Kahramanmaraş Valisi Vahdettin Özkan, perakende satış yapan işyerlerine fiyat artışı ve stokçuluk uyarısında bulundu.
Perakendecilerle ilgili yazılı bir açıklama yapan Özkan,
perakende satış yerlerine denetimlerin sıklaştırılacağı ve kurallara uymayan
yerlere adli ve idari işlem başlatılarak, para cezası uygulanacağı belirterek açıklama
da şu ifadeleri kullandı:
“Vatandaşlarımızın refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak;
temel hak ve hürriyetlerini korumak Devletimizin asli görev ve
sorumluluklarındandır. Ayrıca vatandaşlarımızın ihtiyaçlarının teminine yönelik
piyasa koşullarında sunulan mal ve hizmetlere erişiminin güvence altına
alınması da Devletimizin yasal sorumlulukları arasındadır. Kamu hizmetleri ile
piyasa koşullarında mal ve hizmet sunumu kamu düzeninden etkilenmekte; bu
hizmet ve sunumlarda olası aksamalar da kamu düzenini bozabilmektedir.
Vatandaşlarımızın günlük hayatlarının aksama ve sıkıntı olmaksızın idamesine
ilişkin her türlü tedbiri alma yetki, görev ve sorumluluğu ise şüphesiz kamu
idarelerine aittir.
İlimiz sınırları içinde bazı esnaf, firma ve işletmelerin
dövizde meydana gelen dalgalanmayı fırsat bilerek vatandaşlarımızın
ihtiyaçlarına yönelik piyasa koşullarında sunulan mal ve hizmetlere fahiş fiyat
uyguladığı; bazı ürünleri ise stoklarında bekleterek fiyat artışına neden
olduğu, halkın esenliğini ve refahını tehdit edici davranışların ortaya çıktığı
görülmüştür. Haksız fiyat artışları ve stokçuluk karşısında mağdur olan
vatandaşlarımızın ve iyi niyetli işletmelerin haklarını korumak için gerekli
tedbirlerin alınması gerekmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 167 nci maddesine göre
“Devlet para, kredi, sermaye, mal ve hizmet piyasalarının sağlıklı ve düzenli
işlemelerini sağlayıcı ve geliştirici tedbirler alır; …”
5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 9 uncu maddesinin (ç)
fıkrasında; “Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuatın verdiği yetkiyi
kullanmak ve bunların yüklediği ödevleri yerine getirmek için valiler genel
emirler çıkarabilir ve bunları ilan ederler.”
5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 11 inci maddesinin (c)
fıkrasında; “İl sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının,
tasarrufa müteaallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk
yetkisi valinin ödev ve görevlerindendir.
Bunları sağlamak için vali gereken karar ve tedbirleri
alır. Bu hususta alınan ve ilan olunan karar ve tedbirlere uymayanlar hakkında
66 ncı madde hükmü uygulanır.”,
Anılan Kanunun 66 ncı maddesinde; “İl genel kurulu veya
idare kurulları yahut en büyük mülkiye amirleri tarafından kanunların verdiği
yetkiye istinaden ittihaz ve usulen tebliğ veya ilan olunan karar ve
tedbirlerin tatbik ve icrasına muhalefet eden veya müşkülat gösterenler veya
riayet etmeyenler, mahallî mülkî amir tarafından Kabahatler Kanununun 32 nci
maddesi hükmü uyarınca cezalandırılır. Ancak, kamu düzenini ve güvenliğini veya
kişilerin can ve mal emniyetini tehlikeye düşürecek toplumsal olayların baş
göstermesi hâlinde vali tarafından kamu düzenini sağlamak amacıyla alınan ve
usulüne göre ilan olunan karar ve tedbirlere aykırı davrananlar, üç aydan bir
yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.”,
5326 sayılı Kabahatler Kanununun “Emre aykırı davranış”
başlıklı 32 nci maddesinde; “ Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler
nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması
amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye idarî
para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir. …”
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 6 ncı
maddesinde; bir malın sunumu ve satışından kaçınma ile bir hizmetin sunumundan
kaçınma hallerinin denetimi, uygulanması ve izlenmesine ilişkin görevlerde
belediyeler yetkili kılınmıştır.
6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında
Kanunun 17 nci maddesinin 2 nci fıkrasında; “Yetkili idareler, yetki
alanlarıyla sınırlı olmak kaydıyla, doğrudan veya Bakanlığın talebi üzerine, bu
Kanun hükümleri çerçevesinde perakende işletmeler nezdinde ön inceleme
mahiyetinde olmak üzere gerekli denetim ve uygulamaları yapmak ve önlemleri
almakla görevli ve yetkilidir.”,
Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında
Yönetmeliğin 16. maddesinde “ Yetkili idareler, doğrudan veya Bakanlığın talebi
üzerine perakende işletmeler nezdinde ön inceleme mahiyetinde denetim yapmakla
görevlidir.” hükümleri bulunmaktadır.
Bu itibarla kamu düzeni ve güvenliğinin korunması,
vatandaşlarımızın mağduriyetlerinin önlenmesi ve haksız rekabetin önüne
geçilmesi amacıyla;
İlimiz sınırları içerisinde faaliyet gösteren esnaf,
firma ve her türlü işletme tarafından sunulan mal ve hizmetlerin haklı bir
neden olmaksızın fiyatlarının yükseltilmemesi, Ürünlerin piyasaya arzlarının
geciktirilmemesi ve stokçuluk yapılmaması,
Satılan malın üretim yeri, ayırıcı özelliği, tüm vergiler
dahil satış fiyatı, birim satış fiyatı, satış fiyatı ve birim fiyatının
uygulanmaya başladığı tarih, üretim yeri Türkiye olan mallar için Ticaret
Bakanlığınca tespit ve ilan edilen şekil, logo veya işaret şartlarına uyulması,
Ürünlerde kullanılan etiketlerin tarife ve fiyat
listelerinin üzerindeki rakam ve harflerin okunabilir, düzgün, eksiksiz,
gerçeğe uygun, yeterli büyüklükte ve başka rakam, kelime ve işaretlerle
karışıklığa sebebiyet vermeyecek şekilde kullanılması,
Tarife ve fiyat listelerinin hangi mala ait olduğunun
tüketiciler tarafından kolaylıkla görülebilmesi ve okunabilmesi hususlarına
riayet edecektir.
Başta zabıta birimleri olmak üzere yetkili birimlerce
denetim faaliyetlerine ağırlık verilmesi, yapılan denetimler sırasında aksine
hareket edenlerin tespit edilmesi halinde yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri
çerçevesinde adli ve idari işlemler yapılarak idari para cezası uygulanacaktır.
Bu karar yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
İlanen tebliğ olunur.
Bilgi ve gereğini rica ederim.”
Kahramanmaraş Valisi
Vahdettin Özkan
YORUMLAR