Tüm dünyayı sarsan Covid-19 pandemisinde maske
kullanımının çok ciddi koruyucu etkisi olduğunu ve yaşamsal önem taşıdığını
artık hepimiz biliyoruz. Ancak maske kullanımı bazı kişilerde nefes almakta
güçlük çekmeye yol açabiliyor. Bunun sorumlusu olarak genellikle ‘maske’
görülse de, aslında altta yatan neden burundan kaynaklı bir sağlık problemi olabiliyor.
Maske ile nefes almakta sorun yaşayan kişilerin maskeyi uzun süre kullanmaları
ise sık ve uzayan üst solunum yolu enfeksiyonlarına, özellikle de boğaz
enfeksiyonlarına zemin hazırlayabiliyor. Zamanında müdahale edilmediğinde de bu
rahatsızlar kronikleşerek daha ciddi sonuçlar oluşturabiliyor. Acıbadem Kadıköy
Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Altuğ Özagar bu nedenle maskeyle
nefes almakta zorlanan kişilerin mutlaka bir hekime başvurmaları gerektiği
uyarısında bulunarak, “Nefes alma organımız burundur. Burun sayesinde
hava, konkaların ve septumun geniş mukozal yüzeyleri tarafından ısıtılıyor,
neredeyse tamamen nemlendiriliyor ve büyük oranda filtre ediliyor. Dolayısıyla
burun solunumun yetersizliği veya sadece ağız solunumu, tüm bu fonksiyonların
kaybına veya azalması yol açıyor. Kuru, serin ve filtre edilmemiş havanın
boğazdan geçerek akciğerlere ulaşması da üst ve alt solunum yolu
enfeksiyonlarına neden olabiliyor” diyor. Dr. Öğretim Üyesi Altuğ Özagar, burundaki
sorunun tedaviyle ortadan kalkmasının maske kullanımının getireceği yararlara
ek olarak, uzun süreli kullanımdan dolayı gelişebilecek problemleri ve
Covid-19’a yakalanma durumunda da enfeksiyonun oluşturacağı yıkıcı etkileri
azaltmak açısından da çok önemli olduğuna dikkat çekiyor. Peki burnumuzdaki
hangi problemler maskeyle nefes almayı çekilmez hale getirebiliyor? Acıbadem
Kadıköy Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Altuğ Özagar, maske
kullanırken nefes alma güçlüğüne yol açan burundaki 4 sağlık problemini ve
çözüm yollarını anlattı.
Septum deviasyonu
Septum deviasyonu; burnu ikiye bölen ve kıkırdak ile
ince bir kemikten oluşan bölmenin eğri olması anlamına geliyor. Bu
bölmedeki deformasyonlar burundan nefes alma sorunu yaratıyor. Sürekli maske
kullanımı zaten sorunlu olan nazal solunumu azaltıp, oral solunumu artırıyor.
Bu durum da kuru ve temizlenmemiş havanın boğazla direkt temasının artmasına ve
boğazda farenjite yol açabiliyor. Bu nedenle eğri olan alanın cerrahi olarak
düzeltilmesi çok önemli. Çoğunlukla endoskop kullanılarak yapılan ve sadece
30-35 dakika süren septum deviasyon ameliyatlarında hastaların yüzde 40'ında
artık tampon kullanmaya gerek kalmıyor.
Konkalar (Burun
etleri)
Burun anatomisinde septum dışında göze çarpan ikinci
oluşum, burun boşluğunun yan duvarlarında boylu boyunca uzanan ve ‘konka’
olarak adlandırılan burun etleri oluyor. Konka boyutlarının büyük olmasına ‘konka
hipertrofisi’ deniyor ve burun solunumunu zorlaştırdığı için genellikle
radyofrekans, bir başka deyişle ses dalgasıyla küçültme işlemi uygulanıyor. Kulak
Burun Boğaz Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Altuğ Özagar yaklaşık 5-10 dakikada
tamamlanan işlemi şöyle anlatıyor: “Radyofrekans yöntemi konkanın içine özel
bir elektrot aracılığıyla belirli frekans ve güçte enerji verilmesi esasına
dayanıyor. Burun etinde herhangi bir kesinin yapılmadığı bu operasyonda buruna
tampon konulmasına gerek duyulmuyor.”
Alerjik rinit (Saman
nezlesi)
Gözlerde ve burunda kaşıntı, hapşırma, burun tıkanıklığı
ve burun akıntısı… Bazı hastalarda bu yakınmalara baş ağrısı, boğaz ağrısı,
öksürük ve ses kısıklığı eşlik edebiliyor. Mukoza hastalığı olan alerjik rinit
(saman nezlesi) burun solunumunu zorlaştıran bir diğer etkeni oluşturuyor. Genellikle
kulak burun boğaz muayenesi ile tanı konuyor ve steroid içeren nazal spreylerle
tedavi ediliyor.
Kronik sinüzit
Kronik sinüzit; sık olarak, örneğin yılda birkaç kez koyu
burun ve geniz akıntısı, burunda tıkanıklık ile baş ağrısı gibi akut sinüzit
ataklarıyla kendini gösteren ve endoskopik cerrahi yöntemlerle tedavi edilen
bir diğer solunum yolu hastalığıdır. Dr. Öğretim Üyesi Altuğ Özagar “Kronik sinüzitte çoğunlukla gördüğümüz ve
patolojik burun etleri olarak da nitelendirebileceğimiz nazal polipler ise bir
diğer burun tıkanıklığı sebebidir ve tedavisi kesinlikle cerrahidir.” diyor.
YORUMLAR