Teknoloji; çağımızın getirdiği olanaklar ve gelişimlerin
sonucu olarak, hayatımızın pek çok alanında ayrılmaz bir parça haline geldi.
Teknolojinin hayatımızı kolaylaştırıcı etkisinin yanı sıra, doğru
kullanılmadığında, bazı alanlarda olumsuz etkilerinin olduğu biliniyor. Aslında
teknoloji ile ilişki kontrol edilebilir olduğunda, olumsuz etkilerini azaltmak
da mümkündür.
Çocukların algı
kabiliyetlerini sınırlıyor!
Özellikle çocuklar için teknolojinin kontrollü
kullanılması ayrı bir öneme sahiptir. Çocuklar, doğdukları andan itibaren, tüm
gelişim aşamalarında uyaranların önemi büyüktür. Sesler, renkler, kokular ve
dokunsal uyaranlar çocuklarda duyuların gelişimine katkı sağlar. Çocuklar
dünyayı ve çevrelerini duyuları aracılığıyla algılar. Sosyal ortamlarda, ancak
insanlarla iletişim halinde olduklarında etkileşimde bulunabilirler. Sosyal
gelişimde önemli olan, karşımızdaki kişilerden gelen mesajların
algılanabilmesidir. Etkileşimde; göz teması, jest ve mimikler, vücut duruşu ve yönelimi
gibi tüm ipuçları insan insana iletişimin ayrılmaz parçalarıdır. Halbuki
tablet, bilgisayar, telefon gibi “ekran” özelliği gösteren teknolojik ürünler,
sınırlı sayıda duyuya hitap ederler. Bu sadece görsel veya sadece işitsel
olabilir. Çocuklar ekran karşısında olduklarında, tek yönlü iletişim
gerçekleşmektedir. Bu nedenle; ekran karşısında uzun süre zaman geçiren
çocuklar, sosyal ipuçlarını algılamakta zorluk yaşayabilir.
“Ekran” karşısında
hareketsiz kalıyorlar
Uzun süre ekran karşısında kalan çocuklar, hareketsiz
kalırlar. Çocuk gelişiminde, hareket etmenin önemi çok büyüktür. Hareket, motor
beceriler ve koordinasyon başta olmak üzere, pek çok alanda gelişimin ayrılmaz
bir parçasıdır. Hareketsizliğe bağlı başta obezite olmak üzere birçok fiziksel
hastalık ortaya çıkabilir. Uzun süre ekran karşısında zaman geçiren çocuklarda,
başta dil gelişimi olmak üzere birçok alanda gelişimlerinin olumsuz etkilendiği
yapılan araştırmalar ile ortaya konulmaktadır.
Çocuklarda haz
odaklı davranışların artmasına neden oluyor
Teknolojik ürünlerdeki hız, rekabet, sonuç odaklı temalar
ise çocuklarda farkındalığın olmadığı, anı yaşamadan, dürtüsel, haz odaklı
davranışların artmasına neden olur. Bu tarz teknolojik aletler ile çok fazla
vakit geçiren çocukların; dikkat ve odaklanma sorunları, hiperaktivite, okul
başarısında azalma görülebilir. Sonuçta; çabuk sıkılan ve memnuniyetsiz
çocuklar görmek şaşırtıcı değildir.
Ebeveyn denetimi
şart!
Günümüzde, kullanımını denetlemek zor olsa da, iki
yaşından önce “ekranlı” teknoloji ürünleri çocuklardan mutlaka uzak tutmak
gerekir. Daha büyük yaş grubundaki çocuklar için ise; teknolojiden kopmadan,
fakat tamamen teslim olmadan ebeveynin denetiminde, çocuğun yaşına göre,
belirli sürelerde izin verilebilir. Ebeveynler çocuklarına sınırlama getirirken
kendilerinin de ekran kullanımları konusunda çocuklara örnek olduklarını
unutmamalıdır.
Çocukların
gelişimine katkı sağlayan en önemli aktivite “oyun”dur
Teknoloji ürünlerinin yerine, çocuklara daha fazla oyun,
sosyal etkileşim ve fiziksel aktivite fırsatları sağlanmalıdır. Oyun çocuğun;
hayal kurmasına, beceri geliştirmesine, problem çözme becerisine, duygusal
gelişimine, çatışmaları çözmede destek sağlar. Çocuk oyun ile gelişir ve büyür.
Ancak, teknolojik ürünler ile bunları sağlamak pek mümkün değildir.
YORUMLAR