İngilizce “no mobile phobia” kelimelerinden türetilen ve
özellikle gençler arasında daha sık karşılaşılan cep telefonundan mahrum kalma
korkusu nomofobi ile internetsiz kalma korkusu olarak tanımlanıyor. Batıda
intiharlara yol açan, Türkiye'de de giderek yaygınlaşan nomofobi ile
netlessfobi, akıllı telefon ve internete ulaşma imkanlarının artmasıyla endişe
verici bir boyut kazandı. Konuyla ilgili gazetemize açıklamalarda bulunan
Dulkadiroğlu Toplum Sağlığı Merkezi Psikoloğu Çağrı Seyfi Moroğlu, akıllı
cihazların yoğun ve kontrolsüzce kullanılmasının sosyal ve psikolojik anlamda
olumsuz sonuçlar doğurduğuna dikkati çekerek, bağımlı olmuş bireylerde cep
telefonundan ve internetten uzaklaşmanın endişeye yol açtığını belirtti.
TELEFON YOKSUNLUĞU
STRESİ ARTTIRIYOR
Cep telefonuna bu kadar bağımlılığın sebebinin,
insanların aileleri ve arkadaşlarıyla sürekli temas halinde olma arzusu
olduğunu ifade eden Moroğlu, “Teknolojinin getirdiği birçok hastalık ve
psikolojik sorunlara bir yenisi daha eklendi. ‘No mobile Phobia’dan türetilen
nomofobi; cep telefonu ile sağlanan iletişimden kopmaktan aşırı korkma anlamına
geliyor. Nomofobi son yıllarda ortaya çıkmış yeni bir olgudur. Teknoloji her geçtiğimiz
gün daha da gelişirken fobiler de değişiklik göstermektedir. Yükseklik korkusu,
açık alan korkusu, kapalı alan korkusu, hayvan korkusu derken modern zamanların
yeni fobisi ortaya çıktı. Bunun adı Nomofobidir. Yani, cep telefonsuz ne
yaparım korkusudur. Cep telefonuna bu kadar bağımlılığın sebebinin, insanların
aileleri ve arkadaşlarıyla sürekli temas halinde olma arzusu olduğu belirtildi.
Bu insanlar cep telefonlarına o kadar bağımlı oluyor ki, telefonun şarjının
bitmesi, telefonu nereye koyduğunu bulamamak, internet, dakika ve sms
paketlerinin bitmesi streslerini hayli artırıyor. Hastalık henüz yeni bir olgu
olduğu için konuyla ilgili kapsamlı araştırmalar yapılmamıştır. Bundan dolayı
bu hastalığa yakalanan kişilerin özellikleriyle ilgili yeterli veri yoktur.
Ancak bu sendromun başparmak nesli denilen gençlerde daha sık görüldüğü
düşünülmektedir” diye konuştu.
NASIL ANLAŞILIR
Nomofobinin belirtilerinden bahseden Moroğlu, şu
bilgileri aktardı: “Nomofobi olan bireyde görülen özellikler, cep telefonu
yanında yokken kişinin kendisini eksik hissetmesi, boşlukta olduğu duygusunu
yaşamasıdır. Obsesif biçimde cep telefonunun veya mobil cihazının yanında olup
olmadığını kontrol etmesidir. Şarjı, kontörü, dakika, SMS veya mobil cihazının
yanında olup olmadığını kontrol etmesidir. Telefonunu bir yerlerde unutmaktan,
çalınmasından veya arızalanmasından korkar. Telefonu olmayınca baş dönmesi,
kalp çarpıntısı, nefes darlığı, mide sancıları gibi bir takım anksiyete
belirtileri yaşar. Nomofobinin aslında bir tür bağımlılık olduğu söylenebilir.
Cep telefonuna ve sosyal medyaya olan bağımlılıkta işleyen mekanizma diğer
bağımlılık türlerinden çok farklı değildir. Kişi diğer bağımlılık türlerinde
olduğu gibi yoksunluk belirtileri gösterir ve gittikçe daha fazlasına ihtiyaç
duyar.”
SORUNA NASIL ÇÖZÜM
BULUNUR
Moroğlu, son olarak şunları söyledi: “Modern çağ fobisi
olarak nitelendirilebilecek olan nomofobinin altında yatan en büyük sebep
insanın içinde bulunduğu topluma yabancılaşması ve kendi sanal dünyasını
yaratmak istemesidir. Yalnızlık, izolasyon ve korku gibi duygularda bu fobiyi
tetiklemektedir. Öncelikle kişinin bunu bir sorun olarak kabul etmesi ve bu
durumla ilgili bir farkındalık geliştirmesi gerekiyor. Kişinin hayatındaki
hangi boşluğun yerine telefonu kullandığını ve ona bağımlı olduğunu anlaması
ilk adımdır. Daha sonra hayatını değiştirip yenilemesi gerekir. Bu konuda ruh
sağlığı uzmanlarından yardım alınabilir. Ruh sağlığı uzmanlarının uyguladığı
çeşitli yöntemler vardır. Bunlardan en sık kullanılanı maruz bırakma
tekniğidir. Bu teknikte kişi öncelikle terapi seanslarında fobisiyle zihinsel
olarak yüzleştirilir ve gerçek hayattaki yüzleşmeye hazırlanır. Bunun dışında
nomofobiye sahip olan bireyin kişilik özelliklerine uygun yöntemlerde
uygulanabilir.”
YORUMLAR