Horlamanın
daha çok aile bireylerinde gerginlik ve huzursuzluklara neden olabilecek sosyal
bir sorun şeklinde değerlendirildiğini söyleyen Acıbadem Adana Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr. Feyha
Kahya Aydoğan, “Oysa obstrüktif (tıkayıcı) uyku apne sendromu, kalp krizi,
felç, hipertansiyon gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açarak ölümcül
olabiliyor” diyor.
Toplumda çok
sık görülen uyku bozukluklarının bir ucunda sosyal bir olay olan basit horlama,
diğer ucunda ise büyük sağlık sorunlarına yol açan ‘Tıkayıcı uyku apne
sendromu’ yer alıyor. Horlama tedavisinin isteğe bağlı olduğunu; ancak tıkayıcı
apne tedavisinin mutlaka yapılması gerektiğini belirten Dr. Feyha Kahya
Aydoğan, “Tıkayıcı uyku apne sendromu; kalp krizi, felç, kalpte ritim bozukluğu
ve hipertansiyon gibi rahatsızlıkların görülme riskini artırıyor. Bu nedenle tıbben
mutlaka tedavi edilmesi gerekiyor. Aksi takdirde kontrol altına alınmadığında
ölümle sonuçlanabiliyor” şeklinde konuşuyor.
Sürekli horlayanların yüzde
30-40’ında apne var
Uykuda nefes
alırken gürültülü ve rahatsız edici sese horlama deniyor. Erkeklerde ve fazla
kilolularda daha sık rastlanılan horlama, bazı kişilerde sürekli, bazı
kişilerde ise ara sıra görülüyor. Aşırı yorgunluk, fazla alkol veya uyku ilacı sonrası
görülen horlama veya sadece sırt üstü yatıldığında ortaya çıkan pozisyona bağlı
horlamalar nadiren görüldüğü için ciddi tehlikeler arz etmiyor. Dr. Feyha Kahya
Aydoğan, sürekli horlayanların tıkayıcı apne riski altında bulunduğuna dikkat
çekerek, “Yukarıda sayılan faktörlere bağlı olmaksızın devamlı horlayan
kişilerde yaklaşık yüzde 30-40’ında obstrüktif apne görülebiliyor” diyor.
1 saatte 5’in üzerindeyse tedavi
şart!
Uyku
apnesinin en temel özelliğinin, uyku sırasında ağız ve burundan sağlanan hava
akımının en az 10 saniye (genellikle 20-30 sn.) süre ile durması olduğunu
söyleyen Dr. Feyha Kahya Aydoğan, apne sayısının 1 saatte 5’in üzerinde
olmasının hastalık olarak kabul edildiğini ve tedavi gerektirdiğini dile
getiriyor.
Gün boyu uyukladıkları görülüyor
Tıkayıcı
uyku apnesi yaşam kalitesinde bazı bozulmalara da neden olabiliyor. Uykusunu
yeterince alamayan kişi sabah yataktan yorgun ve dinlenememiş bir halde
kalkıyor. Bu da günlük hayatına yansıyarak dikkat gerektiren işleri yapmada ve
devam ettirmede zorluk çekmesine yol açıyor. Bu rahatsızlığın en temel
yakınması ise, kişilerin gün içinde yoğun uyuklama içinde olmaları. Gece yeterince uyuyamayan, sabah
yataktan dinlenmiş olarak kalkmak yerine dayak yemiş gibi kalkan bu kişilerin gün
içerisinde her fırsatta uyukladıklarını anlatan Dr. Feyha Kahya Aydoğan, bu gün
boyu yoğun uyuklama halinin özellikle şoför, polis, bekçi, hava trafik
kontrolörü gibi aşırı dikkat gerektiren mesleğe sahip kişilerde ciddi sorunlara
neden olabileceğinin altını çiziyor. Yine bu tür kişilerde konsantrasyon
bozukluğu, sabah baş ağrıları, unutkanlık, kişilik değişiklikleri ve cinsel
isteksizlik sorunları görülebiliyor.
Kilo, kısa ve kalın boyun etkili
Çok geniş
anlamda burun ucu ve ağız içinden, soluk borusuna kadar uzanan üst solunum
yolunu daraltan her türlü sorunun tıkayıcı apneye neden olabileceğini söyleyen Dr.
Feyha Kahya Aydoğan, sözlerini şöyle sürdürüyor: Erişkinlerde burun, yumuşak
damak, küçük dil, bademcik ve dil kökü sorunları; çocuklarda ise geniz eti ve
bademcik büyümesi en sık görülen nedenleri. Kilo fazlalığı olanlarda, kısa ve
kalın boyunlularda daha sık görülüyor. Kimi zaman kullanılan ilaçlar ve yüzdeki
anatomik bozukluklar horlama ve apne nedeni sayılsa da, bazen kesin sebep
bilinemiyor.”
Tedavi edilebilir bir rahatsızlık
Kişiye apne
tanısı, Polisomnografi (PSG) denen uyku testi ile konuyor. Basit horlamada
tedavi kişiye ya da yatak arkadaşının çözüm isteyip istememesine bağlı. Toplumdaki
genel kanının aksine horlama tedavi edilemez bir durum değil. Tedavide
öncelikle hastanın kilo vermesi, yaşam koşullarını düzenlemesi, sigara ve
alkolü bırakması ve spor yapması öneriliyor. Bunlara ek olarak burun veya
yumuşak damak, küçük dil ile bademcik bölgesine yapılacak girişimler de tedavi
seçenekleri arasında yer alıyor. Tıkayıcı apne sendromunda ise; hastalığın
hafif ve orta derecedeki tipleri cerrahi yöntemler ile tedavi edilirken, ileri
derecedekilere genellikle basınçlı hava maskesi öneriliyor.
***KUTU***
Horlamayı hafifletecek öneriler
· İyi
bir kas tonusu kazanmak için sportif bir yaşam biçimi seçilmeli,
· Kilo
fazlalığı varsa ideal kiloya gelinmeli,
· Horlayan
kişiler uyku ilaçları, sakinleştiricileri ve antihistaminik denen alerji
ilaçlarını uykudan önce almamalı,
· Uykudan
4 saat önce alkol almaktan kaçınmalı,
· Uykudan
3 saat önce ağır yemekten kaçınmalı,
· Aşırı
yorgunluktan kaçınmalı,
· Uykuda
sırt üstü yatmak yerine yan yatış pozisyonu tercih edilmeli.
YORUMLAR