İşçi ve işvereni yakından ilgilendiren, ücretsiz izin ve
fesih yasağı öngören kanun bugün itibariyle Resmi Gazetede yayınlanarak
yürürlüğe girdi. Salgının ekonomik hayata olan etkilerinin azaltılması
kapsamında yapılan değişiklikleri içeren kanunu değerlendiren İstanbul Kültür
Üniversitesi İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Öğr.
Üyesi Ender Demir, “İşveren üç ay boyunca, ahlak ve iyi niyet kurallarına
aykırılık hariç iş sözleşmesini feshedemeyecek. Ücretsiz izne ayrılan veya iş
sözleşmesi feshedilen işçilere işsizlik ödeneği ödenecek. İşveren, üç aylık
süreyi geçmemek üzere işçileri tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilecek”
dedi.
Üç ay boyunca
fesih yasak
İşverenin, 17 Nisan itibariyle üç ay boyunca ahlak ve iyi
niyet kurallarına aykırılık olmadığı sürece iş sözleşmesini feshedemeyeceğini
ifade eden Demir, “Kanuna aykırı şekilde iş sözleşmesini fesheden işveren veya
işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği
tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında (2 bin 943 TL.) idari para cezası
verilecek. İşçinin istifa etmesi, belirli süreli iş sözleşmesinin sürenin
sonunda kendiliğinden sona ermesi ve işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına
aykırı davranması (haklı ve geçerli bir mazeret olmaksızın iki gün üst üste
devamsızlık, hırsızlık yapmak veya sataşmak gibi) sonucunda iş sözleşmesinin
sonlandırılması ise fesih kapsamında sayılmayacak.” diye konuştu.
Ücretsiz izne
ayrılan veya iş sözleşmesi feshedilen işçilere işsizlik ödeneği
Ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden
yararlanamayan işçiler ile 15 Mart tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen
işçilere işsizlik ödeneği (aylık net 1.168 TL) verileceğini dile getiren Demir,
“İş sözleşmesini haklı nedenle fesheden işçiler ile belirli süreli iş
sözleşmesiyle çalışan ve belirlenen sürenin sonunda iş sözleşmesi kendiliğinden
sona eren işçiler de anılan işsizlik ödeneğinden faydalanabilecek. Buna karşılık,
kısa çalışma ödeneğinden yararlanan, yaşlılık aylığı alan, iş sözleşmesini
haklı neden olmaksızın kendisi fesheden ve 15 Mart tarihi ile öncesinde işten
çıkartılan işçiler bu ödenekten yararlanamayacak. Bunların yanı sıra sigorta
bildirimi yapılmayan, kaçak sigortalı olarak ifade edilen işçiler de bu durumu
ispatlayamadıkları takdirde ödenekten yararlanamayacak.” ifadelerinde bulundu.
Ücretsiz izin
yasal hale geldi
Yeni düzenlemeyle 17 Nisan itibariyle işverenin üç ay
süreyi geçmeyecek şekilde işçileri tamamen veya kısmen ücretsiz izne
çıkarabileceğini belirten Demir, “Ücretsiz izne gönderilen işçiler bu gerekçeyi
ileri sürerek iş sözleşmesini feshedemeyecek. Bununla birlikte kısa çalışma ve
kısa çalışma ödeneğinden yararlanma imkanı olan işçiler ise ücretsiz izne
zorlanamayacak. Bu işçiler için muhakkak ilk etapta kısa çalışma ve kısa
çalışma ödeneğine başvurulacak. Burada önemli olan nokta ise kanunda öngörülen
ücretsiz izin uygulamasının sadece fesih yasağı öngörülen üç aylık süre için
geçerli olmasıdır. Bu süre geçtikten sonra tek taraflı olarak ücretsiz izin
kullandırılamaz.” diyerek sözlerini sürdürdü.
Kısa çalışma
ödenekleri ilk etapta ön değerlendirme yapılmaksızın kabul edilecek
Bugüne kadar kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneğine
yaklaşık olarak 200 bin işverenin başvurduğunu ifade eden Demir, “Başvuruların
büyük bir kısmı uygunluk bakımından denetim aşamasında. Denetim ve
değerlendirme aşamasının yoğunluk nedeniyle uzun sürmesi ödemeleri geciktirecek
ve işçileri mağdur edecekti. Bu nedenle yaşanan mağduriyeti gidermek için de
bir düzenlemeye gidildi. Yapılan değişikliğe göre, Covid-19 sebebiyle
işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvuruları
için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda
kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilecek. İşverenin hatalı bilgi ve belge
vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler ise yasal faizi ile birlikte
daha sonra işverenden tahsil edilecek.” diye konuştu.
YORUMLAR