Acıbadem Maslak Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr.
Vahit Emre Özden iş işten geçmeden önlem almanın şart olduğunu belirterek
“Hiçbir yapay eklem orijinal eklem kadar olamaz. Bundan dolayı mevcut eklemin
kıymetini bilmeliyiz. Buna karşın eklem protezinin de bir son olmadığını bilmek
gerekir. Yerinde ve kuralına uygun uygulanan bir eklem protezi ağrısız ve
hareketli bir yaşamın başlangıcı olacaktır” diyor. Dr. Vahit Emre Özden eklem
kalça veya diz protezine götüren 4 yanlışımızı anlattı, önemli uyarılar ve
önerilerde bulundu.
Aşırı kilo
Diz ve kalça eklemlerimizin en sevmediği etkenlerden biri
de fazla kilolar. Kötü beslenme alışkanlıkları ve aşırı kilo, eklemler için
taşınması gerekenden fazla yük oluşturuyor ve aşınmayı hızlandırıyor. Yapılan
çalışmalara göre, aşırı (vücut kitle indeksi 30 kg /m2 üzeri) kilo
osteoartrit gelişimini 4-7 kat artırıyor. Özellikle kadınlarda bu durum daha
ciddi bir problem oluşturuyor. Kilodaki her artış eklem kireçlenme ihtimalini
artırırken, alınan 1 kilogram, günlük aktiviteler sırasında, dize mekanik
olarak 4 kilo ek yük getiriyor. İlerleyen yaşla beraber görülen kıkırdak
dejenerasyonu kilo ile beraber daha hızlı gelişiyor. Yapılan bir çalışma, aşırı
kilolu kimselerde protez ameliyatının normal kilodaki kimselere göre kalçada 10
yıl, dizde ise 13 yıl erken yaş ortalamasında yapıldığını ortaya koyuyor.
Özetle kilonuza dikkat edin ve mutlaka aşırı kilolarınızdan kurtulun.
Hareketsizlik
Modern çağın önemli sorunlarından biri olan hareketsizlik
birçok ciddi sağlık sorununa zemin hazırlıyor. Onlardan birisi de eklem
yüzeyinin, yani kıkırdak dokunun bozulması. Kıkırdak dokunun beslenmesi
harekete bağlı olduğundan düzenli egzersiz çok önemli. Ancak eklemlere yük
vermeden hareketi sağlamak gerekiyor. Eklemin hareketlerini zorlayacak düzeyde
ve ağırlıkta yapılan egzersizler eklemler için sorun oluşturabildiğinden
özellikle eklemi darbeye maruz bırakacak tarz zıplama veya sıçrama ile yapılan
hareketlerden kaçınmak gerekiyor. Sportif aktiviteler açısından yüzme, pilates
ve bisiklete binmek ideal olanı. Yapılacak egzersizler ile gövde ve bacak
kasları eklemleri rahatlatacak şekilde çalıştırılıyor, yanlış gövde duruşu ile
eklemlerin yanlış yüke maruz kalması engelleniyor. Eklemlerin simetrik yük
alması sağlanıyor.
Sigara ve alkol
gibi kötü alışkanlıklar
Sigara ve alkol de dolaylı olarak eklemin beslenmesini
etkiliyor. Bu tip zararlı alışkanlıklar kıkırdak aşınmasını hızlandıran veya
aşınmaya yol açacak başka rahatsızlıkların gelişimine neden olduğundan, sigara
ve aşırı alkol tüketiminden uzak durmak gerekiyor. Yapılan bilimsel çalışmalar,
sigara ve kronik alkol kullanımının, özellikle kemikte kanlanma problemlerine
neden olduğunu ve eklem çevresi kemik bölgelerinde hasarlar yaratarak eklemde
erken dönemde deformasyon yaratabileceğini gösteriyor. Ayrıca sigara direkt
olarak kıkırdak dokuda hasara neden oluyor ve eklemdeki kıkırdak kalınlığında
azalmaya yol açıyor.
Akılcı olmayan
yöntemlerle zaman kaybetme
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Vahit Emre
Özden “Kalça ve diz çevresinde doğuştan olan eklem dışı rahatsızlıklar
zaman içerisinde eklemde deformasyona neden olur. Bu rahatsızlıklarda
eklemlerde aşınma başlamadan yapılacak birçok koruyucu cerrahi seçenek
mevcuttur. Yapılacak cerrahi ile eklem aşınması engellenebilir. Bu tip eklemi
koruyucu cerrahi kararında geç kalınması eklemin daha erken bozulmasına neden
olacaktır. Örneğin kalça eklem örtünme yetersizliğinde, uygun hastaya, erken
dönemde yapılacak eklem koruyucu ameliyat ile eklem korunarak, protez
gerekliliği ortadan kaldırılabilir veya protez ameliyatı uzun süre
ertelenebilmektedir. Bu ameliyatlar daha az girişimsel endoskopik olabileceği
gibi, kemik kesimi ile düzetilmesi şeklinde olabilir. Sonuç itibari ile
hastanın kendi eklemi ile yaşamını sorunsuz sürdürmesi sağlanmış olur” diyor.
Bu belirtiler
varsa dikkat!
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Vahit Emre
Özden “Protez öncesi birçok tedavi yöntemi mevcut ama eğer;
Ağrı hastanın yürüme mesafesini ciddi azalttıysa,
Eğilme, çömelme gibi günlük aktivitelerini etkiliyorsa,
Gece veya gündüz istirahat halinde bile rahatsız
ediyorsa,
Bacağını kaldırmasını engelleyecek düzeyde kısıtlılığa
neden oluyorsa,
İlaç, fizik tedavi veya yürümeye yardımcı cihazlara
rağmen ağrısı dindirilemiyorsa,
hastanın ameliyat olması ve protez ile ekleminin
yüzeylerinin değiştirilmesini öneriyoruz. Ancak son kararın hastanın kendisi
tarafından verilmesi daha doğru olacaktır. Sosyal yaşamını gerçekten bu
rahatsızlık nedeni ile değiştirmek zorunda kalmış ise ameliyat ile tekrar eski
sosyal yaşamına dönmesi protez ameliyatı ile mümkün olacaktır” diyor.
YORUMLAR