Günlük yaşamın getirdiği zorluklar,
beslenme şekli ya da genetik özellikler gibi birçok neden ile tüm dünyada
ve de toplumumuzda kalp rahatsızlıkları sıkça görülmektedir. Bu
rahatsızlıkların başında ise genellikle, genç-yaşlı demeden herkeste
görülebilen kalp-damar hastalıkları gelmektedir. Burada önemli olan,
ölümcül olabilen bu hastalık grubunun; erken tanı ve tedavisidir. Günümüz
tıbbının bize sunduğu birçok teşhis yöntemi, pahalı olmak ile birlikte
hastalara zarar verebilmektedir. Ancak yapmış olduğumuz;
kolay, tekrarlanabilir, ucuz ve hastaya zarar vermeden uygulanabilen bir
test olan, “Egzersiz Stres Ekokardiyografi” uygulaması ile kalp krizi
riskinin, yüzde 90-95 oranında ölçülebilmesi mümkündür.
Egzersiz Stres Ekokardiyografi
(SE) Testi Nedir?
Egzersiz Stres Ekokardiyografi, kalbin yapısal
değerlendirilmesini yapan kalp ultrasonografisi (ekokardiyografi) ile
fonksiyonel değerlendirmesini yapan efor testinin birleştirilmesinden oluşan
bir testtir. Kalbin; kapakları, zarı, kası ve damarlarının var olan ve gelecekte
olabilecek hastalıklarını yüzde 90-95 doğruluk oranı ile tespit edebilmektedir.
Kalp ile ilgili kötü sonuçlar doğuran (kalp krizi, ölüm vb) olasılıkları tahmin
etmek açısından değeri yüksek bir testtir. Stres ekokardiyografinin diğer
önemli avantajları ise; radyasyon ve kontrast madde gibi damar yoluyla verilen
ve hastaya zararları olabilen maddelerin kullanılmamasıdır. Egzersiz EKG
testinin yapılamadığı durumlarda (bacak damar hastalığı, kas kemik yapı
kısıtlılığı) ise “İlaçlı Stres Ekokardiyografi’’ yapılmaktadır.
Test Öncesi
Yapılması Gerekenler Nelerdir?
SE için ortalama 4-6 saatlik açlık gereklidir. Ayrıca bu
6 saatlik sürede sigara içilmemesi ve kafein içeren gıda veya ilaçların alınmaması
gerekir. Bu test öncesinde, kalpte kanlanma bozukluğunu engelleyecek bazı
ilaçların 48 saat öncesinde kesilmesi gereklidir. Buna testi isteyen doktor
karar verecektir. Alınmasına izin verilen ilaçların testten 3-4 saat önce az
miktarda su ile yutulmasında mahsur yoktur.
Stres Ekokardiyografi
Uygulaması Nasıl Yapılır?
Test hazırlığı; göğüse elektrotların takılması ve test
ilaçla yapılacaksa, damar yolunun açılmasından oluşur. Test süresi yaklaşık 30-60
dakikadır. Bu inceleme, göğsün üzerinde belli noktalardan kayıt alınarak
yapılır. Kalbin, dinlenme görüntüleri kaydedilir. Tercih edilen stres yöntemine
bağlı olarak; egzersiz testi veya ilaçlı uygulama yapılır. Günlük pratikte daha
ziyade, engeli olmayanlar için; kısa süren, ilaç kullanılmayan, damar yolu
açılmayan efor testi kullanılır. Egzersiz görüntüleri alınır. Daha sonra
toparlanma dönemi görüntüleri kaydedilir. Kalp ritmi, kan basıncı izlenir, EKG
kayıtları alınır. Test sırasında kalbin hızlı ve kuvvetli atması çarpıntı
olarak algılanır. Bu durum normaldir. İlaçlı test sırasında ise; yanaklarda
sıcaklık hissi ve kızarma, saçlı deride karıncalanma gibi belirtiler de
normaldir. İşlem esnasında; göğüs, kol ve çenede ağrı ve huzursuzluk
hissedildiğinde, baş dönmesi, göz kararması ve nefes darlığı durumlarında hemen
işlemi yapan doktora haber verilmelidir. Hasta işlemden sonra bir süre dinlendirilir.
Testin yorumu, farklı fazlarda alınan görüntülerde, kalbin kasılma gücünü
kıyaslayarak yapılmaktadır. Stres ekokardiyografik incelemede elde edilen
bulgular, doktor tarafından hastaya anlatılır ve yazılı bir rapor halinde hemen
verilir.
Stres Ekokardiyografi
Uygulaması Kimlere Yapılır?
Özellikle, ailesinde kalp hastalığı ya da kalp hastalığı
açısından risk faktörleri (sigara, hareketsiz yaşam, kilolu olmak, şeker
hastalığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol) olan kişilerin, damar hastalığı
açısından taranması için oldukça yüksek duyarlılıklı bir testtir. Daha önceden
kalp hastalığı olan ya da bu sebeple işlemler gören (stent, bypass ameliyatı, kapak
ameliyatı, ritim işlemleri) ve yahut ilaç tedavisi gören hastaların,
hastalıklarının durumlarını belirlemede ve tedavilerini yönlendirmede oldukça
etkin bir yöntemdir. Böylece hastaların, tekrardan gereksiz anjiyografi gibi
veya diğer ileri tetkiklere gerek kalmadan değerlendirilmesi ve tedavilerinin
takibi tam yapılabilmektedir. Bunun yanı sıra değerlendirilmesi problem
yaratabilen; kalıcı kalp pili, EKG'de sol dal bloğu, bazı özel bulguların
varlığında ve yüksek tansiyonlu hastalardaki sol karıncık kalınlaşması veya
kapak hastalıklarındaki EKG değişiklikleri bulgularının varlığında tercih
edilen alternatif iyi bir yöntemdir. Kalp hastalarının (kalp yetmezliği,
stentli, bypasslı, kapak hastası) başka sebeplerle olacakları ameliyat öncesi durumlarının
değerlendirilmesinde oldukça etkin bir testtir.
Stres Ekokardiyografi
Uygulaması Kimlere Yapılmaz?
Stres ekokardiyografi; akut kalp krizi sırasında (ilk iki
gün), kararsız göğüs ağrısı varlığında, kontrol altına alınamayan kalp
yetersizliğinde, kontrol altına alınamayan ciddi ritim bozukluklarında,
semptoma neden olan ciddi aort kapak darlığı, kalp kası ve zarı iltihabında, akciğer
damarına pıhtı atması ve kalpten çıkan ana atar damar yırtılması durumlarında
yapılmaz. Bunların dışında risksiz bir tarama metodudur.
YORUMLAR