Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr.
Betül Kalay, kadınlarda geç yumurtalamanın nedenleri hakkında şu bilgileri
verdi:
POLİKİSTİK OVER SENDROMU
Polikistik Over Sendromu (PKOS), kadın kısırlığının en
yaygın nedenlerinden biridir.
PKOS'un belirtileri ve semptomları şunları içerir:
-Düzensiz veya eksik regl dönemleri,
-Yüz kıllarına veya şiddetli sivilceye neden olabilen
yüksek düzeyde erkeklik hormonu,
-Yumurtlamayı etkileyebilecek yumurtalık kistleri,
-Aşırı kilo veya obezite.
Tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, kilo verilmesi
ve diğer yaşam tarzı değişiklikleri bulunur.
HİPOTİROİDİZM
Amerikan Ulusal Diyabet Sindirim ve Böbrek Hastalıkları
Enstitüsü'ne (National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases
- NIDDK) göre, vücut yeterli tiroid hormonu üretmediğinde hipotiroidizm yani
yetersiz tiroid oluşur. Hipotiroidizm menstrüasyonu (kadınların üreme
hormonlarının aylık hormonal döngüleri) etkileyebilir, hatta yumurtlamayı
engelleyebilir. Kadınların hipotirodizmi geliştirme olasılığı erkeklerden çok
daha fazladır.
İlaçlar, tiroid hormonlarını normal seviyelere getirerek
yumurtlamayı düzenleyebilir ve doğurganlığı artırabilir.
2012 yılında 394 infertil (kısır) kadın üzerinde yapılan
bir çalışmada, çalışmaya katılan kadınların yüzde 23.9'unda hipotiroidizm
bulunuyordu. Tedaviden sonra, bu kadınların yüzde 76.6'sı 1 yıl içinde hamile
kaldı.
AŞIRI STRES
Aşırı derecede fiziksel veya duygusal stres yaşayan
kişilerin yumurtlaması durabilir veya başka regl dönemi değişiklikleri
yaşayabilir. Aşırı stres kaynağı olabilecek örnekler şunları içermektedir:
-Ev içi veya cinsel şiddet
-Kanser gibi kronik veya ölümcül hastalık
-Sevilen birinin ölümü
-Savaş ortamında yaşamak
-Doğal bir felaket atlatmak
EMZİRME
Bir kişi yalnızca emzirdiğinde, vücut doğal olarak regl
döneminin gerçekleşmesini ve yumurtlamayı durdurur.
Bebek emzirmek yumurtlamayı durdurduğundan, bazı kadınlar
bunu bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanır. Ancak bu aslında tam anlamıyla
etkili değildir. Bu yöntemi izleyenlerin yaklaşık yüzde 2'si doğumdan sonraki 6
ay içinde hamile kalmaktadır.
Normal regl kanaması ve yumurtlama genellikle, kişi
emzirmeyi bitirdiğinde veya bebekleri katı yiyeceklere başladığında ve
emzirmeye daha az sıklıkla başladığında devam edecektir.
HİPERPROLAKTİNEMİ
Journal of Human Reproductive Sciences'da 2013 yılında
yayınlanan bir makaleye göre, hiperprolaktinemi, geç veya gözden kaçan
yumurtlamanın nadir nedenleri arasında yer alır. Hiperprolaktinemi; kadın
vücudunda anne sütü üretimini uyaran bir hormon olan prolaktinin normalden daha
yüksek seviyelerde üretildiği zaman ortaya çıkar.
Hiperprolaktinemi ayrıca iyi huylu bir beyin tümöründen
veya bazı ilaçların kullanımından da kaynaklanabilir.
İLAÇLAR / UYUŞTURUCULAR
Bazı ilaçlar ve uyuşturucular yumurtlamayı önleyebilir.
Journal of Women’s Health'e göre esrarın yumurtlama bozukluğuyla bir ilişkisi
olabilir.
Bununla birlikte, belirli ilaçların ve maddelerin
yumurtlama üzerindeki etkisine yönelik araştırmalar devam etmektedir ve
araştırmacıların herhangi bir bağlantıyı doğrulamak için daha fazla araştırma
yapmaları gerekmektedir.
Bu maddelerin kullanımını durdurmak veya alternatif bir
ilaca geçmek yumurtlamayı düzenlemeye yardımcı olabilir. Ancak bireyler,
doktorları ile görüşmeden ilaçları bırakmamalı veya değiştirmemelidir.
GEÇ YUMURTALAMA, DOĞURGANLIK VE HAMİLE KALMA ŞANSINI ETKİLEYEBİLİR
Amerikan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Koleji
(American College of Obstetricians and Gynecologists - ACOG), geç veya gözden
kaçmış yumurtlama gibi yumurtlama ile ilgili sorunların kadın kısırlığının en
yaygın nedenleri olduğunu belirtiyor.
Uzun veya düzensiz döngüleri olan kadınlar, ne zaman
yumurtladıklarını bilmek için çabalayabilir ve bir mücadele verebilir. Bu
durum, hamile kalmayı zorlaştırır çünkü bu kişiler ne zaman cinsel ilişkiye
gireceklerini bilmezler.
Ancak geç yumurtlama, hamile kalmayı imkansız hale
getirmez. Düzensiz yumurtlaması olan birçok kadın, başarılı bir şekilde hamile
kalabilir.
Yumurtlama tahmin kitleri, bireylerin ne zaman
yumurtlayacaklarını belirlemelerine yardımcı olarak cinsel ilişkiyi daha doğru
bir şekilde zamanlamalarını sağlamaktadır.
PKOS, hiperprolaktinemi veya hipotiroidizm gibi
yumurtlamayı etkileyen tıbbi bir rahatsızlığı olanların genellikle tedaviden
sonra gebe kaldıkları gözlenmiştir.
NE ZAMAN DOKTORA GÖRÜNMELİ?
Bireyler regl döngüleri, yumurtlama yetenekleri veya
doğurganlıkları hakkında endişeleri varsa hemen doktora görünmelidir.
Genel olarak, kişi ne kadar erken tedaviye başlarsa sonuç
o kadar iyi olur.
Aşağıdakilerden herhangi biri mevcutsa bir doktora
görünmek de önem arz eder:
-Regl döngüleri 23 günden kısa, 35 günden uzunsa,
-Regl döngüsünde ani değişiklikler meydana geliyorsa,
-Dönemler herhangi bir sebep olmaksızın aniden duruyorsa,
-Ağır regl kanaması oluşuyorsa,
-Şiddetli dönem ağrıları meydana geliyorsa,
-PCKOS semptomları, hipotiroidizm veya hiperprolaktinemi
durumu varsa,
-35 yaşın altındakiler denemenin ardından 12 ay içinde veya 35 yaşın üzerindekiler 6 ay içinde hamile kalamıyorsa.”
YORUMLAR