Acıbadem Altunizade Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji
Uzmanı Doç. Dr. Arel Gereli, “bilgisayarda çalışırken aşırı ve yanlış kullanım
sonucu ellerde, kollarda, omuzda meydana gelen hasar, hastalıkla sonuçlanıyor.
Özellikle pandemi sürecinde iş ya da eğitim nedeniyle uzun süre bilgisayar
başında kalmanın el, kol ve omuz sorunlarında ortalama yaşı düşürdüğünü ve
ameliyat ihtiyacını da iki kat artırdığını gözlemliyoruz. O nedenle klinik
olarak emekli bankacılarda gördüğümüz bazı rahatsızlıkları artık ilkokul
öğrencilerinde görebiliyoruz” diyor.
İlk belirtiler; ağrı, uyuşma ve güç kaybı
Bilgisayar ve cep telefonunda dikkatimizi ekrana
verebilmek için uzun süre sabit pozisyonda kalmamız gerekiyor. Bunun için de
tüm kaslarımızı devamlı kasılı şekilde tutuyoruz. Hal böyle olunca; omuz, kol
ve ellerimizde kronik kas ve eklem ağrıları, uyuşmalar, spazmlar ve sabah
ödemleri görülebileceğini anlatan Doç. Dr. Arel Gereli, sözlerine şöyle devam
ediyor:
“Devamlı kasılı kalan el, kol ve omuz kasları bir müddet
sonra esnekliğini yitiriyor. Sertleşen kasların arasından geçen sinirlerin de
sıkışması ile el ve kollarda uyuşma, güç kayıpları görülebiliyor. Devamlı gerim
altında kalan kasların kemiğe yapıştığı yerlerde bir müddet sonra ‘sökülme’
olarak tanımlayabileceğimiz durum oluşuyor. Yani devamlı aynı hareketi yapan ve
tekrarlayan yüklenmelere maruz kalan eklemler hasar görüyor.”
Uzun vadeli sonuçları çok ciddi
Peki, eklemlerimizde meydana gelen hasarı görmezden
gelirsek ne olur? Soruya cevap verirken “İnsan vücudunda çivi çiviyi sökmez”
diye söze başlayan Doç. Dr. Arel Gereli, “Belirtiler görmezden gelindikçe
mekanik bozukluklar yerleşerek hastalığa evrilir. Başlangıçta bazı hareketlerde
ya da aralıklı olan ağrılar devamlılık kazanır. Güç kaybı ve uyuşma
görüldüğünde, ağrılar gece uykudan uyandırdığında daha fazla beklemeden doktora
başvurmak gerekiyor” uyarısında bulunuyor.
Pandemi sürecinde iş ya da eğitim nedeniyle uzun süre
bilgisayar başında kalmanın el, kol ve omuz sorunlarında ortalama yaşı
düşürdüğünü ve ameliyat ihtiyacını da iki kat artırdığını belirten Doç. Dr.
Arel Gereli, “Ancak esas etkilerin uzun vadede görüleceğini düşünüyoruz. El ve
kollarda sinir sıkışmaları, tendinitler, omuzda kas yırtıkları ve kireçlenmeler
ortaya çıkacaktır. Aşırı ve yanlış kullanım sonucu uzun süre mekanik bozukluk
yaşanması hastalıkla sonuçlanıyor. O nedenle emekli bankacılarda gördüğümüz
bazı rahatsızlıkları artık ilkokul öğrencilerinde görebiliyoruz” diyor.
Ofisteki mesai ritmini evde de koruyun
Ofiste çalışırken kahve almak ya da yemek için masamızdan
kalkıyorduk. Çocuklar okulda ders aralarında koşturup oynuyordu. Ancak pandemi
nedeniyle hareket kabiliyetimiz de kısıtlı hale geldi. Bu nedenle el, kol ve
omuz sağlığı açısından evdeki çalışma ve eğitim ortamımızı düzenlemek de büyük
önem taşıyor. Doç. Dr. Arel Gereli’nin ilk önerileri çalışanlara yönelik:
“Çalışanların ofisteki mesai ritmini evdeyken de
uygulaması gerekir. Dinlenme ortamına iş stresini karıştırmamak için evde ofis
olarak kullanılan bölgeyi izole etmek iyi bir çözüm olabilir. İzole edilen
bölgenin ergonomik olarak çalışmaya uygun hale getirilmesi bilgisayar başında
kötü pozisyonda çalışmaya bağlı sorunları azaltır. Cep telefonu ve tablet gibi
mobil ekipman kullanımını sınırlandırmak ve mümkün olduğunca yazmak yerine
sesli mesaj göndermek el ve kollarımızın yükünü hafifletir. Gün içinde 50
dakika çalışıyorsak 10 dakika kollarımızı dinlendirmeli ve bu sürede elimize
hiçbir şey almamalıyız.”
Elektronik bağımlılığa dikkat
Çocuklar açısında dikkat edilmesi gereken unsurların
başında “konsantrasyon kaybı, aşırı teknolojik alet kullanımı ve elektronik
bağımlılığı” noktalarının geldiğine işaret eden Doç. Dr. Arel Gereli
“Bilgisayardan eğitim alırken dikkat dağıtan uygulamaların anne babalar
tarafından denetlenmesi ve kısıtlanması, genel beden sağlığının yanı sıra el,
kol ve omuzlar için cep telefonu veya tabletten sosyal medya ve oyun
sürelerinin mutlaka kısıtlanması gereklidir” diye konuşuyor.
Ekran karşısında dik oturmanın, el ve kolları aşırı
bükmeden çalışmanın da önemli olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Arel Gereli, spor
yapanlar için “Elektronik eşya ile çalışıyorsanız el, kol ve omuzlarınız
güçsüzlükten değil aşırı yüklenmeden ağrır. O nedenle spor yaparken güçlendirme
yerine açma germe ve esnetme hareketleri yapmak çok daha faydalı olabilir. Yine
omuz ve kollarda dolaşımı artırıcı masaj, ısı uygulamaları ağrı kontrolü
sağlayabilir” açıklamasında bulunuyor.
YORUMLAR