01.02.2018 tarihli "İller Özet Çevre Durum Raporu-2016"
konu başlıklı hazırlanan raporda, Kahramanmaraş'ın hava kalitesi, su ve atık su
yönetimi, atık, doğa koruma, biyolojik çeşitlilik ve tabiat varlıklarını
koruma, arazi kullanımı, ÇED işlemleri, çevre izin ve lisans işlemleri, çevre
denetimleri ve idari yaptırım uygulamaları gibi konulara genişçe yer verildi.
Geçtiğimiz dönemlerde 2011-2015’i kapsayan "Türkiye
Çevre Durum Raporu" hazırlayarak kamuoyuna paylaşan Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı, bu kez resmi sitesinde 01.02.2018 tarihli yaptığı duyuru ile "İller
Özet Çevre Durum Raporu 2016" başlıklı çalışmalarını paylaştı. Hazırlanan
raporda Kahramanmaraş'ın hava kalitesi, su ve atık su yönetimi, atık, doğa
koruma, biyolojik çeşitlilik ve tabiat varlıklarını koruma, arazi kullanımı,
ÇED işlemleri, çevre izin ve lisans işlemleri, çevre denetimleri ve idari yaptırım
uygulamaları içeren verilerden hazırlanmış bilgiler yer alıyor.
HAVA KALİTESİ DURUMU
Raporun hava bölümünde; hava kalitesinin korunması konusunda
yapılan çalışmalar, hava kalitesi ölçüm istasyonlarının ölçüm sonuçları, egzoz
gazı emisyonu ve gürültü konusunda il genelinde gerçekleştirilen çalışmalar
hakkında bilgi verildi. 2016 yılında Kahramanmaraş’ta konutlarda 101.802.071
m3, sanayide 133.169.591 m3 doğal gaz kullanıldığı belirtilen raporda, "İlde
19 adet yetkili servise egzoz emisyonu ölçüm yetki belgesi verildiği, 98.920
adet egzoz emisyon ölçüm pulu verilmiştir" denildi.
SU VE ATIK SU
YÖNETİMİ DURUMU
Raporun su ve atık su yönetimi bölümünde; "İl
merkezindeki yüzeysel su kaynaklarımızdan biri debisi 550 lt/sn olan Pınarbaşı
kaynakları ve debisi 1.600 lt/sn olan Karasu Kaynakları olmak üzere iki
tanedir. Bunlar doğal kaynaklarımız olup bunlara ait içme suyu arıtım
tesislerimiz bulunmamaktadır. Kaynaklarımız şehrin bütün ihtiyacını
karşılamaktadır. Bu nedenle Ayvalı Barajı ve Arıtma Tesisi adındaki bir diğer
yüzeysel su kaynağımız da kullanılmamaktan dolayı zarar görmesin diye dönem
dönem çalıştırılmakta fakat aktif olarak şehre verilmemektedir. İl merkezinde
yüzeysel su kaynaklarımız şehrin ihtiyacına cevap verememektedir. Bu nedenle
mevcut olan sondaj kuyularından 410 lt/s su, şehir şebekesine verilmektedir.
Ayvalı Projesi ile Kahramanmaraş ilinin 2040 yılına kadar olan olan içme
kullanma ve endüstri ihtiyacını karşılamak için 52 hm3 /yıl içme suyu
verilecektir. Proje kapsamında 1 adet baraj, 24800 m. uzunluğunda isale hattı
ve arıtma tesisi bulunmaktadır. Söz konusu ünitelerin inşaatı tamamlanmış olup,
17/05/2010 tarihinde Kahramanmaraş Belediyesi'ne devri gerçekleştirilmiştir.
