Elbistan İlçe Sağlık Müdürlüğü Obezite Birimince Dünya Su
Günü ve Tuza Dikkat Haftası Etkinlikleri Kapsamında Diyetisyen Hacer Kayaalp
tarafından Papatyam Anaokulu öğrencilerine Suyun Önemi ve Tuz Tüketimi konulu
eğitim verildi.
Suyun önemi ile ilgili olarak isu.gov.tr'de yer alan
bilgiler şu şekilde;
SUYUN CANLILAR
İÇİN ÖNEMİ
Su canlıların yaşaması için hayati öneme sahiptir.
En küçük canlı organizmadan, en büyük canlı varlığa
kadar, bütün biyolojik hayatı ve bütün insan faaliyetlerini ayakta tutan sudur.
Hayatımızı idame ettirebilmemiz için en önemli besin
kaynağımız olan su, dolaşım ve sindirim sistemlerinin çalışmasında temel unsur
olduğu gibi, vücudumuzdan artık ve zehirli maddelerin atılmasında da mühim bir
vazifeyi yerine getirir.
Su hayattır. İnsan organizmasının önemli bir kısmı sudan
meydana gelir. Kan dolaşımının olabilmesi, vücudun zararlı maddelerini
atabilmesi, iç zarlarının kurumadan görevini yapabilmesi için hep suya ihtiyaç
vardır. Bunun için sağlıklı her insanın aşırı terleme ve ishal halleri dışında,
günde en az 1.5 litre suya ihtiyacı bulunmaktadır.
Dünyamızın 3/4 'ünü Su kaplamaktadır. Vücudumuzun % 60'nı
su teşkil etmektedir.
Dünyadaki suların ancak %2.5'i tatlı sudur.Bunun da %70'i
buzullarda, toprakta, atmosferde, yeraltı sularında bulunur ve kullanılamaz
durumdadır.
DÜNYADA SU YETERLİ
DEĞİL!
Nüfusun hızla artması, buna karşılık su kaynaklarının
sabit kalması sebebiyle su ihtiyacı her geçen gün artmaktadır.
Dünyada kişi başına su tüketimi yılda ortalama 800 m3
civarındadır. Dünya nüfusunun yaklaşık % 20'sine karşılık gelen 1,4 milyar
insan yeterli içme suyundan mahrum olup, 2,3 milyar kişi sağlıklı suya
hasrettir.
Buna ek olarak, 2050 yılında su sıkıntısı çeken ülkelerin
sayısı 54'e, bu şartlarda yaşamak zorunda kalan insanların sayısı 3,76 milyara
yükselecektir. Bu durum 2050 de 9,4 milyar olması beklenen dünya nüfusunun %
40'ının su sıkıntısı çekeceği anlamına gelecektir.
Yeryüzünde her yıl çoğunluğu çocuk olmak üzere 2 milyon
insan uygunsuz su kullanımı ve kötü hijyenik şartlar neticesinde ortaya çıkan
barsak enfeksiyonlarından hayatını kaybetmektedir.
Ayrıca kronik flor eksikliği ve benzeri pek çok durum da
çok ciddi bir problem haline gelmektedir.
Hala Dünyamızın pek çok bölgesinde Hepatit A ve sıtma
ciddi bir sağlık problemi olarak önemini korumaktadır.
Kullanılabilir su kalitesini artırmak ve sağlık
şartlarının iyileştirilmesi ile bunları engellemek mümkün olacaktır.
Bir ülkenin su zengini sayılabilmesi için, kişi başına
düşen yıllık su miktarı en az 8000 - 10.000 m3 arasında olmalıdır ve Türkiye su
zengini bir ülke değildir. Türkiye'de kişi başına düşen yıllık su miktarı 1.430
m3'tür.
BUNLARI BİLİYOR
MUSUNUZ?
Doğa yeniden su üretemez. Geri dönüşen su milyonlarca yıl
önceki suyun aynısıdır.
10 dakikada 1 kahve fincanını dolduracak bir delik, yılda
11.000 litre suyun boşa gitmesine yol
Su akıtan bir tuvalet sifonu bir yılda 83.000 litre suyun
boşa gitmesine sebep olur. Bu miktar suyla bir yıl boyunca, her gün 3 defa
banyo yapabilirsiniz.
