İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk ve Ergen
Psikolojisi Uzmanı Klinik Psikolog Emel Güler, anlattı.
“SONRADAN PİŞMAN
OLUYORUM”
Anne olmak, daha önce deneyimlenmeyen pek çok farklı
duygu, düşünce ve davranış içerisinde olmayı da beraberinde getiriyor. Ancak
günlük yaşamın getirdiği zorunluluklar nedeniyle ideal çocuk yetiştirme
sorumluluğu sekteye uğrayabiliyor. “Onu azarlıyorum”, “sinirleniyorum” , “sonradan
çok pişman oluyorum” gibi söylemler aslında annelerin istemeden yaptığı
davranışların pişmanlığı yansıtıyor. Annelerin çocuklarının istenmeyen davranışları karşısında, onları
cezalandırmaları, bağırmaları gibi tepkiler vermeleri sıklıkla karşılaşılan bir
durumdur.
“ÇOCUĞUNUZUN
HIRÇINLIĞININ NEDENİ BELKİ DE SİZİN İLGİNİZİ ÇEKMEK İÇİNDİR”
Gelişim basamaklarında, çocukların karşılaştığı
sorunların birçoğu o döneme ait olan ve annelerin desteğiyle çözümlenebilecek
sorunlardır. Çocuğun istenmeyen davranışı karşısında bağırmak, o an için doğru
ve tek çözüm gibi görünüyor olsa da, sonrasında çocukta olumsuz sonuçlar
doğurabilir. Olumsuz ebeveyn tutumlarının, çocuklarda psikolojik sorunlara
neden olduğu bilinmektedir. Bu nedenle, öncelikle çocuğun davranışının altında
yatan sebebi anlamaya çalışmak gerekir. Hırçınlığının nedeni, belki de sizin
ilginizi çekmek içindir veya uyumak istememesi sizi özlediği için olabilir.
PİŞMANLIĞINIZDAN
DERS ÇIKARARAK OLAYLA İLGİLİ DEĞERLENDİRME YAPIN!
Suçluluk duygusu kendi değerlerimizi, ahlaki
kurallarımızı ihlal ettiğimiz, vicdanımıza uymayan durumlar karşısında ortaya
çıkar. Bu nedenle çocuğa istemediğimiz şekilde davranmak suçluluk duymayı ve
sonrasında da pişmanlığı getirir. Aslında
pişmanlık duymak, bir bakıma öz kontrol sağlama, durumdan ders çıkarma, olayla
ilgili değerlendirme yapma gibi farkındalığa yönelik sonuçlar sağladığında
geliştiricidir.
AŞIRI TELAFİ
YÖNTEMLERİNE BAŞVURMAK DOĞRU DEĞİL!
Suçluluk duyup, aşırı telafi yöntemlerine başvurmak,
çocuğun isteklerine aşırı hassasiyet göstererek her istediğini yerine getirmek
veya bunun tam tersi, annenin kendisine olan güvenini yitirerek, çaresiz ve
yetersiz hissederek çökmesi, istenmeyen durumun çözümü için uygun yöntemler
değildir. Ya da sanki hiçbir şey olmamış gibi davranmak, olduğu gibi devam
etmek de uygun değildir. Çünkü bir şeyler oldu… Anne ile çocuk arasında
istenmeyen bir durum yaşandı.
HATAYI KABUL EDİP
BUNU ÇOCUĞUNUZA GÖSTERMELİSİNİZ
Hatalı olduğumuzu düşündüğümüz durumlarda çocuk çok küçük
de olsa “daha küçük anlamaz” demeden, hissettiğimiz rahatsızlığı belirterek
çocuktan özür dilemeliyiz. Hiç birimiz mükemmel değiliz ve hata yapabiliriz.
Bunu kabul ederek çocuğun görmesini sağlamak, çocuğun gözünde ebeveyni
küçültmez tam tersine onu birey olarak kabul ettiğimizi ve ne kadar çok değer
verdiğimizi gösterir.
NE SIKLIKTA OLDUĞU
ÖNEMLİ!
Çocukların istenmeyen davranışları karşısında annenin
sonradan pişmanlık yaşayacağı yöntemlere başvurması ne sıklıkta oluyor? Sıklığı
fazlaysa o zaman, bu durumu bir çocuk ve ergen psikolojisi uzmanından,
profesyonel yardım alarak değerlendirip çözüme ulaştırmak gerekiyor.
ALTTA YATAN ASIL
NEDENİ BULUN!
Anne ile çocuk arasında bu durumun yaşanmasının nedeni;
• Annenin toleransının azlığından mı?
• Ebeveyn tutumlarının, tutarsız oluşundan mı?
• Beklentilerin çocuğun gelişimine, yaşına ve durumuna
uygun olmamasından mı?
• Katı disiplin yöntemlerinin uygulanıyor olmasından
mı?
• Annenin sınır koymada etkili yöntemler uygulamıyor
olmasından mı?
• Çocuğa disiplin sağlamada zorluklar yaşanması mı?
• Ya da başka bir nedeni mi var?
Annelerin, çocukları için sonradan pişman olacakları,
istemedikleri davranışı göstermemeleri için; sorunun altta yatan nedenini
anlamaya çalışmaları, tekrar aynı durum ortaya çıktığında nasıl bir tutum
sergileyeceklerini önceden planlamaları, fevri davranmadan durup düşünerek
hareket etmeleri gerekir. Bu sayede anne ile çocuk arasındaki ilişkinin
zedelenmesi önlenerek, sağlıklı ve güvene dayalı bir ilişkinin gelişmesi
desteklenmiş olur.
YORUMLAR