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi’nin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Avrupa
Birliği desteğiyle yapacağı Atıksu Arıtma Tesisinin yapım çalışmaları devam
etmektedir. Gayberli mevkiinde 4096 ve 4097 nolu parsel üzerinde 243 dönümlük
alanda yapılan Atıksu Arıtma Tesisi 2033 yılına kadar 1.178.571 eşdeğer nüfusa
kadar Kahramanmaraş’ın atık sularının arıtımını sağlayacak şekilde
planlanmıştır" denildi.
KENTİN ATIK DURUMU
Raporun atık bölümünde; "Kahramanmaraş Katı Atık
Düzenli Depolama Tesisi çalışmalarına 22.09.2011 tarihinde başlanılmış olup
yapımı tamamlanmıştır. Arazinin topografik yapısı da göz önünde bulundurularak
3 Lot olarak projelendirilmiştir. Depolama yapılacak toplam alan 170.415 m2
olup, depolama hacmi 3.600.000 m3’tür. Kuzey ilçelerine yönelik olarak Afşin
İlçesinde bir adet düzenli depolama tesisi kurulmasına yönelik çalışmalar devam
etmektedir. Kahramanmaraş ilinde 2016 yılı itibariyle 227 kayıtlı ekonomik
işletme bulunmaktadır. Kahramanmaraş ilinde 2 adet belediyenin Ambalaj Atık
Yönetim Planı onaylanmıştır. Atık Yönetim Uygulaması verilerine göre 2016
yılında Kahramanmaraş’ta toplam 4.582,83 ton tehlikeli atık üretildiği beyan
edilmiştir. Bu atığın 742,95 tonu geri kazanılmış, 795,39 tonu bertaraf
edilmiş, 18,94 tonu ihraç edilmiş ve 3.025,55 tonu da stoktadır. 2016 yılında
Kahramanmaraş ilinde 56,99 ton atık motor yağı, 168,88 ton da atık endüstriyel
yağ toplandığı beyan edilmiştir. Toplanan atık yağın 202,16 tonu geri kazanıma
gönderilmiş, 4,75 tonu bertaraf edilmiş, 18,94 tonu ihraç edilmiş ve 24,34 tonu
da tesislerde stok olarak beklemektedir. 2016 yılında Kahramanmaraş ilinde
3.889 kg atık akü, 267 kg atık pil toplanmıştır. 2016’da Kahramanmaraş’ta 25,57
ton kullanılmış kızartmalık yağ ve 013 ton da kullanım ömrü dolmuş yağ
toplanmıştır. Kahramanmaraş’ta 2016’da 11.153 ton ömrünü tamamlamış lastik geri
kazanım tesisine gönderilmiştir. Afşin-Elbistan B Termik Santralında faaliyeti
neticesinde oluşan kül- cüruf atıkları bekletilmeden bantlar ile santral dışına
Çöllolar depolama sahasına taşınmaktadır. Kahramanmaraş ilinde şu an aktif
olarak çalışan 3 tane atıksu arıtma tesisimiz olup, bunlar Pazarcık (Narlı)
AAT, Türkoğlu (Kılılı) AAT, Afşin AAT ‘dir. Pazarcık AAT’den 0,7 ton/gün,
Türkoğlu AAT’den 0,15 ton/gün, Afşin AAT‘den 0,5 ton/gün çamur keki (%25 kuru,
%75 yaş) elde edilmektedir. Buralardan çıkan çamur katı atık sahalarında
depolanmaktadır. Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde bulunan
tıbbi atık üreticilerinden kaynaklanan tüm tıbbi atıklar ise; yap-işlet devret
modeline göre 10 yıllığına ihale edilen tıbbi atık sterilizasyon tesisinde
bertaraf edilmektedir. Tıbbi atık sterilizasyon tesisinin kapasitesi saatte 400
kg'dır. 2016 yılı içerisinde Kahramanmaraş ilinde 883 ton tibbi atık toplanarak
ildeki sterilizasyon tesisine gönderilmiştir" denildi.