Duş alırken bir dakikada 18 litre su tükettiğinizi, Bu
miktarında 90 bardak suya eşit olduğunu,
Diş fırçalama ortalama 3 dakikadır. Eğer musluk açık
bırakılırsa her fırçalama için ortalama 15 litre suyu boşa akıtmış oluruz.
Bahçenizi buharlaşmanın az olduğu sabah ve akşam
saatlerinde sulayarak su tasarrufu yapabileceğinizi,
Bahçenizi hortum veya fıskiye yerine kova ile sulayarak
su tasarrufu yapabileceğinizi,
SU TASARRUFUNDA
GENEL TEDBİRLER
Tarım teknolojisinde az su tüketen sulama usullerinin
(damla sulama ve püskürtme gibi) geliştirilmesi,
Sanayi sektöründe az su kullanan üretim teknolojisi
geliştirilmesi, geri kazanımlı su yöntemlerinden faydalanma,
Toprakta suyun depolanmasını arttırmak için erozyona
engel olunması maksadıyla teraslama yapılmalı, bitki örtüsü tahrip edilmemeli,
çünkü suyun depolanan miktarı toprağın derinliği ve organik madde oranı ile
sıkı bir ilişkiye sahiptir.
Bitkiyle örtülü bir toprak toprağa giren yağış suyu
miktarını çıplak toprağa kıyasla iki katına çıkarmaktadır.
Hızlı nüfus artışını önleme,
Suyun gerçek değerini anlayabilecek kadar bilinçlendirme
için eğitim,
Yer altı sularının kirlenmesini önleme,
Aşırı derecede yer altı suyu kullanımına kanuni
tedbirlerle kısıtlama getirme.
SUYUN TASARRUFLU
KULLANILMASI İÇİN BİZLER BİREY OLARAK NELER YAPABİLİRİZ?
Mutfak:
Evde harcanan suyun yüzde 10'u mutfakta kullanılır.
Pişirme, temizleme, yıkama ve içme maksatlı su kullanımında birkaç noktaya
dikkat ederek harcamanızı kısabilirsiniz.
Sebze ve meyvelerinizi akar suyun altında yıkamak yerine,
bir kabın içinde yıkayın. Yıkama sularını daha sonra çiçeklerinizi sulamak için
tekrar kullanın.
Ispanak, semizotu, pazı gibi yeşil yapraklı sebzeleri
ayıkladıktan sonra ilk yıkama suyuna sirke koyarsanız daha kolay temizlenir.
Elde bulaşık yıkarken mümkün olan en az miktarda deterjan
kullanın. Daha az deterjanı durulamak daha kolaydır. Deterjan yerine doğal
yeşil sabun kullanırsanız balıklar ve diğer deniz canlıları daha da memnun
olur.
Suyu boşa akıtmayın.
Sadece ihtiyacınız olduğu kadar su ısıtın. Böylece
elektrik ve gaz masrafından da kısabilirsiniz.
Musluğun altına yıkadığınız tabakları üst üste koyduktan
sonra durulamaya başlayın. Daha az suyla temizleyebilirsiniz.
Elde yıkadığınızda, bulaşık durulama suyunuzu biriktirip
tuvaletlere dökmek için kullanabilirsiniz.
Bulaşık makinenizi tamamen dolduğunda çalıştırın.
Sebze haşlarken üstlerini kapatacak kadar su kullanın ve
tencerenin kapağını kapalı tutun. Hem sebzeleriniz daha çabuk pişer, hem de
enerji tasarrufu yapabilirsiniz.
Makarna ve sebze haşlama sularını dökmeyin,
çorbalarınızda kullanabilirsiniz.
Donmuş yiyeceklerin buzu çözülsün diye akar suyun altına
tutmayın. Kullanmadan bir gece önce buzdolabında çözülmeye bırakın. Daha
sağlıklı bir yolu tercih etmiş olursunuz.
Sıcak su borularını yalıtkan malzemeyle kaplayın.
