşağıdaki belirtiler görülebilmektedir. Bu belirtiler genelde önemsenmez ve bir şey olmaz diye geçiştirilir. Ancak bir hekime başvurulduğunda, verilecek tedavi büyük bir inme geçirilmesini önler.
Belirtiler:
•Ani görme kaybı,
•Ani konuşamama,
•Vücutta kısa süren güçsüzlük veya hissizlik,
•Kısa süreli denge bozukluğu veya baş dönmesi,
•Kısa süren unutkanlık, etrafı tanımama,
•Ani şuur kaybı,
• Yeni başlayan baş ağısı.”
İnme check up’ı hangi hastalıkların teşhisi için önem taşıyor?
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Celal Şalçini, “İnme check-up’ı diyabet, guatr bozukluğu, kan ve karaciğer hastalıkları, hipertansiyon, kan yağlarının yüksek olup olmadığı, kalp ritim ve kapak yapısal problemlerini, şah damarda darlık olup olmadığını önceden tespit edebilmektedir” diyerek, sözlerini şöyle tamamladı:
“Yani bir anlamda kişinin biyolojik olarak kaç yaşında olduğunu değil, damar yaşının ne kadar sağlıklı olduğunu ortaya koymaktadır. Çünkü asıl yaş damar yaşıdır. Yaş gruplarına göre farklılık kısmen gösterir. Genelde 45 yaş altındaki inme risk faktörleri ile 50 yaş üzerindeki inme risk faktörleri farklılık gösterdiğinden taramalarda da küçük farklılıklar olabilmektedir.”
YORUMLAR