Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi’nden
Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, nargile kullanımının zararlarına dikkat
çekti.
Sigara en popüler yöntem
Tütün kullanımının çok eski yıllara dayanmakla birlikte
farklı kültürler içerisinde kullanım şekillerinin de farklılık gösterdiğini
belirten Ömer Bayar, “Çiğneme, enfiye, pipo, puro, nargile gibi yöntemlerle
kullanılabilen tütünün en yaygın tüketim şekli ise sigaradır. Sigaranın diğer
yöntemlere göre daha popüler olma nedenlerinin başında ise içiminin daha pratik
ve içe çekilebilirliğinin daha kolaylaştırılmış olmasıdır” dedi.
Sigara her yıl 7 milyon kişiyi öldürüyor
Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) yayınladığı istatistiklere
göre, dünyada 1 milyarın üzerinde insanın sigara kullandığını ve her yıl
yaklaşık 7 milyon kişinin sigara kullanımı nedeniyle yaşamını yitirdiğini
belirten Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, “Sigara kullanımı önlenebilir ölüm
nedenlerinin başında gelmektedir. Sigaranın zararlarına yönelik farkındalığın
toplum içerisinde giderek artmasına karşın vazgeçilmez ve bırakılması güç bir
noktada olmasının en önemli sebebi ise içerisinde bağımlılık yapıcı özelliği
bulunan başta nikotin olmak üzere birçok kimyasal madde içermesidir” dedi.
Nargile neden bu kadar yaygın?
Son yıllarda giderek popülerleşen bir diğer tütün
kullanma yönteminin de nargile olduğunu ifade eden Uzman Klinik Psikolog Ömer
Bayar, nargilenin başlarda daha çok orta yaş üzeri ve yaşlı kesim tarafından
tüketilirken 2000’li yıllardan itibaren genç kesimde de yaygınlaştığını
belirterek “Merak, arkadaş etkisi, sigaraya alternatif olarak tercih edilmesi,
özenmek, stres ve iş ortamından uzaklaşmak nargileye başlamada öne çıkan
faktörlerdir. Gençler ile yapılan çalışmalarda nargilenin tercih edilmesindeki
en önemli etkenin ise sosyalleşme imkânı sağlaması olduğu gözlenmiştir. Özellikle 20’li yaşlardaki genç nüfus, kafe
ve çay bahçeleri gibi arkadaşlarla bir araya geldikleri ortamlardan haz
aldıklarını ifade etmiştir. Bunlara ek olarak nargile içme isteğinin sadece
sosyal sebeplere dayanmadığı, biyolojik etmenlerin de büyük ölçüde etkili
olduğu düşünülmüş ve buna yönelik araştırmalar yapılmıştır” dedi.
Nargile, beyindeki haz sistemini uyarıyor
Sigarada olduğu gibi nargilenin de içerdiği nikotin
maddesinin bağımlılık yapıcı etkisi olduğunu ifade eden Uzman Klinik Psikolog
Ömer Bayar, nargilenin beyindeki haz sistemini uyaracak şekilde tasarlandığını
belirterek şunları söyledi:
“Bağımlılık etkisini pekiştiren ve zehirli bir madde olan
asetaldehit ve birçok farklı toksik kimyasal madde de nargile tütünlerinde
yoğun olarak bulunmaktadır. Sigaranın içimini kolaylaştıran ve pekiştirici
özelliğini arttıran endüstri mühendisliği çalışmaları nargile için de
kullanılmıştır. Bağımlılığın pekişmesi için tütünün yanı sıra daha fazla duyu
organının uyarılması hedeflenmiştir. Bunun için özellikle beyindeki haz
sistemini uyaracak şeker melası, tat ve koku sağlayan farklı meyve aromaları,
kolay solunabilirlik sağlayan katkı maddeleri nargile tütünlerine eklenmiştir.
Sadece duman yerine hoş koku ve tadın da alınması, nargile içen kişilerin daha
çok hoşuna gitmektedir. Nargile içen kişilerin %80’inden fazlası klasik tütün
yerine aromatik tütünleri tercih etmesi bunu destekler niteliktedir.”
Bir saatlik kullanımda 50 kat fazla duman solunuyor
Toplumda nargilenin sigaraya göre daha az zararlı olduğu
görüşünün hâkim olduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, “Ayrıca
birçok kişinin nargilenin zararlarını bilmediği de gözlenmektedir. Su içeren
bir sistemi olması, zararı azalttığı iddia edilen farklı aparatların
pazarlanması, tek kullanımlık veya kişiye özel marpuç hizmetlerinin sağlanması,
sigara kadar yaygın ve sık şekilde kullanılamaması bu algının oluşmasında
etkilidir. Buna karşın nargilenin zararlarını gösteren birçok farklı çalışma
mevcuttur. Nargile dumanında nikotin, katran ve ağır metaller (arsenik, krom,
kurşun) bulunmaktadır. Bir saatlik nargile içiminde alınan duman miktarının,
bir sigara içiminde solunan duman miktarından 50 kat kadar daha fazla olduğu
saptanmıştır. Bir nargileden içe çekilen dumanın bir sigaradan içe çekilen
dumana göre çok daha fazla toksik madde içerdiği de bilinmektedir” diye
konuştu.
Bulaşıcı hastalık riskleri var
Sigara dumanına maruz kalınmasının 40 kadar hastalığa yol
açtığını belirten Ömer Bayar, başta kanser olmak üzere, solunum yolu
hastalıkları, kalp ve damar hastalıkları sigara kullanımının neden olduğu ve en
sık karşılaşılan öldürücü hastalıklar olduğunu, nargile kullanımında da benzer
sağlık problemlerine yol açtığını söyledi. Ömer Bayar, nargile kullanımını ile karşı karşıya
kalınabilecek bir diğer sağlık sorununun ise bulaşıcı hastalık riski olduğuna
dikkat çekerek bir çalışmada nargile kullanımı ile tüberkülozun
bulaşabileceğinin gösterildiğine dikkat çekti.
Çocuğun sağlıklı sosyal ilişkiler kurmasına destek olunmalı
Özellikle alışkanlık ve bağımlılık haline gelmesi açısından en büyük riski ergenlik ve genç yetişkinlik dönemindeki bireylerin taşıdığı göz önüne alındığında okullarda buna yönelik eğitimlerin verilmesinin önemli olduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, “Medyada tütün mamullerinin verdiği zararlara yönelik daha kapsamlı ve sık bilgilendirmelerin yapılması önemlidir. Bunun yanında nargile kafelere yönelik yaş sınırlaması getirilmesi ve bu tarz mekânların denetiminin arttırılması gerekli bir adımdır. Ailelerin ise çocuklarına rol model olabilmesi açısından bu ürünlerin kullanımından uzak durması ve özendirmemesi gerekmektedir. Ayrıca alternatif faaliyetler, hobiler ve spor alışkanlığının kazandırılması, çocuğun ihtiyaç duyduğu sosyal ortam ve ilişkileri sağlıklı yollarla yaşamasına imkân sağlayacak, böylece tütün kullanımına duyacağı istek ve ihtiyacı azaltacaktır” tavsiyesinde bulundu.
YORUMLAR