DOĞA KORUMA,
BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA ÇALIŞMALARI
Raporun doğa koruma ve biyolojik çeşitlilik bölümünde ise;
" Ömer VAROL tarafından yapılan doktora çalışmasında bölgede 67 familyaya
ve 287 cinse dağılmış 529 tür ve tür altı seviyede takson tespit edilmiştir.
Tespit edilen bu 529 taksonun 65 tanesi endemiktir. Ajuga relicta adlı bitki
dünya üzerinde sadece pekmez pınarı denilen mevkide bulunmaktadır. Yörede
tespit edilen üç adet Allium türünün bilim dünyası için yeni olduğu tahmin
edilmektedir. Yavşan yaylası ülkemizde doğal olarak yetişen ağaç türlerimizden
Toros Göknarı Abies Cilicia’nın kuzey yarım küredeki yayılış alanının en
doğusunu oluşturur. Ayrıca dünya üzerindeki yayılışı çok daralan Cedrus
Libani’nin saf ve karışık en güzel meşçerelerinin bulunması nedeniyle ülkemizin
en çarpıcı yerlerinden birisidir. İl sınırları içerisinde 2 adet tabiat parkı
(Kapıçam Tabiat Parkı ve Yavşan Tabiat Parkı) 1 adet Tabiatı Koruma Alanı
(Körçoban Tabiatı Koruma Alanı) bulunmaktadır. Kapıçam Tabiat Parkı: Alan
büyüklüğü 180 ha’dır. Kahramanmaraş İli Akdeniz iklim alanı içerisinde
kaldığından bölgede Lauretum (500-975 m) Pinus brutia, Olea oleastır orman zonu
yer almaktadır. Kapıçam ormanları yukarıda belirtildiği gibi lauretum zonu
içerisinde kalmakta olup asli ağaç türü kızılçamdır. Sahada 90-120 yaşlarında
kızılçam vardır. Alanın 50-60 hektarlık kısmı mesire yeri olarak
kullanıldığından kapalılık bozulmuş ve ağaçlar arasında 15-20 m mesafeler
oluşmuştur. Sahada kızılçamdan başka doğal olarak yetişen tesbih, alıç, ardıç
sevdirilmesi hedeflenmiştir. Botanik Bahçesi toplam 200 adet otsu ve odunsu
bitkiyi bünyesinde barındırmakta ve bu sayı yapılan çalışmalarla her geçen gün
artmaktadır. Ayrıca saha farklı yükseltileriyle doğal seyir teraslarına
sahiptir. Yavşan Tabiat Parkı: Alan büyüklüğü 359 ha’dır. Ömer VAROL tarafından
yapılan doktora çalışmasında bölgede 67 familyaya ve 287 cinse dağılmış 529 tür
ve tür altı seviyede takson tespit edilmiştir. Tespit edilen bu 529 taksonun 65
tanesi endemiktir. Tabiat Koruma Alanı: Alan büyüklüğü 580 ha’dır. Alanda
bulunan Toros göknarı (Abies cilicica), Lübnan sediri (Cedrus Libani) ve Toros
karaçamı (Pinus nigra ssp.pollasiana) türlerinin yer yer saf yer yer karışık
meşcereler oluşturması, aralarında anıt ağaç niteliği gösteren yaşlı ve boylu
fertlerin bulunmasıyla nadir orman ekosistemi özelliği göstermesi nedeniyle
koruma alanı ilan edilmiştir. Hançer Deresi Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
7.894 ha ve Elbistan Kızılkandil Örnek Avlağı 4.150 ha alana sahiptir. Toplam
da 13.162 ha korunan alan bulunmaktadır" denildi. Raporda son olarak
"Çevre Denetimleri ve İdari Yaptırım Uygulamaları" konusuna yer
verilirken, "İlde 2016 yılında tesislere durdurma/kapatma kararı
verilmemiştir. Kahramanmaraş ilinde 6 adet alt seviye SEVESO kuruluşu
vardır" denildi.
YORUMLAR