Menopoz döneminde aile ve arkadaş desteğinin önemli
olduğuna dikkat çeken uzmanlar, yaşamdan keyif alınan aktivitelere devam
edilmesini tavsiye ediyor.
Uluslararası Menopoz Topluluğu ve Dünya Sağlık Örgütü
tarafından tüm dünyadaki kadınların menopoz ve menopoz ile ilgili sağlık
sorunları açısından bilinçlendirilmesi amacıyla 18 Ekim Dünya Menopoz Günü
olarak anılıyor.
Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Psikiyatri
Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Fatma Duygu Kaya Yertutanol, menopoz dönemi ve bu dönemde
yaşanan psikolojiye ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
“Menopoz kadınlarda adet döngülerinin bitmesini ifade
eder” diyen Dr. Fatma Duygu Kaya Yertutanol, “Bir kadın başka bir neden
bulunmadan 12 ay kadar adet görmediğinde menopoza girdiği kabul edilir.
Genellikle 40’lı 50’li yaşlarda başlayan doğal bir süreç olmakla birlikte bazı
kadınlarda daha erken de görülebilir” dedi.
Bu dönemde psikiyatrik bozukluklar ortaya çıkabilir
Menopoz döneminin kadınların yaşamındaki önemli biyolojik
ve psikososyal geçişlerden birisi olduğunu belirten Dr. Fatma Duygu Kaya
Yertutanol, bu dönemde bazı hallerde psikolojik sorunların yaşanabileceğini
belirterek şunları söyledi: “Aslında menopoz dönemi psikiyatrik bozuklukların
belirgin şekilde arttığı bir dönem değildir. Ancak menopozun doğal şekilde
olmadığı (örneğin tıbbi nedenlerle yumurtalıkları alınarak cerrahi olarak
menopoza giren) kadınlarda, erken menopoza giren kadınlarda, önceden duygudurum
bozuklukları olan kadınlarda, doğum sonrası depresyon yaşamış kadınlarda, uyku
bozukluğu olan kadınlarda, yaşam stresi yüksek olan kadınlarda, sıcak basması
gibi fizyolojik menopoz belirtilerini belirgin şekilde yaşayan kadınlarda
menopoz dönemi psikolojik açıdan daha risklidir. O nedenle bu özellikleri olan
kadınlarda menopoz dönemiyle birlikte psikiyatrik bozukluklar açığa çıkabilir.”
Çökkünlük hissi ve kaygı görülebilir
Menopoz döneminde çeşitli psikolojik yakınmaların da
yaşanabileceğine işaret eden Dr. Fatma Duygu Kaya Yertutanol, “Her ne kadar
psikiyatrik bozukluk riski artmıyorsa da menopoz döneminde çeşitli psikolojik
yakınmalara sık rastlanır. Duygudurumda değişimler özellikle çökkünlük hissi,
kaygılar, huzursuzluk, unutkanlık ve dikkatte azalma, uyku bozukluğu, cinsel istekte
azalma gibi yakınmalar birçok kadında görülebilir. Fiziksel olarak rahatsız
edici sıcak basmalarının gece uyku kalitesini bozmasına bağlı olarak
duygudurum, dikkat ve bellekle ilişkili şikâyetler artabilir” uyarısında
bulundu.
Cinsel istek ve özgüven olumsuz etkilenebilir
Menopoz döneminin bazı kadınlarda korku ve kayıp duygusu
ile karşılanabileceğini kaydeden Dr. Fatma Duygu Kaya Yertutanol, “Menopoza
girmenin vücutta yarattığı bazı değişiklikler (kilo alımı, saç dökülmesi,
vajinal kuruluk) ile birlikte hormonal değişimlere bağlı ruhsal sorunlar,
cinsel isteği ve öz güveni olumsuz etkileyebilir. Bazı kadınlarda ise
istenmeyen gebelik riskinin ortadan kalması nedeniyle cinsellik daha rahat
yaşanabilir. Sanılanın aksine menopoz cinsel isteğin mutlaka azalmasının
beklendiği bir dönem değildir” diye konuştu.
Bu dönemde kırılganlık artabilir
Menopoz döneminde yaşanılan önemli olayların, menopoz
psikolojisini etkileyebileceğini belirten Dr. Fatma Duygu Kaya Yertutanol,
“Olumsuz yaşam olaylarının insanın ruh sağlığı üzerine negatif etkileri olduğu
bilinmektedir. Menopoz döneminde psikolojik kırılganlığın yüksek olması
nedeniyle kadınların olumsuz yaşam olaylarından daha fazla etkilenmeleri
mümkündür” uyarısında bulundu.
Toplumsal ve bireysel önyargılar kaygıya yol açıyor
“Menopoz, kadınların yaşamında doğal bir geçiştir” diyen
Dr. Fatma Duygu Kaya Yertutanol, “Menopoz dönemine yönelik toplumsal ve
bireysel önyargılar, kadınların menopozdan korkmalarına ve kaygılanmalarına
neden olabilmektedir. Çoğu kültürde menopoz “kadınlığın bitmesi”, “yaşlanmak”,
“kısırlık” gibi kavramlarla birlikte anılmaktadır. Gerçekte doğurganlığın
yitimi, kadınlığın yitimi anlamına gelmemektedir. Doğurganlık sadece kadın
olmanın bir parçasını oluşturmaktadır. Zira biyolojik nedenlerle çocuk sahibi
olamayan ya da seçimleri nedeniyle çocuk sahibi olmayan kadınlar “eksik
kadınlar” değildir. Bu nedenle menopozun ne olduğuna, bu dönemde nelerin
yaşandığına, nelerin normal nelerin anormal olduğuna dair sağlıklı veri
kaynaklarından (örneğin sağlık profesyonelleri) bilgi edinilmesi önemlidir”
diye konuştu.
Yaşamdan keyif alınan aktiviteler sürdürülmelidir
Bu dönemin başka durumlarla çakışması halinde de
psikolojik zorlukların yaşanabileceğini belirten Dr. Fatma Duygu Kaya
Yertutanol, “Diğer yandan menopoz dönemi varsa eğer çocukların evden ayrıldığı,
iş değişikliklerinin olduğu (emeklilik gibi) dönemlerle de kesişebildiği için
yaşanan psikolojik zorluklar artabilmektedir. O nedenle menopoz dönemine
yapılabilecek en iyi hazırlıklardan birisi yaşamdan keyif almayı sağlayacak
aktivitelerin sürdürülmesidir. Yeni hobiler edinmek veya eskileri sürdürmek,
yeni deneyimlere açık olmak (örneğin geziler, yeni insanlarla tanışmak),
fiziksel sağlığı korumak adına yapılacak düzenli egzersizler bunlara örnek olarak
verilebilir” tavsiyesinde bulundu.
Aile ve arkadaş desteği önemli
Menopoz döneminde aile ve arkadaş desteğinin büyük önem
taşıdığını kaydeden Dr. Fatma Duygu Kaya Yertutanol, “Bu dönemde kişinin
yaşayacağı fizyolojik ve psikolojik değişimlere destekleyici şekilde
yaklaşılmalıdır. Kişinin şikâyetlerinin önemsenmesi ve gerektiğinde profesyonel
kişilere başvurmasının sağlanması gerekir” diye konuştu.
YORUMLAR