Dr. Öğretim
Üyesi Gündoğdu, dünya genelinde her yıl 3 milyondan fazla insanın ölümüne yol
açan KOAH’ın oluşumunda sigaranın önemli bir etken olduğunu söyledi.
SANKO
Üniversitesi Sani Konukoğlu Uygulama ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları
Uzmanı da olan Dr. Öğretim Üyesi Gündoğdu, KOAH’ın tam olarak geri dönüşümlü
olmayan, ilerleyici hava akımı kısıtlanması ile karakterize bir hastalık
olduğunu kaydetti.
Zararlı gaz ve
partiküllere, özellikle sigara dumanına karşı oluşan enflamatuvar bir süreç
sonucu gelişen KOAH’ın Türkiye’de yeterince bilinmediğini, yeterince teşhis
edilemediğini ve teşhis konulanların da etkili bir şekilde tedavi edilemediğini
belirten Dr. Öğretim Üyesi Gündoğdu, şöyle konuştu.
“Sigara KOAH
oluşumunda ve gelişiminde önemli bir etken. Sigara kullanan hastaların sigarayı
bırakması kaçınılmazdır. Ayrıca KOAH’ın önlenmesi için sigaraya başlanmaması ve
pasif sigara maruziyetinin önüne geçilmesi gerekmektedir.”
RİSK FAKTÖRLERİ
KOAH gelişiminde
rol oynadığı düşünülen risk faktörlerin 6 ana başlık altında toplandığını anlatan
Dr. Öğretim Üyesi Gündoğdu, bu başlıkları şöyle sıraladı:
“ 1. Genetik
faktörler,
2. Sigara,
3. Çevresel ve mesleki maruziyet,
4. İç ve dış ortam hava kirliliği,
5. Akciğer gelişimine etkili faktörler,
6. Hava yolu hiperreaktivitesi ve astım.”
Risk
faktörlerinin doğru değerlendirilmesi gerektiğine vurgu yapan Dr. Öğretim Üyesi
Gündoğdu, “Özellikle bu dönemde görülen hava kirliliği, KOAH alevlenmesiyle
birlikte solunum yoluyla ilgili şikayetleri arttırdığı için uzmanlara ve sağlık
kuruluşlara zaman kaybetmeden başvurulması büyük önem taşır” uyarısında bulundu.
KOAH TANISI
Öksürük, nefes
darlığı, balgam şikâyeti bulunan ve sigara içen hastada KOAH düşünülmesi
gerektiğine dikkat çeken Dr. Öğretim Üyesi Gündoğdu, fizik muayenenin tanısal
değeri düşük olduğundan KOAH öngörülen her olguda kesin tanı için spirometrik
inceleme yapılmasının doğru olacağının altını çizdi.
Dr. Öğretim
Üyesi Gündoğdu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Solunum fonksiyonlarında anlamlı
bozukluk oluncaya kadar, hava akımı kısıtlanmasının fizik muayene bulguları
ortaya çıkmaz. Spirometrik değerlendirme KOAH tanısını kesinleştirmede, ayırıcı
tanıda ve hastalığın seyrini izlemede yararlıdır. Hastanemizde de uygulanabilen
spirometrik inceleme mevcut hava akımı kısıtlanmasını göstermede en iyi
standardize edilmiş, kolay, tekrarlanabilir ve en objektif yaklaşımdır.”
TEDAVİSİ
Tanı konulduktan
sonra hasta ve yakınlarının hastalık hakkında bilgilendirilmesi gerektiğini
bildiren Dr. Öğretim Üyesi Gündoğdu, hastanın tedaviye etkin olarak katılımının
sağlanmasının önemine dikkati çekti.
Hastanın olabildiğince
aktif bir yaşam sürmeye yönlendirilmesinin sağlığı açısından son derece önemli
olduğunu anlatan Dr. Öğretim Üyesi Gündoğdu, sözlerini şöyle tamamladı:
“Eğer hasta
sigara içiyorsa sigara bırakması için bir takip ve tedavi programı düzenlenmelidir.
Bu dönemde hastaların yakından takip edilmesi gerekir. Semptomatik olan
hastalarda tedavinin temelini oluşturan bronkodilatatörler gerektiğinde veya
düzenli olarak, hastalığın her aşamasında kullanılmalıdır. Tedavi yanıtı
değişkendir ve bu nedenle hastalar yakından izlenmelidir. Alevlenme sıklığı ve
ağırlığı ile komplikasyonlar ayrıntılı bir şekilde değerlendirilerek tedavi bireysel
olarak düzenlenmelidir. Hastaya özgü bir tedavi uygulanmalı.
Tedaviye yanıt,
kullanılan ilaçların etkinliğine, yan etkilerine, kişinin inhaler kullanma
tekniğine ve ilaçlara uyumuna bağlıdır. Eğitim, hastalık şiddetine göre
bireyselleştirilmeli ve bir program dahilinde hastalık ilerledikçe ortaya çıkan
gereksinimlere göre sürdürülmelidir. Bir uzman denetimi ve desteği altında
hastalığa özgü, kendi kendini tedavi prensiplerine uygun olarak
gerçekleştirilecek eğitimle tedavinin etkinliği artırılabilir.
Ayrıca
semptomatik hastalarda pulmoner rehabilitasyon uygulamaları semptom ve atakları
önlemek, günlük yaşam aktivitelerini geliştirmek ve yaşam kalitesini artırmak
için KOAH tedavisinde yerini almıştır. Rehabilitasyon hastanede yapılabileceği
gibi uygun hastalarda tedaviyi tamamlayacak şekilde evde de programlar
oluşturulmaktadır. Rehabilitasyona katılmaya istekli aktif enfeksiyon ya da
alevlenmesi olmayan kognitif olarak katılmaya uygun tüm hastalar alınabilir.
Ağır KOAH’lı olmak rehabilitasyona katılmaya engel değildir.”
YORUMLAR