Kadın istihdamı Türkiye’de her dönemde ele alınan,
tartışılan bir konu olarak gündemde yer alıyor. 2020 Dünya Ekonomik Forumu’nun
“Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporu” verilerine göreyse Türkiye, dünya genelinde
130. sırada yer alıyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Kaynakları Yüksek
Lisans Program Direktörü Doç. Dr. Başak Uçanok Tan, “Kadınlar ağırlıklı olarak
hizmet sektöründe görev alıyor, profesyonel iş süreçlerineyse kadın katılımı
yok denecek kadar az” diyor.
Çoğunluk hizmet
sektöründe
Dünya Ekonomik Forumu’nun 153 ülkeyi kapsayan ve
ülkelerde ekonomik katılım ve fırsat, eğitime katılım, sağlık ve sağ kalım ve
politik güçlenme alanlarının ele alındığı raporu değerlendiren Doç. Dr. Uçanok
Tan, uzman mesleklerdeki açığa dikkat çekti. Doç. Dr. Tan, “Eylül 2019 TÜİK
verilerine göre, Türkiye’de, kadınların işgücüne katılım oranı %34,9 ile
erkeklerin katılım oranının (%72,6) yarısından daha düşük gerçekleşti. İstihdam
edilen kadınların % 17,9’u kısmi zamanlı çalışırken, bu oran erkekler için
%5,9’a düşüyor. Kadınların en çok görev aldığı alan yüzde 56,1 ile hizmet
sektörü” dedi. Hane Halkı İşgücü Araştırması 2018 sonuçlarına göre kadının
tarımda istihdam oranının yüzde 28,3 olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Uçanok Tan,
sanayi sektöründe ise bu oranın yüzde 15,6 olduğunu belirtti.
Karar süreçlerinde
kadın yok
Avrupa Komisyonu’nun 2019 Eşitlik Raporu’na göre, Avrupa
genelindeki, halka açık şirketlerin yüzde 26,7’sinin yönetim kurulunda
kadınları görüyoruz ve bu şirketlerin sadece yüzde 6,3’ünde kadın CEO
bulunuyor.
Doç. Dr. Uçanok Tan’a göre durum Türkiye’de daha da
vahim; “Dünya Ekonomik Forumu’nun 2020 raporuna göre; Türkiye’de üst düzey
yöneticilerin sadece %17,4’ü kadın ve bu oran yönetim kurullarındaki kadın
temsiline bakıldığında %13,4’e düşüyor. Rapora göre, Türkiye’deki şirketlerin
sadece % 3,9’unda kadın CEO görüyoruz. Bu veriler Türkiye’yi 153 ülke arasında
132’nci sıraya yerleştiriyor. Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesi değerlendirmeye
alındığında ise Türkiye cinsiyet eşitsizliği sıralamasında sırasıyla İsrail,
Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Tunus’un gerisinde yer alıyor”.
Ücreti toplumun
algısı belirliyor
Kadınların çalışma hayatında karşı karşıya kaldığı
sorunların en önemlilerinden birisi ücret eşitsizliği. 2019 Sosyal Kurumlar ve
Toplumsal Cinsiyet Endeksi (SIGI) Raporu’na göre cinsiyete dayalı ücret farkı
dünyada %13,6. Yapılan araştırmalar OECD ülkelerinde kadın ve erkek arasındaki
ücret farklılıklarının kapanma sürecinin en az 50 yılı bulacağını ortaya
koyuyor. Uluslararası İş Örgütü’nun (İLO) 2019 verilerine göre ise Türkiye’de
cinsiyete dayalı ücret eşitsizliği %12,9. Türkiye’deki durumu Türkiye
İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri üzerinden değerlendiren Doç. Dr. Uçanok Tan şu
ifadeleri kullandı, “Ülkemizde ne yazık ki kadınlar hala erkekler kadar çok
kazanamıyor. Eğitim seviyesi arttıkça ücret eşitsizliğinin düşmesi beklenirken,
Türkiye’de lise eğitim seviyesinde cinsiyete dayalı ücret farklılığı yüzde
10’dan, yüksekokul ve üzeri eğitim seviyesinde yüzde 22’ye çıkıyor. Bu tablo
bize ücret eşitsizliğinin eğitim seviyesiyle açıklanamayacağını gösterir. Bu
sonuçların arkasında yatan neden, kadın ve erkek emeğine atfedilen değere dair
ön kabuller ve toplumsal algıdır.”
YORUMLAR