Prof. Dr. Fulya Ağaoğlu, MR Linac yöntemi hakkında merak edilenleri yanıtladı,
önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
MR Linac nedir?
MR LINAC, son teknoloji ile çalışan bir radyoterapi
cihazı. Güncel radyoterapi cihazlarında tedavi uygulanacak bölgelere X-ışını
ile bakılarak saha ve kritik organlar kontrol ediliyor. MR Linac’ta ise tedavi
alanının MR görüntülemesi yapılarak kontrol sağlanıyor. Radyoterapi
uygulanmasında yine diğer tedavi cihazlarında olduğu gibi foton ışınları
kullanılıyor.
MR-LINAC tümörü
nasıl 12’den vuruyor?
Tedavide her gün MRG yapıldığı için tümör tam isabet
vurulabiliyor. Bazen batında gaz yoğunluğu bile günlük değişirken bu cihaz
sayesinde ayna gibi batın içi görülerek anlık yeniden hesaplama yapılıyor.
Hasta kendi solunum hareketlerini cihaz kamerasında görerek uygun nefes alıp
verme hareketi yapıyor ve tedavinin aktif bir uygulayıcısı rolünü üstleniyor.
MR-LINAC sayesinde kanserle mücadelede nasıl bir ilerleme
sağlanacak?
Görüntü klavuzluğunda etkin radyoterapi uygulamalarının
yapılması ile en az yan etki ile en başarılı lokal tedaviler yapılabilecek.
Özellikle tümörü ameliyatla çıkarılamayan hastalar için büyük bir umut ışığı.
MR Linac yöntemi
nasıl uygulanıyor?
Hastaların 3 boyutlu ve yoğunluk ayarlı radyoterapi
hazırlığı için bilgisayarlı tomografi görüntüleri alınarak tedavi alan ve
dozları hesaplanıyor. MR Linac’ta ise tomografi yanında manyetik rezonans
görüntü de alınarak tedavi sahası belirleniyor. Radyoterapi öncesinde de yine
cihazda MRG alınarak doğru alan olduğu kontrol ediliyor. Eğer organ hareketleri
ve tümörün küçülmesi nedeniyle değişiklik varsa, doz hesabı tekrar yapılarak
hastaya uygulanıyor. Tıpkı terzi dikimi gibi tümörün kalıbına uygun doz
hesaplaması yapılıyor.
Yöntem hangi
kanser türlerinde uygulanabilir?
Bu cihaz özellikle nokta atışı radyoterapi (Stereotaktik
radyoterapi) ve etrafında radyasyona duyarlı organların olduğu tümörlerin
tedavisinde uygun. 1-10 seans radyoterapi uygulamalarında tercih ediliyor.
Ameliyat sonrası klasik 5-7 hafta radyoterapi alması gereken bir hastaya
önerilmiyor. Özellikle pankreas tümörü gibi hareketli organların bulunduğu
tümörlerin tedavisinde etkin rol alıyor.
MR-LINAC’ın yan
etkileri var mı?
Radyoterapinin yan etkilerinin MR-LINAC için de aynı
olduğu söylenebilir. Doku radyasyonla karşılaştığında kendini tamir etme
kapasitesi normal çalışıyorsa zamanla eski haline dönüyor. Ama MR Linac ile
daha küçük tedavi emniyet sınırları kullanılabilirse, radyasyon alan doku
miktarı da azalacağından tamir işlevi daha etkin olabiliyor. Tedavinin bedeli
yan etki olduğu zaman fayda/zarar dengesine bakılarak karar veriliyor. Kimi
durumlarda yan etkiler de göze alınabiliyor.
Tedavi süresi
nedir?
Tedavi seans sayısı 1-10 arasında değişiyor. Her seansta
MR çekildiği ve yeniden planlama yapıldığı için cihazda yatış süresi ortalama
30-60 dakika oluyor.
Klasik radyoterapiden
farkı nedir?
MR-LINAC cihazı ile verilen radyasyon diğer LINAC
cihazları ile aynı, farkı ise tedavi sırasında hastaya MR çekilerek organ ve
tümörün daha net görülmesi. Doku içine işaretleyici konulmadan solunum
hareketleri de takip edilerek hedef tam isabet yakalanıyor.
Başarı oranı
nedir?
MR-LINAC cihazı tüm dünyada yeni olduğu için başarı
oranları da daha yeni raporlanıyor. Özellikle pankreas tümörleri için başarılı
tedavi oranları tıp literatüründe yerini bulmuş durumda.
MR-LINAC’ın hastalara sağladığı faydalar nedir?
*MR Linac sayesinde günlük olarak tümör ve organların
hareketi takip edilerek daha küçük alanlardan nokta atışı radyoterapi
yapılabiliyor.
*Günlük batın gazlarındaki değişiklik gözlenerek yeniden
radyasyon doz hesabı yapılabiliyor.
*Tümör içine iğne ile işaretleyici (marker) konulmaksızın
tedavi sırasında izlenebiliyor.
*Özellikle yumuşak dokular çekilen MRG sayesinde daha net
görülüyor ve tedavi planında bir değişiklik yapılması gerekiyorsa bu değişiklik
anında yapılarak hasta yeni tedavi planından ışınlanıyor.
*Hasta kendi solunum hareketini takip ederek nefes
hareketlerini ayarlıyor.
YORUMLAR