Kısırlık
denilince aklımıza ilk olarak kadın kısırlığı geliyor. Oysaki erkek kısırlığı
da hiç de küçümsenmeyecek oranlarda karşımıza çıkıyor. Kısırlık vakalarının
yaklaşık %30’unda erkekte, %30’unda kadında ve %30’unda ise hem erkekte hem de
kadında problem vardır. Ailelerin %10’u ise ‘açıklanamayan kısırlık’
grubundadır. Yani erkek kısırlığı ile kadın kısırlığının görülme oranları
aynıdır.
Bugüne
kadar hep kadınlara uyarılar yapıldı. ‘Kariyer uğruna anneliği ertelemeyin’
denildi. Peki ya erkekler?
Onların
da baba olmayı ertelememesi gerekmiyor mu?
Erkek
üreme sağlığını etkileyen pek çok sebep var. Geçirilen enfeksiyonlar,
kabakulak, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, antibiyotikler ve kemoterapi;
erkeklerde kısırlığa neden olabilir.
Ferti-Jin Kadın Sağlığı ve Tüp Bebek Merkezi
Klinik Direktörü, Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Seval
Taşdemir, “Kısırlık sorununu sadece
kadınlar yaşamıyor. Erkekleri de etkileyen kısırlığı hafife almayın, 'Erkek
adam kısır olur mu?' demeden önce mutlaka bir uzmana başvurun” diyerek
erkekleri uyarıyor.
Ferti-Jin Kadın Sağlığı ve Tüp Bebek Merkezi
Klinik Direktörü, Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Seval
Taşdemir, erkek kısırlığı hakkında bilgi verdi:
Erkek
üreme sağlığını; hormonlar, sperm üretimi, sperm kanallarında spermin taşınması
ve cinsel fonksiyonlar etkiler. Bunlardan herhangi birindeki bozukluk,
infertiliteye (kısırlık) neden olur.
AKDENİZ ANEMİSİ VE KİSTİK FİBROZ OLUMSUZ
ETKİLİYOR
Cinsiyet
kromozomlarındaki birçok bozukluk infertiliteye neden olur. Bu vakaların
birçoğunda testisler ve sperm üretimi olumsuz etkilenmiştir. Cinsiyet
kromozomlarını etkilemeyen genetik bozukluklar da infertiliteye neden olabilir.
Bazı kas
hastalıklarında, orak hücreli anemide, Akdeniz anemisinde ve mesaneye ait
bozukluklarda infertilite sık görülür. İnfertilitenin eşlik ettiği diğer bir
hastalık olan kistikfibroz vakalarında ise meni miktarı ve sperm sayısı azdır.
Bu vakalarda sperm kanalları gelişmemiştir.
SİGARA, ALKOL VE İLAÇLAR ZARAR VERİR
Sigara;
sperm sayısını, hareketini ve yapısını olumsuz etkiler. Sigara içen erkeklerin
eşlerinde düşük ihtimalinin arttığı belirlenmiştir.
Alkol,
sperm üretiminin bozulmasına neden olur. Kronik alkolizm vakalarında testisler
küçülür ve testosteron üretimi bozulur.
Uyuşturucu
maddeler sperm kalitesini ve üretimini olumsuz etkiler. Bu maddeler hormonal
dengesizliklere de yol açar.
Antibiyotiklerin
birçoğu, parazit ilaçları, depresyon, mide ülseri, hipertansiyon ve alerjik
hastalıkların tedavisinde kullanılan bazı ilaçların, erkek üreme sağlığını
olumsuz etkilediği gösterilmiştir.
KEMOTERAPİ ÖNCESİ SPERM DONDURULABİLİR
Kemoterapi
ve kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar, sperm üretimine zarar verir. Bu
ilaçların bir kısmının etkisi kalıcı olabilir. Kemoterapi öncesinde bu
hastalardan, ileride kullanılmak üzere sperm örnekleri alınarak dondurulabilir.
Testislerde
sperm üreten hücreler radyasyona çok duyarlıdır. Radyoterapi gören hastalarda
sperm üretimi üç-beş yıl içinde tekrar başlayabilir. Yüksek ısı, sauna ve sıcak
su banyoları sperm üretimini olumsuz etkiler.
ÜREME HORMONLARIN KONTROLÜNDE
Üreme
hormonlarının üretimi ve salınması hipotolamus, hipofiz bezi ve testisler
tarafından kontrol edilir. Hipofiz bezinden LH (Luteinize edici hormon) ve FSH
(Folikülstimüle edici hormon) salgılanır. Bu hormonların salınımını
hipotalamustan salınan GNRH adı verilen hormon kontrol eder. Testislerde
testosteron üretilir ve testosteron genital organlar dışındaki dokularda
androjenlere (erkeklik hormonu) ve östrojenlere (kadınlık hormonu)
dönüştürülür. HipogonadotropikHipogonadizm, Kalman Sendromu, İzole LH
eksikliği, Hiperprolaktinemi veya PostpubertalGonadotropin eksikliği de erkek
kısırlığına neden olabilir.
Ferti-Jin Kadın Sağlığı ve Tüp Bebek Merkezi
Klinik Direktörü, Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Seval
Taşdemir, erkeklerde en sık karşılaşılan kısırlık sebeplerini sıraladı:
Kriptorşizm
(inmemiş testis)
Testis
tümörleri
Testikülertravma
(Testislerde meydana gelen yaralanmalar)
Varikosel
(Yumurtalık torbası ve testislerin etrafında oluşan varisli damarlar)
Enfeksiyonlar
Sistemik
hastalıklar
Üreme
kanallarında tıkanıklık
Geriye
boşalma
YORUMLAR