Özellikle 50 yaş ve üzerinde görülen inme için yaşam tarzı değişiklikleri ile risk faktörleri azaltılabiliyor. Memorial Antalya Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden
Uzm. Dr. Yılmaz Niyazi Yazman 10 Mayıs İnme Farkındalık Günü nedeniyle,
hastalık hakkında bilgi verdi.
Geçici iskemik inmede belirtiler 24 saatte düzelebilir
İnmenin
iskemik ve hemorajik olmak üzere 2 ana tipi mevcuttur. Yaş ilerledikçe beyinde
bazı değişiklikler görülür. Bunlar küçük damar hastalıkları, atrofi, beyin
ağılığında azalma, ventriküllerde genişleme gibi durumlardır. İskemik inmeye
kan akışını durduran bir kan pıhtısı neden olur. Hemorajik inme ise beyni
besleyen kan damarlarının çatlayarak beynin hasar görmesinden kaynaklanır. Ayrıca
“geçici iskemik” atak adı verilen ve beyne giden kan beslenmesinin geçici
olarak kesintiye uğramasıyla ortaya çıkan inme durumudur. Ortaya çıkan
belirtiler 24 saat içinde düzelir.
Risk faktörleri azaltılabilir
İnmede
tıkanan beyin damarı hangi beyin bölgesini besliyor ise beynin o fonksiyonu ile
ilgili belirtiler ortaya çıkar. Beynin görme merkezi etkilendiyse görme
bozukluğu, konuşma merkezi etkilendiyse konuşma bozukluğu, denge merkezi
etkilendiyse denge bozukluğu gibi çok farklı şikayetlere neden olabilir. İnmede yaş faktörünün dışındaki risk
faktörleri başlıca hipertansiyon, diyabet, hiperlipidemi, sigara kullanımı, kalp
ritim bozukluğu, kapak hastalığı ve kalp yetmezliği gibi kalp hastalıkları ve
karotis arter darlığıdır. Bu risk faktörlerinin kontrol altında tutulması inme
riskini azaltabilir. Ayrıca ailesinde beyin damar hastalığı olanlar, yaşlılar,
kilolu kişiler ve sağlıksız beslenenler de risk altındadır.
İnme riskini azaltmak için bunlara dikkat edin;
1. Bol bol su için. Günde 2 – 3 litre su içmek, özellikle
45 yaşından sonra inme riskini azaltan basit bir önlemdir.
2. Yüksek tansiyon ya da diyabet hastasıysanız veya yüksek
kolesterole sahipseniz kişisel risk faktörlerini bilerek kontrol altına alın.
3. Eğer damarsal bir hastalığınız varsa mutlaka her sene
kontrollerinizi yaptırın.
4. Düzenli egzersiz de dolaşımı hızlandırarak inme riskini
azaltmaktadır.
5. Özellikle kalpte ritim bozukluğu olan hastaların, inme
gelişim riskleri çok yüksek olduğundan ömür boyu kan sulandırıcı ilaç
tedavilerini ihmal etmemesi önemlidir.
İlk 3 saat çok önemli!
Çoğunlukla
belirtiler aniden gelişir ve uyuşukluk, vücudun bir tarafında kuvvetsizlik,
yüzde eğilme, baş dönmesi, konuşma ve başkalarını anlamada güçlük çekme, görme
bozukluğu, dengesizlik, şiddetli baş ağrısı ve baş dönmesidir. İnmenin kesin
tedavisi yoktur. İlk 3 saatte damar açıcı ilaç tedavisi uygun hastalarda
başarılı sonuç vermektedir. Diğer tedavi yöntemleri nedene yönelik ve
semptomatik tedavilerdir. Kardiyak nedenlerle oluşan pıhtıdan kaynaklanan bir
tıkanıklık oluşmuş ise kan sulandırıcı ilaçlar faydalı olmaktadır.
İnme geçiren bir kişi için uygulanması gerekenler şunlardır;
- Evde
belirtilerin geçmesi beklenmemelidir.
- Uzman
bir doktor görüşü almadan hastaya ilaç verilmemelidir.
- Hastane
dışında; hastane polikliniği, sağlık merkezi, sağlık ocağı gibi herhangi bir
sağlık kurumuna ya da doktor muayenehanesine gidilmemelidir.
- Şikayetler
geçse de hasta saatler içinde yeni bir inme geçirebileceği için acile
başvurmaktan vazgeçmemelidir.
- Hastaneye
gidildiğinde hastanın tedavisi için karar verebilecek bir kişi yanında mutlaka
bulunmalıdır.
- İlk 6
saatte tedaviye başlanması gerektiğinden hastaneye hızlıca ulaşmak için inmenin
geçirildiği yerde zaman kaybedilmemelidir.
YORUMLAR