Boruların ısınmasını beklerken musluğu açıp suyu ziyan etmemiş olursunuz.
Sıcak su tertibatınızda termostat ayarının çok yüksek
olmamasına itina gösterin. Aşırı derecede ısınmış suyu soğuk suyla ılıtmaya
çalışmak israftır.
Çamaşır:
Evde harcadığımız suyun yüzde 15-20'si çamaşır yıkamak
için kullanılır. Çamaşır için sadece sadece su değil, enerji ve deterjan da
harcanır.
Çamaşır makinenizi tamamen dolduğunda çalıştırın. Bu
şekilde, her yıkamada 10 litreye kadar su tasarruf edebilirsiniz.
Elde çamaşır yıkarken aynı suda önce beyazları; sonra
renklileri yıkayabilirsiniz.
Çamaşırdan arta kalan suyu yerleri silmek veya
tuvaletinize dökmek için kullanabilirsiniz.
Banyo:
Evde en çok su banyoda harcanır. Günlük harcamamızın
yüzde 40'ı banyodadır.
Banyoda su tasarrufunun en kolay yolu suyu tasarruflu
kullanan duş başlığı ve sifon taktırmaktır. 6 dakika duş yaptığınızda,
tasarruflu duş başlığıyla her banyoda 50 litreye kadar daha az su harcamış
olursunuz.
Banyo suyunun ısınmasını beklerken suyu bir kovaya
doldurun.
Yıkanacağınız zaman küveti doldurmayı değil, duş yapmayı
tercih edin.
Küvette yıkanmak isterseniz sadece yarısını doldurun.
Küvetinizi, suyun sıcaklığını kontrol ederek doldurun.
Sıcak suyu sonradan ılıtmak su ziyanına yol açar.
Banyo suyunuzun akıp gitmesine izin vermeyin. Bu suyu
araba yıkamak veya tuvalete dökmek için kullanabilirsiniz.
Daha kısa süre duş yapın. Yıkanma sürenizi sabunlanma,
yıkanma ve durulanma ile sınırlayın. Tuvaletinizi çöp kutusu gibi kullanarak
elinize geçenleri atmayın. Gereksiz yere sifonu çekmeyin.
Dişlerinizi fırçalarken, yüzünüzü yıkarken suyu akar
vaziyette bırakmayın. Bu şekilde günde 10 litreye kadar sudan tasarruf
edebilirsiniz.
Tıraş bıçağınızı akar suyun altında değil, bir tas suyun
içinde durulayın.
Musluklar:
Musluklarınız su damlatıyorsa mutlaka tamir ettirin.
Damlayan musluklar günde 30-200 litre suyun ziyan olmasına sebep olur.
Damlayan musluklarınızın altına suyun birikebileceği
kaplar koyun.
Bahçe:
Bahçenizi, çiçeklerinizi sulamak için günün serin
saatlerini seçin. Sabah ve akşam gün batımı daha iyi zamanlardır. Öğle
sıcağında sularsanız, buharlaşma ile suyun büyük bölümünü kaybetmiş olursunuz.
Çiçeklerinizi sularken kaldırımları değil, sadece çiçekleri sulayacağınız
şekilde hareket edin.
Yaşadığınız yerin iklimine uygun, yerli bitkileri ekin.
Yerli bitkiler daha az su ve daha az bakım ile büyüyebilir.
Kaldırım ve yerleri suyla yıkamak yerine çalı
süpürgesiyle süpürün.
Kurak zamanlarda bahçenize veya balkonunuza kuşların su
içip banyo yapabileceği kaplar koyabilirsiniz.
Yağmur suyu:
Yağmur suyunu biriktirecek büyük su tankları büyük tasarruf
sağlayabilir. Yağmur suyu özellikle bahçe sulamak ve araba yıkamak için
kullanılabilir.
Bu tür bir su tankı için yeriniz yoksa yağmur veya kar
yağdığında kovalara, leğenlere su biriktirebilirsiniz.
Su kıtlığı çeken ülkelerde yağmur suyu biriktirilerek
evin su tertibatına dahil edilebilmektedir.
YORUMLAR